Τρεις ερασιτέχνες βοτανολόγοι και φωτογράφοι της άγριας φύσης της Κρήτης ανακάλυψαν ένα λουλούδι που κανείς δε γνώριζε πως υπήρχε στο νησί, πρόκειται για ένα κολχικό με την επιστημονική ονομασία Colchicum balansae.
Η ανακάλυψη έγινε από τον μαθηματικό στο Εσπερινό Γυμνάσιο Ηρακλείου, Μανώλη Αφραθιανάκη, και τους Αντώνη Αλιμπέρτη, συνταξιούχος καθηγητή Γαλλικών, συγγραφέα βιβλίων για τη χλωρίδα της Ελλάδας) και Μαρίνο Γκόγκολο.
Οι προσπάθειές τους γίνονται από χόμπυ και από αγάπη για τη φύση και τον τόπο μας.
Ο κ. Αφραθιανάκης αναφέρει στο Cretalive πως «σε μια από τις εξορμήσεις μας στη φύση για τη φωτογράφιση και μελέτη φυτών, παρατηρήσαμε σε χέρσο χωράφι εντός της κωμόπολης του Αρκαλοχωρίου, ένα μεγάλο πληθυσμό από φυτά, τα οποία δεν είχαμε ξανασυναντήσει. Αμέσως ξεκίνησε μια διαδικασία αναγνώρισης του φυτού. Στείλαμε φωτογραφίες στους φίλους και ειδικούς Ralf Jahn, Λευτέρη Καλπουτζάκη και Σωτήρη Αλεξίου. Επίσης έγινε εκρίζωση ενός φυτού για τις μετρήσεις του ριζικού του συστήματος, απαραίτητου στοιχείου για την αναγνώριση. Το φυτό φυτεύτηκε πάλι στο ίδιο σημείο.
Η εντυπωσιακή ρίζα του φυτού (50 περίπου εκατοστά μήκος μαζί με το βολβό στο τέλος της) δεν άφηνε πολλά περιθώρια για να γίνει λάθος στην αναγνώρισή του.»
Το Colchicum balansae είναι είδος ενδημικό της ΝΔ Τουρκίας και των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου Σάμου, Λέρου, Σύμης και Ρόδου (Alexiou 2013, Dimopoulos et al. 2013, Strid 2016). Η δική μας καταγραφή είναι η πρώτη για την Κρήτη.
Έτσι στην χλωρίδα του νησιού μας προστέθηκε ένα ακόμη κολχικό, προσθέτοντας ένα νέο είδος στα υπάρχοντα C. Cretense (κρητικό κολχικό, ενδημικό της Κρήης), C. Cupanii, C. Macrophyllum και C. Pusillum.
Η καταγραφή αυτή του φυτού στην Κρήτη μετά την ύπαρξή του στο ανατολικό Αιγαίο και στα παράλια της Μ. Ασίας, ίσως να έχει και γεωλογικά αίτια.
«Τα φυτά και γενικά η βιοποικιλότητα της περιοχής μας υπήρχαν πρν από εμάς και θα υπάρχουν μετά από εμάς. Τα τελευταία χρόνια οι πληθυσμοί πολλών από αυτά κινδυνεύουν από την ανθρώπινη παρέμβαση. Χρειάζονται μέτρα στήριξης των πληθυσμών αυτών. Η χλωρίδα και πανίδα του νησιού μας αποτελούν σημαντικό στοιχείο της πολιτιστικής ταυτότητας του τόπου μας. Εγώ σαν εκπαιδευτικός προσπαθώ μέσα από Περιβαλλοντικά προγράμματα στο σχολείο (Συντονιστής της Περιβαλλοντικής Ομάδας οι Μυθοκρουσμένοι) να στρέψω τους μαθητές προς τη μελέτη της βιοποικιλότητας του νησιού μας.
Ευχαριστούμε τους Σταύρο Αλεξίου και Σπύρο Τσιφτσή για τη βοήθεια στη σύνταξη του επιστημονικού άρθρου για τη δημοσίευση.
Τελειώνοντας να πω ότι η Φύση ίσως ήθελε να αναπληρώσει λίγο από την καταστροφή που προκάλεσε στο Αρκαλοχώρι με τον περσυνό σεισμό, με την καταγραφή του φυτού στην περιοχή», αναφέρει.
Η επιστημονική ονομασία του φυτού είναι Colchicum balansae (Planch. 1885), ανήκει στην οικογένεια Colchicaceae (Κολχικά), ονομάστηκε προς τιμήν του Γάλλου βοτανικού Benetict Balansa. Φύεται στα Δωδεκάνησα, την Σάμο και την Νοτιοδυτική Μικρά Ασία τώρα και στην Κρήτη.
Πρόκειται για άνθη λευκωπά ή ρόδινα, συνήθως χωρίς δικτύωση – ψηφιδοποίηση. Είναι φθινοπωρινό είδος, ανθίζει από τα τέλη Αυγούστου μέχρι τον Οκτώβριο.
