Ακρόπολη: Ποιοι έκαναν φωτογράφιση στο παρελθόν; | ΦΩΤΟ

Ξάφνιασε, δίχασε, αποδοκιμάστηκε. Ευκαιρία για προβολή, αλλά και έλλειψη σεβασμού, είναι δύο από τις φράσεις που ακούστηκαν και επιβεβαιώνουν τη διάσταση απόψεων πάνω στο θέμα της πρότασης του οίκου Gucci να πραγματοποιήσει επίδειξη μόδας στον αρχαιολογικό χώρο της Ακρόπολης. Προτού απορριφθεί το αίτημα από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο, τα σχόλια στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης πήραν «φωτιά».

Δεν άργησαν να γίνουν γνωστές και οι δηλώσεις φορέων του πολιτισμού σχετικά με το ζήτημα, το οποίο απασχόλησε και διεθνή μέσα ενημέρωσης. «Η Αθήνα, κατά το έβδομο έτος της οικονομικής κρίσης, λέει όχι στα χρήματα που προσφέρονται από τον Gucci για να επιτρέψει μια επίδειξη μόδας διάρκειας 15 λεπτών στην Ακρόπολη», έγραψε μεταξύ άλλων η ιταλική La Repubblica τονίζοντας ότι μια τέτοια επίδειξη θα λειτουργούσε μειωτικά για τον συμβολισμό του συγκεκριμένου μνημείου.

Η «ιστορία» είναι γνωστή από παλιά, από τα προ του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου χρόνια. Στη συντηρητική Ελλάδα του μεσοπολέμου, το 1921, ο Έντουαρντ Στάιχεν απαθανάτισε μέσα από τον φακό του την «ξυπόλητη χορεύτρια, όπως πολλοί την αποκαλούσαν, να χορεύει σαν αρχαία Ελληνίδα στον Παρθενώνα. Η Ισιδώρα Ντάνκαν κατάφερε για άλλη μια φορά να μαγνητίσει τα βλέμματα με την κομψότητα που χαρακτήριζε την κίνησή της. Συνήθιζε να χορεύει ξυπόλυτη αναδεικνύοντας τη σημασία της ελευθερίας της έκφρασης κάτω από τα αρχαιοελληνικά της φορέματα.

Γυμνή στην Ακρόπολη φωτογραφήθηκε, το 1928, η χορεύτρια Μόνα Πάιβα από την ελληνίδα φωτογράφο Έλλη Σουγιουλτζόγλου- Σεραϊδάρη, γνωστή με το ψευδώνυμο Νέλλυ.

Αφότου έκλεισε ο χώρος, αποφασίστηκε να γίνει γυμνή η φωτογράφιση. Σύμφωνα με το αρχικό σχέδιο, η χορεύτρια θα πόζαρε ντυμένη με πέπλα αποπνέοντας έτσι αρχαιοελληνικό αέρα. Καθώς όμως η Πάιβα άλλαζε ρούχα, στο σπίτι του φύλακα που χρησιμοποιούσε για καμαρίνι, η φωτογράφος την είδε και αποφάσισε να την αιχμαλωτίσει γυμνή με το φακό της.

Όταν βγήκαν στο φως της δημοσιότητας οι φωτογραφίες, τα επικριτικά σχόλια περί έλλειψης σεβασμού του αρχαιολογικού χώρου δεν πέρασαν απαρατήρητα. Δεν φρέναραν, ωστόσο, την ορμή της Νέλλυς. Παίρνοντας ξανά άδεια από τον διευθυντή της Ακρόπολης, φωτογράφισε στην Ακρόπολη την ουγγαρέζα χορεύτρια Νικόλσκα, την οποία έντυσε με αραχνοΰφαντα πέπλα.

To 1951, μοντέλα του γαλλικού οίκου Ντιόρ φωτογραφήθηκαν κάτω από τις Καρυάτιδες του Παρθενώνα από τον φωτογράφο Ζαν-Πιερ Πεντρατσινί του περιοδικού Paris Match. Το αποτέλεσμα της καλλιτεχνικής πρωτοβουλίας θεωρήθηκε εντυπωσιακό σε μια μετεμφυλιακή περίοδο.

Τριάντα, περίπου, χρόνια αργότερα, το 1985, άλλη μια φωτογράφηση έγινε υπό το ιστορικό φως ενός αρχαιολογικού χώρου. Στους ιερούς λέοντες της Δήλου απαθανατίσθηκε η Ζωή Λάσκαρη για το περιοδικό Playboy. Η φωτογραφία αισθησιακή, οι αντιδράσεις όμως έντονες μετά την κυκλοφορία του τεύχους που κατέγραψε ασυνήθιστα υψηλό αριθμό πωλήσεων. Επικρίσεις βουλευτών έφερε στο προσκήνιο η συγκεκριμένη ενέργεια καθώς έγινε χωρίς την άδεια των Αρχών.

Τις επόμενες δεκαετίες η άδεια φωτογραφίσεων δεν ακολούθησε σταθερή πορεία. Το ΚΑΣ δεν έδωσε το «πράσινο φως» το 1998 στον σχεδιαστή μόδας Κάλβιν Κλάιν που ήθελε τον χώρο του Ηρωδείου. Ο τότε υπουργός Πολιτισμού, Ευάγγελος Βενιζέλος, διαφώνησε ωστόσο με το Συμβούλιο τασσόμενος υπέρ της διεξαγωγής της εκδήλωσης.

Δέκα χρόνια αργότερα, επί υπουργίας Μιχάλη Λιάπη, φωτογραφήθηκε στον Παρθενώνα η Τζένιφερ Λόπεζ. Η απόφαση δεν ελήφθη από το ΚΑΣ.

Διάσταση απόψεων όσον αφορά στο θέμα παραχώρησης αρχαιολογικών χώρων παρατηρήθηκε και στον χώρο της έβδομης τέχνης. Ο γάλλος σκηνοθέτης Ζαν Λικ Γκοντάρ πάγωσε τα σχέδια λήψης πλάνων στον Ιερό Βράχο αφού του ζητήθηκε από το ΚΑΣ η γνωστοποίηση του σεναρίου. Το 2007, ωστόσο, η Νία Βαρντάλος προχώρησε σε γυρίσματα στην Ακρόπολη και άλλους αρχαιολογικούς χώρους για την ταινία της My life in Ruins.

Να σημειωθεί ότι πριν από τέσσερα, περίπου, χρόνια ο γαλλικός οίκος Louis Vitton παρουσίασε την κολεξιόν του Άνοιξη – Καλοκαίρι 2013 στον προαύλιο χώρο του Λούβρου, τότε που τα σκαλιά του  μουσείου φιλοξένησαν νέες δημιουργίες.

Ελισάβετ Σταμοπούλου

Πηγή: in