Γιατί η Ελλάδα και η Κύπρος έχουν τον ίδιο εθνικό ύμνο – Η άγνωστη ιστορία

Δύο φορές, για δύο διαφορετικά αγωνίσματα στην ίδια αίθουσα της Γυμναστικής, ακούστηκε ο εθνικός μας ύμνος και δύο σημαίες δύο κρατών αλλά ενός έθνους υψώθηκαν ψηλότερα από άλλες. Μία φορά με τον Πετρούνια στους κρίκους και μια άλλη με τον Κύπριο Μάριο Γεωργίου στο μονόζυγο. Ελλάδα και Κύπρος έχουν τον ίδιο εθνικό ύμνο και παιανίζει κάθε φορά υπερήφανα και στα δύο κράτη.

Η Κύπρος κατάφερε να έχει τον ίδιο εθνικό ύμνο με την «μητέρα» Ελλάδα με ένα «κόλπο» που εφάρμοσε ο πρώτος Πρόεδρος της Κύπρου Αρχιεπίσκοπος Μακάριος. Η ιστορία του «άγνωστου εθνικού μας ύμνου» είναι μεν εντυπωσιακή αλλά λιγότερο γνωστή. Ας πάρουμε όμως τα πράγματα με τη σειρά:

Δύο χρόνια μετά την ίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας, το 1960, η Κύπρος είχε τον δικό της ύμνο. Δεν λεγόταν εθνικός ύμνος, λεγόταν κρατικός ύμνος και δεν χρησιμοποιήθηκε ποτέ.

Αν πάμε όμως πολλά χρόνια πίσω όταν με την ίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας, η συμφωνία της Ζυρίχης προέβλεπε τα πάντα (σημαία, Τούρκο αντιπρόεδρο, Τούρκους μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου και Τούρκους σε κρατικά όργανα) πλην ενός σημαντικού κρατικού στοιχείου: του εθνικού ύμνου. Να σημειωθεί ότι τότε καθιερώθηκαν ως επίσημη γλώσσα της Κύπρου, τα ελληνικά, τα αγγλικά και τα τουρκικά. Κάτι που ισχύει έως και σήμερα. Κάθε επίσημο έγγραφο είναι γραμμένο σε αυτές τις τρεις γλώσσες. Και βεβαίως στα κυπριακά διαβατήρια. Είναι το μοναδικό άλλωστε επίσημο έγγραφο της Ευρωπαϊκής Ένωσης που αναφέρεται και στα τουρκικά.

Το είχαν… ξεχάσει;

Δεν ήταν λίγοι βεβαίως που υποστήριζαν ότι οι συντάκτες της ιδρυτικής συνθήκης της Κύπρου είχαν… ξεχάσει να καθιερώσουν εθνικό ύμνο, άλλοι ότι το άφησαν να γίνει αργότερα αφού οι δύο κοινότητες το συμφωνήσουν. Υπήρξαν όμως και ορισμένοι που έλεγαν ότι επίτηδες ο Μακάριος δεν ήθελε να υπάρχει εθνικός (κυπριακός) ύμνος.

Μάλιστα στο πρώτο του ταξίδι στο εξωτερικό, ρωτήθηκε ποιος είναι ο εθνικός ύμνος της Κύπρου και αυτός χωρίς καμία σκέψη απάντησε: «Είναι ο εθνικός ύμνος της Ελλάδος». Έτσι, οι φήμες λένε, ότι για πρώτη φορά ο εθνικός μας ύμνος ακούστηκε με τη σημαία της Κύπρου, του νεοσύστατου αυτού ανεξάρτητου κράτους.

Δύο χρόνια αργότερα και προτού ξεσπάσει η τουρκική ανταρσία του 1963 με τη δημιουργία τουρκοκυπριακών θυλάκων και με βομβαρδισμό των Τούρκων στις ελεύθερες περιοχές, η κυπριακή κυβέρνηση αναθέτει στον συνθέτη Σόλωνα Μιχαηλίδη να γράψει τον εθνικό ύμνο της Κύπρου. Ο ύμνος γράφτηκε λοιπόν αλλά δεν έμελλε ποτέ να καθιερωθεί. Κάποιες πηγές λένε ότι ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος χρησιμοποίησε τον συγκεκριμένο ύμνο όταν τον Ιούνιο και τον Νοέμβριο του 1962 πραγματοποίησε επισκέψεις σε Ουάσιγκτον και Άγκυρα.

Ωστόσο, κατά μία εκδοχή ούτε στις πρωτεύουσες αυτές ακούστηκε ο εθνικός ύμνος της Κύπρου. Κατά μια άλλη εκδοχή ο Μακάριος έδωσε στις μπάντες να παίζουν ένα ουδέτερο κλασικό κομμάτι. Οι φήμες τότε έλεγαν ότι οι στρατιωτικές μπάντες σε Ουάσιγκτον και Άγκυρα νόμιζαν ότι έπαιζαν τον εθνικό ύμνο της Κύπρου, αλλά στην πραγματικότητα έπαιζαν κλασσική μουσική.

Πάντως ο εθνικός ύμνος της Κύπρου γράφτηκε το 1962 ειδικά επειδή ο Μακάριος θα επισκεπτόταν την Άγκυρα. Στις 18 Νοεμβρίου του 1966 το Υπουργικό Συμβούλιο της Κύπρου αποφάσισε την υιοθέτηση του ελληνικού εθνικού ύμνου ως εθνικού ύμνου της Κυπριακής Δημοκρατίας, απόφαση που ισχύει έως σήμερα. Αλλά είτε το αποφάσιζε είτε όχι το κυπριακό Υπουργικό Συμβούλιο, ουδείς στην Κύπρο γνώριζε άλλον εθνικό ύμνο παρά μόνον τον ελληνικό.

Αλλά δεν είναι μόνον η Ελλάδα και η Κύπρος που έχουν τον ίδιο εθνικό ύμνο. Για παράδειγμα η Φιλανδία και η Εσθονία έχουν τον ίδιο ύμνο αν και με διαφορετικούς στίχους. Ή το Λιχτενστάιν που χρησιμοποιεί τον αγγλικό εθνικό ύμνο (God save the Queen), κάτι βεβαίως που ισχύει και στη Βόρεια Ιρλανδία. Το Χονγκ Κονγκ έχει τον ίδιο εθνικό ύμνο με την «μαμά» Κίνα, αν και αυτό δεν χαροποιεί ιδιαίτερα ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού. Στην Αφρική αρκετές χώρες χρησιμοποιούσαν μέχρι προσφάτως ως εθνικό ύμνο το «Sikelel iAfrika» (God bless Africa).

Πηγή: in