Οι ελληνικές βιομηχανίες Λουξ, Έψα και Βίκος «συνασπίζονται» ενάντια στην Coca-Cola!

Κλιμακώνουν τις δράσεις απέναντι στην Coca Cola HBC οι τρεις ελληνικές βιομηχανίες εμφιαλωμένων αναψυκτικών, αποστέλλοντας εξώδικο και εγκαλώντας για διακριτική μεταχείριση της πολυεθνικής εταιρίας και εμμέσως για ενέργειες και αποφάσεις που οδηγούν σε απώλεια πόρων από τα εθνικά ταμεία.

Οι εταιρίες που ανήκουν, μεταξύ άλλων, και στην ένωση ΕΛΛΑ-ΔΙΚΑ ΜΑΣ αποστέλλοντας εξώδικο στο υπουργείο και δελτία Τύπου στα media θέτουν τις βάσεις για την πολιτικοποίηση του ζητήματος, δείχνοντας έτσι τις διαθέσεις τους να εντείνουν τα μέτρα και να διευρύνουν το πλαίσιο και το αντικείμενο της αντιδικίας, δημιουργώντας έτσι για τους πολιτικά αρμόδιους και τους τεχνοκράτες υφισταμένους πίεση και ενδεχόμενο πολιτικό κόστος.

Τα βασικά χαρακτηριστικά της νέας αυτής πρωτοβουλίας είναι η συλλογικότητα, καθώς έτσι επιτυγχάνεται μεγαλύτερο μέτωπο πίεσης και πρόθεση για πιο ουσιαστική αντιμετώπιση και διαπραγμάτευση, καθώς και η αναγωγή του θέματος και στο πολιτικό επίπεδο. Στόχος της δημόσιας κίνησης αυτής είναι, προφανώς, να φτάσει το μήνυμα στα υψηλότερα κλιμάκια της κυβέρνησης και επανεξεταστεί το θέμα, υπό τα φίλτρα της απαξίωσης της εθνικής επιχειρηματικότητας και της προώθησης των συμφερόντων πολυεθνικής.

Πρόκειται μάλιστα για την πρώτη εν δυνάμει σύγκρουση της φιλο-επιχειρηματικής κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας, με το εγχώριο επιχειρηματικό κεφάλαιο, κάτι που θα δημιουργούσε αρνητικό κλίμα και θα υπέσκαπτε τις προσπάθειες εμπέδωσης εμπιστοσύνης με τον επιχειρηματικό κόσμο και διαμόρφωσης συνθηκών υγιούς ανταγωνισμού για την προσέλκυση επενδύσεων, που αποτελεί τη βασική διακήρυξη της κυβέρνησης και προσωπικά του Κυριάκου Μητσοτάκη.

Τις ενέργειες είχε βέβαια προαναγγείλει μέσα από τα media ο επικεφαλής της Λουξ, Γιάννης Μαρλαφέκας, αλλά απ΄ότι φαίνεται δεν εισακούστηκαν, πυροδοτώντας έτσι την κλιμάκωση και αποδεικνύοντας την ισχυρή βούληση των επιχειρηματιών να δημιουργήσουν νέες συνθήκες στην εγχώρια αγορά και να συμβάλλουν στη διαμόρφωση ενιαίου πεδίου ανταγωνισμού.

Όπως αναφέρεται στη σχετική ανακοίνωση, το Συμβούλιο Ελέγχου Επικοινωνίας δικαίωσε τις εταιρίες- Μέλη της ΕΛΛΑ-ΔΙΚΑ ΜΑΣ ΕΨΑ, Λουξ και Βίκος, δίνοντας διορία 30 εργάσιμων ημερών στην Coca Cola για να αποσύρει από τη διαφημιστική της καμπάνια την παρουσία των εθνικών συμβόλων όχι μόνο από τις  συλλεκτικές συσκευασίες της αλλά και από το σύνολο της επικοινωνίας της.

Ωστόσο, επισημαίνεται ότι:

ενώ οι τρεις ελληνικές εταιρίες έχουν δικαιωθεί σύμφωνα με απόφαση του ΣΕΕ, η στάση του υπουργείου Πολιτισμού απέναντι στην εμπορευματοποίηση της εθνικής μας κληρονομιάς εγείρει ερωτήματα.

Η διατύπωση αυτή αποτελεί ίσως το κορυφαίο μήνυμα του δελτίου Τύπου, καθώς θέτει ζήτημα για την πολιτική ηγεσία του υπουργείου, όχι μόνο ως προς διαχείριση του ζητήματος αθέμιτου ανταγωνισμού, ανοίγει το εύρος περιλαμβάνοντας το πολιτικό και το δημοσιονομικό σκέλος, καθώς το ελληνικό Δημόσιο γράφει διαφυγόντα έσοδα από χρήση εθνικών συμβόλων από πολυεθνική εταιρία που είχε ως στόχο την παραγωγή κέρδους, όπως εξηγεί η ανακοίνωση:

Το Υπουργείο Πολιτισμού λαμβάνοντας υπόψη του την απόφαση μιας και μόνο έμμισθης συμβούλου του, παραχωρεί το δικαίωμα στην Coca Cola να συνεχίζει να εμπορευματοποιείται τα εθνικά μνημεία χωρίς να προβαίνει στην επιβολή κάποιου προστίμου ή την πληρωμή των σχετικών τελών, παρά τη σαφήνεια του νόμου επί του θέματος. Η εν λόγω απόφαση εγείρει ερωτήματα καθώς η μη διεκδίκηση είσπραξης των προβλεπομένων ποσών από το Υπουργείο Πολιτισμού προς την εταιρεία σημαίνει τη ζημίωση του κράτους και της οικονομίας συνολικά, αφού σε αντίθετη περίπτωση η πολυεθνική θα κατέθετε κάποια  εκατομμύρια στα ταμεία της χώρας. Ασφαλώς, καμία από τις εταιρείες που έχουν τεθεί εναντίον της Coca Cola δεν προσβλέπει μέσω της προσφυγής της στη δικαιοσύνη στην χρηματική αποζημίωση, αντιθέτως, απώτερος σκοπός κάθε κίνησης αποτελεί ο περιορισμός της αυθαιρεσίας στη χρήση των εθνικών συμβόλων για επιχειρηματικό όφελος.

Η ανακοίνωση, που δεν απέχει πολύ από το εξώδικο που κατατέθηκε, προαναγγέλλει δράσεις, οι οποίες σύμφωνα με το κείμενο δεν θα περιορίζονται πλέον κατά της Coca Cola αλλά είναι πολύ πιθανό να στρέφονται και κατά της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου. Βέβαια, παρέχεται και μια οδός διαφυγής, καθώς στοχοποιείται μια σύμβουλος με τη φράση:

«λαμβάνοντας υπόψη του την απόφαση μιας και μόνο έμμισθης συμβούλου»

γεγονός που συνεπάγεται ότι είναι εύκολο η πολιτική ηγεσία να διαφύγει από την επικείμενη σύγκρουση με τρεις Έλληνες επιχειρηματίες, με περιορισμένο κόστος, εν αντιθέσει με το δυνητικά υψηλό πολιτικό κόστος που θα είχε μια σύγκρουση με το εθνικό επιχειρηματικό κεφάλαιο.

 

Η απάντηση του Υπουργείου:

Ειδικότερα, το ΥΠΠΟΑ ανακοινώνει τα ακόλουθα:

Η εταιρεία «Coca Cola Ελλάς» είχε απευθυνθεί τον Νοέμβριο 2018 στις αρμόδιες Υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού, προκειμένου να λάβει άδεια ελεύθερης σχεδιαστικής σύνθεσης-σκίτσου για τη διαφήμιση συλλεκτικής συσκευασίας αφιερωμένης στην Αθήνα. Οι Υπηρεσίες, σύμφωνα με το ισχύον θεσμικό πλαίσιο, απάντησαν στους ενδιαφερομένους ότι δεν απαιτείται άδεια χρήσης για την ελεύθερη σχεδιαστική απεικόνιση από πλευράς αρμοδιοτήτων Υπουργείου Πολιτισμού.

Στις 4 Ιουλίου 2019 -τρεις μέρες πριν από τις Εθνικές Εκλογές- δημοσιεύθηκε εσπευσμένα η Υπουργική Απόφαση Ζορμπά-Στρατή σχετικά με τους «Όρους, προϋποθέσεις, διαδικασίες και καθορισμό των οργάνων χορήγησης άδειας παραγωγής, αναπαραγωγής και διάδοσης στο κοινό, με οποιοδήποτε τρόπο και μέσο, αντιγράφων και απεικονίσεων μνημείων που ανήκουν στο Δημόσιο». Η υπουργική απόφαση αφορά, ανάμεσα στα άλλα, «και στην παραγωγή αντιγράφων, απεικονίσεων και λοιπών αναπαραστάσεων, τρισδιάστατων ή μη, με οποιοδήποτε τρόπο και μέσο -ανεξαρτήτως μεθοδολογίας- μνημείων που ανήκουν στο Δημόσιο…».

Η υπουργική απόφαση εκδόθηκε μετά από τη γνωμοδότηση του ΚΑΣ της 1ης Αυγούστου 2018. Δηλαδή, με 11 μήνες καθυστέρηση και με σημαντικές αλλαγές -μη αιτιολογημένες- σε σχέση με τη γνωμοδότηση του ΚΑΣ και τις αντιρρήσεις των αρμοδίων Υπηρεσιών.

Σε αντίθεση με την ύπαρξη θεσμικού πλαισίου, που δημιουργήθηκε το 2005, το 2011 και το 2012, και που αφορά στην καταβολή τελών στο Δημόσιο στην περίπτωση κινηματογραφήσεων, βιντεοσκοπήσεων, φωτογραφήσεων μνημείων και χρήσης τους στο διαδίκτυο, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ δεν φρόντισε για την έκδοση αντίστοιχης απόφασης καταβολής τελών για τις προβλεπόμενες στην υπουργική απόφαση Ζορμπά-Στρατή χρήσεις. Ως εκ τούτου δεν διασφάλισε την διαδικασία είσπραξης εσόδων για το Δημόσιο.

Με την υπουργική απόφαση Ζορμπά-Στρατή εισάγεται προληπτική λογοκρισία για αναπαραστάσεις, είτε αφορά στα παιδιά που ζωγραφίζουν μνημεία, είτε σε οποιονδήποτε καλλιτέχνη εμπνέεται, σχεδιάζει και απεικονίζει μνημεία, καθώς απαιτείται σύμφωνα με την υπουργική απόφαση, άδεια από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού και μάλιστα κατόπιν γνωμοδότησης του ΚΑΣ.

Με εισήγησή τους όλες οι αρμόδιες Υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού ζήτησαν από την Υπουργό Πολιτισμού και Αθλητισμού, κ. Λίνα Μενδώνη, την ανάκληση της υπουργικής απόφασης Ζορμπά-Στρατή, διότι δημιουργεί σοβαρά προβλήματα στην εφαρμογή της, καθώς εκδόθηκε χωρίς σαφή νομική εξουσιοδότηση, παρουσιάζει ζητήματα συνταγματικότητας ως προς την κατοχύρωση της προστασίας της Τέχνης και αντίκειται στις διατάξεις του θεσμικού πλαισίου για την πνευματική ιδιοκτησία.

Με απόφαση της Υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού, έχει συγκροτηθεί ομάδα εργασίας ώστε μέχρι τις 30 Νοεμβρίου 2019 να επανεξετάσει την Υπουργική απόφαση Ζορμπά-Στρατή, προκειμένου να προτείνει νέο θεσμικό πλαίσιο, το οποίο σύμφωνα με τον ν. 3028/2002 θα εισαχθεί εντός του έτους ενώπιον του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου για την κατά νόμον γνωμοδότηση.