Οδηγίες για το πως κάνουμε καταγγελία στην Αστυνομία για κακοποίηση ζώου

Του Βαγγέλη Δρίβα*

Η ομάδα στο facebook «Report animal abuse-Καταγγελίες για κακοποίηση/δηλητηρίαση/θανάτωση ζώων» έχει σκοπό να αναφέρει και γνωστοποιεί σε αρμόδιες Δημόσιες Ελληνικές και Αλλοδαπές Αρχές συμβάντα – καταγγελίες σχετικά με την κακοποίηση, δηλητηρίαση, θανάτωση ζώων συντροφιάς και άλλων (των λεγόμενων παραγωγικών ή άγριων) ζώων. Η κακοποίηση μπορεί να είναι παθητική (ζώα χωρίς τροφή, νερό κ.ά.) ή ενεργητική, όπως είναι π.χ. η δηλητηρίαση, το κρέμασμα, ο πνιγμός, η σύνθλιψη, ο ακρωτηριασμός, αλλά και η παράνομη εμπορία, πώληση, καθώς και η σεξουαλική συνεύρεση ανθρώπων με ζώα.Σε περίπτωση ενεργητικής – παθητικής κακοποίησης ζώου συντροφιάς

• Στην περίπτωση της παθητικής κακοποίησης οφείλετε να φωτογραφίζετε τα ίδια τα ζώα, αλλά και τις συνθήκες που ζούνε καθημερινά (σε μπαλκόνια, ταράτσες, αυλές, αγρούς, κ.τ.λ.) και στις φωτογραφίες, που θα εμφανίσετε, να φαίνεται η ημερομηνία λήψης, ώστε να πιστοποιείται η μακρόχρονη ή επαναλαμβανόμενη κατάσταση.
• Εφόσον τα ζώα είναι μονίμως εκτεθειμένα στις καιρικές συνθήκες (ζέστη, κρύο, βροχή, κ.ο.κ.), δεν έχουν κατάλληλο, στεγνό και ζεστό κατάλυμα, είναι διαρκώς αλυσοδεμένα, λαμβάνουν ακατάλληλη τροφή, δεν εμβολιάζονται τακτικά, δεν αποπαρασιτώνονται, αλλά υφίστανται και έλλειψη φροντίδας για κτηνιατρική περίθαλψη, έλλειψη καθημερινής άθλησης και περιπάτου, τότε, πρόκειται για καταφανή παθητική κακοποίηση ζώου συντροφιάς σύμφωνα το άρθρο 16 του Ν. 4039/12 ως τροπ. με άρθρο 46 του Ν. 4235/14 και άρθρο 1 του Ν. 1197/81, ως ισχύει.
• Επιπλέον, για όλα τα ζώα θα πρέπει να υφίσταται ενημερωμένο βιβλιάριο υγείας και σήμανση (τσιπ).
• Παράλληλα, εφόσον η κατάσταση είναι τέτοια και ΔΕΝ απειλείται άμεσα η ζωή του ζώου, θα κάνετε επώνυμη έγγραφη καταγγελία στο Αστυνομικό Τμήμα της περιοχής σας, αλλά και στις προϊστάμενες υπηρεσίες του απαραίτητα ιεραρχικά, είτε αυτοπροσώπως είτε με email (π.χ. Δ/ΝΣΗ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ ΑΧΑΪΑΣ, Γ.Α.Δ.Α./ΤΜΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΑΣΤΥΝΟΜΕΥΣΗΣ, Δ/ΝΣΗ ΓΕΝΙΚΗΣ ΑΣΤΥΝΟΜΕΥΣΗΣ Α.Ε.Α.) καθώς θα λειτουργήσει ως μοχλός πίεσης και θα ζητήσετε έγγραφες απαντήσεις για τις ενέργειές τους και με αριθμό πρωτοκόλλου.
• Θα ζητήσετε την καταγραφή όλων των ζώων ενός «ιδιοκτήτη», στον επικείμενο αστυνομικό έλεγχο και θα επισυνάψετε τις ληφθείσες φωτογραφίες.
• Εάν η κατάσταση συνεχίζεται και ΑΠΕΙΛΕΙΤΑΙ ΑΜΕΣΑ η ζωή του ζώου, αλλά και σε περίπτωση ενεργητικής κακοποίησης ζώου, κατά την οποία είστε μάρτυρας, θα υποβάλετε μηνυτήρια αναφορά αμέσως μετά ή ΑΜΕΣΑ (δε πρόκειται για προσωπική διαφορά) στο Αστυνομικό Τμήμα του τόπου συμβάντος ή σε οποιοδήποτε Αστυνομικό Τμήμα ανά την Ελλάδα (είναι απολύτως νομότυπο) όλο το 24ωρο, εξιστορώντας σε αυτή όλο το συμβάν, ώστε να σχηματιστεί δικογραφία κατά του ιδιοκτήτη για ενεργητική ή παθητική κακοποίηση ζώου/ων, αυτεπάγγελτα διωκόμενο αδίκημα για το οποίο δεν καταθέτετε παράβολο των 100 ευρώ.
• Θα επισυνάψετε και σε αυτή την περίπτωση φωτογραφίες απαραιτήτως και θα διατηρήσετε αντίγραφα των φωτογραφιών στο αρχείο σας, ώστε να αποδεικνύετε τον αριθμό των ζώων σε περίπτωση εξαφάνισης τους από τον χώρο που διατηρούνταν και ζούσαν, ενώ μπορείτε να προτείνετε και μάρτυρες.
• Εφίσταται η προσοχή σας στο ότι, εάν δείτε κάποιο άτομο να πράττει τα ανάλογα, θα καλείτε άμεσα περιπολικό της Αστυνομίας, περιμένετε στο σημείο να τον υποδείξετε ως δράστη και, βάσει του άρθρου 242 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, μπορείτε να τον «καταδιώξετε δημοσία κραυγή», ώστε να συλληφθεί εντός ορίων αυτοφώρου.

Τι ισχύει για το χρονικό όριο του αυτόφωρου

Η φράση «όρια του αυτοφώρου» σημαίνει ότι η πράξη, δηλαδή η κακοποίηση, για παράδειγμα έγινε στις  03:00 τα ξημερώματα, άρα, εάν υποβληθεί μήνυση αμέσως μετά, ο δράστης θα αναζητείται, εάν δε συλληφθεί, ολόκληρη την τρέχουσα ημέρα, 23:59΄ της ιδίας έως και ολόκληρη την επόμενη, ήτοι ως 23:59΄ ώρα της επόμενης.

Κατά το άρθρο 19 του Ν. 4039/12 με προφορική εντολή Εισαγγελέα μπορεί να αφαιρεθεί οριστικά ή προσωρινά ένα ζώο συντροφιάς από τον ιδιοκτήτη του και να παραδοθεί στο δημοτικό καταφύγιο ή σε ενδιαφερόμενη φιλοζωική εταιρεία ή σωματείο. Έπειτα, κάθε πολίτης έχει δικαίωμα να αιτηθεί από τον εν λόγω φορέα την υιοθέτηση του ζώου.

Αν βρείτε νεκρό ζώο από φόλα

• Σε περίπτωση ανεύρεσης θανατωμένου ζώου συντροφιάς με «φόλα», προβαίνετε και πάλι σε μηνυτήρια αναφορά στην οποία, συν τοις άλλοις που προαναφέρθηκαν, αναφέρετε και τους ανθρώπους που υποπτεύεστε ότι το έπραξαν ή σας απείλησαν στο «κοντινό» παρελθόν.

• Λαμβάνετε και πάλι φωτογραφίες από το χώρο του συμβάντος και από τα ατυχή ζώα, συλλέγετε την «φόλα» και με αεροστεγή συσκευασία, την οποία θα ζητήσετε να εξεταστεί από τοξικολογική ή άλλη αρμόδια υπηρεσία ή Εργαστήριο Δημόσιου Πανεπιστημίου (Ιατρικής Σχολής), θα την προσκομίσετε στην Αστυνομία και θα το μνημονεύεται στην μηνυτήρια αναφορά σας.

• Επιπλέον, αιτηθείτε την αιματολογική εξέταση του ζώου σε συνεργασία με κτηνίατρο ή δημόσιο κτηνίατρο της οικείας Διεύθυνσης Κτηνιατρικής της Περιφερείας, ώστε να προκύψει η ουσία που προκάλεσε το θάνατο.

• ΜΗΝ αρκείστε σε απλές αναφορές τέτοιων συμβάντων, οι οποίες απλά καταγράφονται στο Β.Α.Σ. (Βιβλίο Αδικημάτων & Συμβάντων) και ουδέποτε θα περιέλθουν σε γνώση της Εισαγγελίας του τόπου συμβάντος. Αν τυχόν με κάποιο νεώτερο στοιχείο προκύψει ότι ο τάδε ή ο δείνα το έπραξε, δε θα υφίσταται δικογραφία να τον συσχετίσει με την αναφερόμενη πράξη! Η περισυλλογή των πτωμάτων διενεργείται από τον οικείο Δήμο τον οποίο οφείλει η Αστυνομία να ενημερώσει, προς αποφυγή εστίας μόλυνσης.

Ποινές

Κατά το άρθρο 20 του Ν. 4039/12 ως τροπ. με άρθρο 46 του Ν. 4235/14, οι δράστες τιμωρούνται με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον ενός έτους, χρηματική ποινή από 5.000 έως 15.000 € και διοικητικές κυρώσεις από 5.000 έως και 30.000 €. Οι τελευταίες επιβάλλονται από την ΕΛ.ΑΣ.

Επίσης, έχετε δικαίωμα να αιτηθείτε αντίγραφο από το Β.Α.Σ., του ότι υποβάλατε μήνυση, στη Γραμματεία του Αστυνομικού Τμήματος, το οποίο παραλαμβάνετε εντός 10 ημερών από την υποβολή της αίτησης. Μπορείτε να καλείτε ανά πάσα στιγμή περιπολικό για την καταγραφή των συνθηκών διαβίωσης των ζώων από το οποίο επίσης μπορείτε να αιτηθείτε αντίγραφο στη Γραμματεία του Τμήματος.

Επικίνδυνοι και για τους ανθρώπους όσοι εγκληματούν εις βάρος των ζώων

Από πλευράς Ψυχολογίας τώρα, πρόσφατα, είχα την τιμή να παρακολουθήσω, ως αστυνομικός, το σεμινάριο «Ο κύκλος της βίας: από την κακοποίηση των ζώων στην ενδοοικογενειακή βία» που έλαβε χώρα στο Αμφιθέατρο του Μουσείου Μπενάκη, προς ενημέρωση – εκπαίδευση των Αστυνομικών της ΕΛ.ΑΣ.

Εκεί παρευρέθησαν η ανώτερη Πολιτειακή Εισαγγελέας που διευθύνει τη Μονάδα Δικαίου των Ζώων της Βιρτζίνια κα Michelle Welch, η αστυνομικός Captain Kelly Mulldorfer, LAPD, ο ντεντέκτιβ III Hector Sanchez, LAPD, η αντεισαγγελέας Εφετών και τέως εισαγγελέας Για την Προστασία Ζώων ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΥ Αθηνά, ο αναπληρωτής Καθηγητής Κτηνιατρικής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας ΤΟΝΤΗΣ Δημήτριος, ο διδάκτωρ Παθολογικής Ανατομικής – κτηνίατρος ΔΟΥΚΑΣ Δημήτριος, η γενική γραμματέας της Π.Φ.Ο. TZONIKH Σοφία, ο αστυνόμος Α΄ ΠΕΡΙΣΤΕΡΗΣ Απόστολος και ο κλινικός ψυχολόγος ΜΟΡΝΤΩ Αλέξης. Όλοι αυτοί οι αξιόλογοι άνθρωποι κατέδειξαν με το επιστημονικό τους έργο και με το καθήκον τους ότι η ΒΙΑ δεν περιορίζεται σε ένα συγκεκριμένο πλαίσιο & μοτίβο, όπως στους ανθρώπους, αλλά αντιθέτως, ΕΠΕΚΤΕΙΝΕΤΑΙ σε πλήθος άλλων όντων και μάλιστα στα ζώα.

Στα περισσότερα εγκλήματα ενδοοικογενειακής βίας που έλαβαν χώρα π.χ. στο Λ.Α. (Λος Άντζελες) εν προκειμένω, με σωματική, σεξουαλική, ψυχολογική βία, αλλά και σε πολλές περιπτώσεις ανθρωποκτονιών, υπήρχε μία σημαντική συσχέτιση με έκφραση ανάλογης βίας στα κατοικίδια (δεσποζόμενα) ζώα αυτής της οικογένειας, σχέσης, πλαισίου. Το θεσμικό και διαδικαστικό πλαίσιο έχει τέτοια σαφή οργάνωση στο Λ.Α. που η κακοποίηση και η θανάτωση ενός ζώου ακολουθείται από διαδικασίες διερεύνησης του εγκλήματος, αντίστοιχες με των ανθρωποκτονιών.

Η σύλληψη του δράστη κάθε φορά και η εν γένει αξιολόγηση του συμβάντος κακοποίησης ενός ατόμου στην οικογένεια καταδεικνύει ότι ο εν λόγω δράστης στο παρελθόν είχε κακοποιήσει και το κατοικίδιο του οικογενειακού/ σχεσιακού πλαισίου, δηλαδή δικό του ή της σχέσης του και ήταν συχνά το συμβάν της κακοποίησης του ζώου που οδηγούσε διαδοχικά και στην ανακάλυψη κι άλλων εγκλημάτων κατά έτερης ανθρώπινης, κυρίως ή μή, ζωής από τον ίδιο. Από ψυχολογικής πλευράς, ο ίδιος ο δράστης αποδεικνυόταν ότι είχε κακοποιηθεί τις περισσότερες, αν όχι όλες, τις φορές, είτε στην οικογένεια του, στο σχολείο ή στην παρέα και αντιμετώπιζε και ο ίδιος προβλήματα ψυχολογικής & ψυχιατρικής φύσεως.

Το συμπέρασμα προφανές, ότι η ΒΙΑ δε θα σταματήσει σε ένα συγκεκριμένο σημείο, αλλά θα επεκταθεί, θα ενισχυθεί, εάν δεν υπάρξει τιμωρία, και ΘΑ ΦΕΡΕΙ ΒΙΑ. Αυτό θα πρέπει να αποτελέσει κι ένα «μάθημα» στους μάρτυρες της κακοποίησης ανθρώπων & ζώων, ώστε να μην συγκαλύπτουν τους δράστες, αλλά να τους καταδεικνύουν. Η υπόθαλψη εγκληματία τιμωρείται αυστηρά από τον Ποινικό Κώδικα. Μην αρνείστε να στιγματίσετε εκείνα τα άτομα που «βαραίνουν» την κοινωνία μας και καταστρέφουν αδύναμες ψυχές. Μπορεί και οι ίδιοι να ήταν κάποτε ή να εξακολουθούν να είναι οι αδύναμοι, αλλά η αδυναμία αυτή επιστρέφει και ισχυροποιείται με την επιβολή βίας σε έναν ακόμα πιο αδύναμο (παιδί, ζώο, ανήλικο). Ωστόσο, χρήζουν βοήθειας και αντιμετώπισης. ΜΗΝ προσποιείστε ότι δε συμβαίνει, ενώ λαμβάνει χώρα δίπλα σας. ΜΙΛΗΣΤΕ!

Ελπίζω ως αστυνομικός, ψυχολόγος και ζωόφιλος να συμβάλω στην εξάλειψη αυτού του φαινομένου και πιστέψτε με κάνω ό,τι καλύτερο μπορώ με όποιο κόστος! ΜΙΛΗΣΤΕ! Η ΣΙΩΠΗ ΕΙΝΑΙ ΣΥΝΕΝΟΧΗ! Για οποιαδήποτε άλλη απορία απευθυνθείτε στην ομάδα Report animal abuse-Καταγγελίες για κακοποίηση/δηλητηρίαση/θανάτωση ζώων.  Η ομάδα δε περιορίζεται στην καταγγελία συμβάντων κακοποίησης μόνο των ζώων συντροφιάς, αλλά και σε άλλων (παραγωγικών ή μη) ζώων, κατά την ισχύουσα Ελληνική Νομοθεσία και το Ν. 4039/2012 ως τροποποιήθηκε με άρθρο 46 του Ν. 4235/2014, τους εκάστοτε νόμους Περί Θήρας (κυνήγι), την Οικουμενική Διακήρυξη Δικαιωμάτων των Ζώων, Ευρωπαϊκές και Διεθνείς συμβάσεις.

*Ο Βαγγέλης Δρίβας είναι αστυνομικός, ψυχολόγος και συνεργάτης του www.zoosos.gr