Ισραήλ – Παλαιστίνη, η ιστορία πίσω από τους αιώνιους εχθρούς

Πάνω από 600 Ισραηλινοί και 370 Παλαιστίνιοι σκοτώθηκαν στην πιο θανατηφόρα κλιμάκωση της ισραηλινο-παλαιστινιακής σύγκρουσης εδώ και δεκαετίες, αφού η οργάνωση Χαμάς εξαπέλυσε μαζικό «μπαράζ» επιθέσεων επί εδάφους, αέρος και θαλάσσης.

 

Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός, Μπενιαμίν Νετανιάχου, ορκίστηκε να καταστρέψει τα προπύργια της Χαμάς στη Γάζα, μετατρέποντάς τα σε «σκόνη».

Οι ρουκέτες έπεφταν βροχή στο Ισραήλ από τη Γάζα από τις 6:30 το πρωί, έπειτα από μήνες αυξανόμενης βίας στην ισραηλινο-παλαιστινιακή σύγκρουση.

Ιστορικό πλαίσιο

Μετά την ήττα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, η Βρετανία απέκτησε τον έλεγχο της Παλαιστίνης, η οποία κατοικείτο από εβραϊκή μειονότητα και αραβική πλειοψηφία.

Η διεθνής κοινότητα ανέθεσε στη Βρετανία τη δημιουργία μιας εβραϊκής πατρίδας στην Παλαιστίνη, γεγονός που αύξησε τις εντάσεις μεταξύ των δύο ομάδων.

Στις δεκαετίες του 1920 και 1940, ο αριθμός των Εβραίων μεταναστών στην Παλαιστίνη αυξήθηκε σημαντικά, καθώς πολλοί Εβραίοι διέφυγαν από τις διώξεις στην Ευρώπη και αναζήτησαν πατρίδα μετά το Ολοκαύτωμα.

Οι συγκρούσεις μεταξύ Εβραίων και Αράβων, καθώς και η αντίσταση στη βρετανική κυριαρχία, εντάθηκαν.

Το 1947, τα Ηνωμένα Έθνη ψήφισαν τη διαίρεση της Παλαιστίνης σε χωριστά εβραϊκά και αραβικά κράτη, με την Ιερουσαλήμ υπό διεθνή διοίκηση.

Η εβραϊκή ηγεσία συμφώνησε με το σχέδιο, αλλά η αραβική πλευρά το απέρριψε και δεν εφαρμόστηκε ποτέ.

Το 1948, μη μπορώντας να τερματίσουν τη διαμάχη, οι βρετανικές αρχές αποσύρθηκαν και ο έλεγχος πέρασε στο Ισραήλ.

Πολλοί Παλαιστίνιοι διαφώνησαν και ακολούθησε πόλεμος.

Οι γειτονικές αραβικές χώρες επενέβησαν με στρατιωτική δύναμη ενώ εκατοντάδες χιλιάδες Παλαιστίνιοι έφυγαν ή εκδιώχθηκαν από τα σπίτια τους.

Πόλεμος και ειρήνη

Με την πάροδο των χρόνων, το Ισραήλ και η Παλαιστίνη ενεπλάκησαν σε αρκετές αψιμαχίες, άλλες μικρότερης σημασίας και άλλες καταστροφικών διαστάσεων που οδήγησαν στο θάνατο χιλιάδων ανθρώπων.

Το 1987, η Χαμάς (ακρωνύμιο του Harakat al-Muqawama al-Islamiya – Ισλαμικό Κίνημα Αντίστασης), μια πολιτική ομάδα με στρατιωτικές δυνατότητες, ιδρύθηκε από τον Παλαιστίνιο κληρικό Σεΐχη, Αχμέντ Γιασίν,  ως πολιτικός βραχίονας της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, μιας υπερεθνικής σουνιτικής ισλαμιστικής οργάνωσης.

Οι δύο παλαιστινιακές εξεγέρσεις, ή «ιντιφάντα», επηρέασαν βαθιά τις ισραηλινο-παλαιστινιακές σχέσεις, ιδίως η δεύτερη, η οποία έθεσε τέλος στην ειρηνευτική διαδικασία της δεκαετίας του 1990 και εγκαινίασε μια νέα εποχή συγκρούσεων. Και στις δύο ιντιφάντες είχε εμπλακεί η Χαμάς.

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Μπιλ Κλίντον, συγκάλεσε τη σύνοδο κορυφής του Καμπ Ντέιβιντ στις 11 Ιουλίου 2000, φέρνοντας σε επαφή τον Ισραηλινό πρωθυπουργό, Εχούντ Μπαράκ, και τον πρόεδρο της Παλαιστινιακής Αρχής, Γιάσερ Αραφάτ, για διαπραγματεύσεις αλλά η σύνοδος δεν απέφερε «καρπούς» , επιδεινώνοντας περαιτέρω τις σχέσεις μεταξύ των δύο εθνών.

Η Χαμάς κάλεσε τους μαχητές της στη Δυτική Όχθη και τον αραβικό και ισλαμικό κόσμο να συμμετάσχουν στη μάχη κατά του Ισραήλ.

Υπό το φως της τελευταίας σύγκρουσης, οι εντάσεις μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων στην Ανατολική Ιερουσαλήμ, τη Γάζα και τη Δυτική Όχθη παραμένουν υψηλές.

Το Ισραήλ και η Αίγυπτος διατηρούν τον έλεγχο των συνόρων της Γάζας σε μια προσπάθεια να εμποδίσουν τη Χαμάς να αποκτήσει όπλα. Αυτό έχει οδηγήσει σε ανθρωπιστική κρίση στη Γάζα, με πολλούς ανθρώπους να αγωνίζονται για να έχουν πρόσβαση σε βασικά αγαθά όπως τρόφιμα και νερό.

Οι Παλαιστίνιοι στη Γάζα και τη Δυτική Όχθη ισχυρίζονται ότι υποφέρουν εξαιτίας των ισραηλινών ενεργειών, όπως ο αποκλεισμός της Γάζας, η κατασκευή του φράγματος στη Δυτική Όχθη και η καταστροφή παλαιστινιακών σπιτιών.

Το Ισραήλ υποστηρίζει ότι ενεργεί μόνο για να αμυνθεί από την παλαιστινιακή βία, επικαλούμενο το γεγονός ότι η Χαμάς έχει εκτοξεύσει χιλιάδες ρουκέτες στο ισραηλινό έδαφος και ότι Παλαιστίνιοι μαχητές έχουν πραγματοποιήσει πολυάριθμες επιθέσεις εναντίον Ισραηλινών πολιτών.

Ο πόλεμος των Θρησκειών

Εππλέον, εδώ και μήνες η βία μεταξύ των δύο πλευρών αυξάνεται. Ένοπλοι έποικοι έχουν επιτεθεί σε παλαιστινιακά χωριά, μαχητές στη Δυτική Όχθη έχουν επιτεθεί σε στρατιώτες και εποίκους, ενώ έχουν γίνει επιδρομές των Ισραηλινών Αμυντικών Δυνάμεων σε παλαιστινιακές πόλεις.

Κατά τη διάρκεια της περασμένης εβδομάδας, Εβραίοι προσευχήθηκαν μέσα στον περίβολο του τζαμιού αλ Άκσα στην παλαιά πόλη της Ιερουσαλήμ. Η περιοχή γύρω από το τέμενος είναι γνωστή στους μουσουλμάνους ως Χαράμ αλ-Σαρίφ και είναι ο τρίτος ιερότερος τόπος για το Ισλάμ μετά τη Μέκκα και τη Μεδίνα στη Σαουδική Αραβία. Για τους Εβραίους, είναι γνωστή ως Όρος του Ναού και τιμάται ως ο τόπος του βιβλικού εβραϊκού ναού. Οι Εβραίοι δεν επιτρέπεται να προσευχηθούν μέσα στο χώρο της αλ-Άκσα- κάτι τέτοιο είναι άκρως προκλητικό. Η Χαμάς έχει ονομάσει την τρέχουσα επίθεσή της Επιχείρηση «Κατακλυσμός της Αλ Άκσα».

Οι ακραίοι θρησκευτικοί εθνικιστές που συμμετέχουν στη δεξιά κυβέρνηση συνασπισμού του Ισραήλ έχουν επανειλημμένα ζητήσει την προσάρτηση παλαιστινιακών εδαφών. Υπήρξαν επίσης εικασίες ότι η επίθεση θα μπορούσε να έχει ενθαρρυνθεί από το Ιράν ως τρόπος για να εμποδίσει τις κινήσεις της Σαουδικής Αραβίας να εξομαλύνει τις σχέσεις της με το Ισραήλ.

Στον «αέρα» οι Συμφωνίες του Όσλο

Η φωτογραφία της ιστορικής χειραψίας ανάμεσα στον Παλαιστίνιο ηγέτη Γιασίρ Αραφάτ, τότε προέδρου της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης (ΟΑΠ) και του πρωθυπουργού του Ισραήλ Γιτζάκ Ράμπιν στο γρασίδι του Λευκού Οίκου, φαίνεται αυτές τις μέρες πολύ μακρινή.

Στις 13 Σεπτεμβρίου 1993 ο πρόεδρος των ΗΠΑ Μπιλ Κλίντον φιλοξένησε τους δύο ηγέτες για να υπογράψουν τη Διακήρυξη Αρχών για τις Προσωρινές Ρυθμίσεις Αυτοδιοίκησης, αυτό που έμεινε γνωστό ως Συμφωνίες του Όσλο.

Επρόκειτο για μια ενδιάμεση συμφωνία, με την οποία δημιουργήθηκε η Παλαιστινιακή Αρχή και της έδωσε περιορισμένη εξουσία σε τμήματα της κατεχόμενης από το Ισραήλ Δυτικής Όχθης και της Λωρίδας της Γάζας, εδάφη που το Ισραήλ είχε καταλάβει στον πόλεμο του 1967 και κατέχει μέχρι σήμερα.

Οι συμφωνίες προέβλεπαν την αμοιβαία αναγνώριση μεταξύ του Ισραήλ και της PLO, (Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης), και επέτρεπαν στον ηγέτη της Γιάσερ Αραφάτ, ο οποίος διέμενε τότε στην Τυνησία, και σε άλλους εξόριστους Παλαιστίνιους να επιστρέψουν στη Δυτική Όχθη και τη Γάζα. Στα χρόνια που ακολούθησαν πολλοί Παλαιστίνιοι και Ισραηλινοί ήλπιζαν ότι θα μπορούσε να επιτευχθεί μεταξύ των δύο λαών μια διαρκής και δίκαιη ειρήνη. Αλλά αυτή η ελπίδα έχει από καιρό ξεθωριάσει.

Πόλεμο στη Χαμάς κήρυξε και επίσημα το Ισραήλ!