Μιχάλης Βλάχος ή Καλησπέρης | Ο τελευταίος αντάρτης της Κρήτης

φωτογραφία:foto.kik

Ο Μιχαήλ Καλησπέρης ή Βλάχος γεννήθηκε στις Γωνιές Μαλεβιζίου το 1822 και από τα εφηβικά του χρόνια ανέπτυξε πλούσια δράση εναντίων των Τούρκων. Έχοντας ως ορμητήριο μια σπηλιά στο Γωνιανό φαράγγι, εξορμούσε κάθε βράδυ εναντίον τους. Τον είχαν συλλάβει πέντε φορές και πάντα κατάφερνε να αποδράσει. Την έκτη φορά όμως, όταν και συνελήφθη έπειτα από προδοσία, αποκεφαλίστηκε μετά από σκληρά βασανιστήρια στη σημερινή πλατεία του Νικηφόρου Φωκά στο Ηράκλειο στις 16 Φεβρουαρίου 1857. Τα κατορθώματα του Μιχαήλ Βλάχου ήταν τόσα πολλά, που υπάρχουν ακόμα και παραδοσιακά τραγούδια που τα εξιστορούν.

Ο μπάρμπας του, ο Μελέτιος Καλησπέρης, ήταν ηγούμενος της τότε μονής Ιερουσαλήμ Λουτρακίου, πρόεδρος της Επαναστατικής Επιτροπής Ανατολικής Κρήτης και καθοδηγητής της Μεγάλης Κρητικής Επανάστασης 1866.

Η δράση του Βλάχου αρχίζει από την εφηβική του ηλικία μέχρι το έτος 1855. Σ’ αυτό το διάστημα πιάστηκε πέντε φορές και απέδρασε ισάριθμες από τις φυλακές του Μ. Κάστρου, όπως αναφέρεται σε ένα τραγούδι:

“Γιατί και πριν στην φυλακή ήτανε πηγαιμένος

πέντε φορές τους έφυγε αυτός ο αντρειωμένος”.

Για τελευταία φορά πιάστηκε το έτος 1855. Τότε όμως οι Τούρκοι έλαβαν τα μέτρα τους. Αυτή τη φορά τον έβαλαν στο κελί μελλοθανάτων. Ο Μ. Κούλες, που φιλοξενούσε τις προηγούμενες φορές τον Γωνιανό εκδικητή, δεν εθεωρείτο ασφαλής πια για τον Βλάχο. Μέσα στη φυλακή ήταν πισθάγγονα δεμένος με καραβόσκοινα και φορτωμένος με αλυσίδες 100 οκάδες, όπως λέγει η σχετική ρίμα:

“Το υψηλό του ανάστημα το πολυπαθιασμένο

Με αλυσίδες εκατό οκάδες φορτωμένο”.

Ο λόγος που πιάστηκε για έκτη φορά το έτος 1855 ήταν γιατί εσκότωσε τον Τουρκοκρητικό Αγά της Μεσαράς Σουλεϊμάν Περτζουλάκη στο Μετόχι του που βρισκόταν στο χωριό Ροτάσι. Αυτή ήταν η τελευταία πράξη εκδίκησης του μεγάλου εξολοθρευτή των Τούρκων.

Ο μεγάλος επαναστάτης εκτελέστηκε στο Μεϊντάνι με αποκεφαλισμό στις 16 Φεβρουαρίου 1857 αφού πιο μπροστά βασανίστηκε φρικτά, δεδομένου ότι η σπάθα που χρησιμοποιήθηκε δεν ήταν ακονισμένη, όπως προέβλεπε ειδική διάταξη στο φιρμάνι, που ήλθε από την Κωνσταντινούπολη.

“Εννιά σπαθιές του παίξανε δε κόνε το καφά του

κι εγύρισε και έφτυσε ο Βλάχος τον φονιά του”.

Ο Βλάχος είναι ο ήρωας εκείνος, που περιφρόνησε το θάνατο, το δήμιο του και ολόκληρο τον οθωμανικό ζυγό. Αποκαλυπτικό είναι το σχετικό τραγούδι.

“εμίλησε τ’ αχείλι του το ιερό του στόμα

κόψετε το κεφάλι μου να γίνει η σάρκα χώμα”.

Aυτό ήταν το τραγικό τέλος του Βλάχου, του οποίου η εκτέλεση χαρακτηρίζεται από τον Ν. Σταυρινίδη “φρικτή και πρωτόφαντη” στο βιβλίο του “Μιχάλης Βλάχος”, που εκδόθηκε το έτος 1980.

Ο Μιχάλης Βλάχος σήμερα είναι ένας άγνωστος ήρωας της Κρητικής Επανάστασης, αλλά όταν εκτελέστηκε τον έκλαψε όλη η Κρήτη.

“Κλαίσιν τονε και στα Σφακιά, κλαίσιν τον και στ’ Ανώγεια

κλαίσιν τονε και στσή Γωνιές, χαϊμός το παλληκάρι”.

Ο επαναστάτης, λοιπόν, εκείνος που μπήκε έξι φορές φυλακή στα μπουντρούμια του Ηρακλείου για πράξεις εκδίκησης, από τα οποία μπουντρούμια απέδρασι πέντε φορές, πιστεύω ότι πρέπει να θεωρείται τοπικός ήρωας της πόλης μας και πιστεύω ότι πρέπει να τιμηθεί με την ευκαιρία των έργων που πρόκειται να πραγματοποιηθούν.

O ανδριάντας του Ήρωα της Κρητικής επανάστασης Μιχαήλ Καλησπέρη (Βλάχου), βρίσκεται στη γενέτειρά του Γωνιές Μαλεβιζίου, κατασκευάστηκε από τη δημοτική αρχή Μαλεβιζίου με ίδια έσοδα  και είναι του  γλύπτη κ. Σώτου Αλεξίου.

Τα αποκαλυπτήρια του ανδριάντα έγιναν τον Ιούλιο του 2014.

Πηγή:iscreta