Στο Αρκαλοχώρι ένα χρόνο μετά τον σεισμό – Συγκλονιστικές εικόνες

Μέσα στα ερείπια «θάφτηκε» και ο χρόνος… Σαν να μην πέρασε μια μέρα από εκείνο το πρωινό… Τα μπάζα έμειναν εκεί, μαζί με όλα τα υπάρχοντα των ανθρώπων… Με τα όνειρά τους κάτω από τις πέτρες και τα χώματα… Λες και δεν πρέπει να ξεχάσουν οι κάτοικοι του Αρκαλοχωρίου και της ευρύτερης περιοχής… Λες και δεν πρέπει να ξαναμαζέψουν τα κομμάτια τους και να ξαναφτιάξουν τη ζωή τους… Πέτρα-πέτρα…

Ώρα 9:17 το πρωί, σαν σήμερα, πριν από έναν χρόνο… Χιλιάδες άνθρωποι καταστράφηκαν μέσα σε λίγα λεπτά από τον φονικό σεισμό, που άφησε πίσω του ένα νεκρό και χιλιάδες οικογένειες στον δρόμο!

Το neakriti.gr βρέθηκε στην περιοχή και κατέγραψε εικόνες καταστροφής, που έναν χρόνο μετά δε θα έπρεπε να υπάρχουν. Και, βέβαια, παράπονα και καταγγελίες για ένα κράτος που δείχνει σαν να έχει ξεχάσει τους πληγέντες, τόσο τους ανθρώπους που ζουν στους καταυλισμούς, όσο και γενικότερα την τοπική κοινωνία, αφού δεν έχουν προχωρήσει καθόλου διαδικασίες ζωτικής σημασίας για να μπορέσουν να ξανασταθούν στα πόδια τους οι άνθρωποι.

Ακόμα και οι φάκελοι που έπρεπε να κατατεθούν δεν προχώρησαν λόγω μεγάλου κόστους και γραφειοκρατίας, με συνέπεια να έχουν ξεσπιτωθεί γύρω στους 2.500 με 3.000 άνθρωποι από το Αρκαλοχώρι και να έχουν εγκατασταθεί είτε στο Ηράκλειο είτε ακόμα και σε μετόχια που τα έφτιαξαν για τον σκοπό αυτό…

Απλήρωτο ρεύμα 213.000 ευρώ και σαφείς προειδοποιήσεις της ΔΕΗ ότι θα κατεβάσει τους διακόπτες στους οικίσκους και στα σχολεία, τα μπάζα από τα γκρεμισμένα σπίτια έχουν βγάλει χορτάρι, οι φάκελοι για την ανακατασκευή των κτηρίων δεν έχουν κατατεθεί γιατί κοστίζουν, 2.000 άνθρωποι δεν έχουν πάρει χρήματα ούτε για την οικοσκευή τους και 2.500 με 3.000 άνθρωποι άλλαξαν τόπο κατοικίας…

Αυτά είναι τα «αποτελέσματα» της (μη) κρατικής παρέμβασης, ένα χρόνο μετά τον καταστροφικό σεισμό στον δήμο Μινώα Πεδιάδος, ενώ ένας ακόμη χειμώνας που αναμένεται βαρύς βρίσκεται προ των πυλών!

Τα κτήρια που γκρέμισε ο Εγκέλαδος παραμένουν στο σημείο της καταστροφής, θυμίζοντας στην τοπική κοινωνία το κακό που έγινε εκείνη τη μέρα, με έναν νεκρό και χιλιάδες ανθρώπους να έχουν χάσει τα σπίτια τους μέσα σε λίγα λεπτά. Η έρευνα της εφημερίδας μας επεκτάθηκε και στο χωριό Χουμέρι, αναδεικνύοντας εικόνες μέσα από τα χαλάσματα. Ένα χωριό που μοιάζει με χωριό – «φάντασμα» και έχει κυριολεκτικά σβηστεί από τον χάρτη.

Ήταν μια κοινωνία πολύ μικρή πριν τον σεισμό. Μετά τον σεισμό, μερικές οικογένειες μεταφέρθηκαν στον καταυλισμό που στήθηκε λίγα μέτρα παρακάτω, με την ελπίδα των ανθρώπων να γίνει η κατεδάφιση των κτηρίων που στέκονται απειλητικά μέσα στο χωριό και να προχωρήσουν όλες οι διαδικασίες για να ξαναφτιάξουν τη ζωή τους, ενώ οι υπόλοιποι κάτοικοι που ξεσπιτώθηκαν έφυγαν από το χωριό.

Παρά τις αρχικές κινητοποιήσεις του κρατικού μηχανισμού και όλων των συναρμόδιων υπουργείων της κυβέρνησης, ήρθε στη συνέχεια το τέρας της γραφειοκρατίας και έβαλε κυριολεκτικά φρένο στις απαραίτητες διαδικασίες για την ανακούφιση του κόσμου και τη σταδιακή αποκατάσταση των ζημιών.

Θλίψη, απογοήτευση και… φυγή

«Στην αρχή και εξαγγέλθηκαν αλλά και έγιναν οι πρώτες ενέργειες της προσωρινής στέγασης, της σίτισης, όπως και να μπουν τα παιδιά σε οικίσκους, σε σχολεία. Αυτά έγιναν, μπορώ να πω, γρήγορα και σε ικανοποιητικούς ρυθμούς», λέει στο neakriti.gr ο πρόεδρος του Συλλόγου Σεισμοπαθών «Η Ελπίδα» Κώστας Γκαντάτσιος, που συνεχίζει λέγοντας ότι «όμως βασιστήκαμε αμέσως μετά στις εξαγγελίες ότι θα υλοποιηθούν γρήγορα. Και ο πολύς κόσμος θεώρησε ότι όλες οι διαδικασίες θα «τρέξουν» και εύκολα και γρήγορα. Αλλά, αυτή τη στιγμή, ένα χρόνο μετά, ο κόσμος είναι ήδη κουρασμένος. Όπως και τα παιδιά ταλαιπωρημένα. Ο κόσμος είναι αντιμέτωπος με το τέρας της γραφειοκρατίας. Ναι… Μη σας φαίνεται παράξενο, 2022 και μιλάμε ακόμα για γραφειοκρατία»!

Ενδεικτικά, ο πρόεδρος του Συλλόγου Σεισμόπληκτων «Η Ελπίδα» μάς λέει συγκεκριμένα: «Στο δελτίο αυτοψίας που περνούσαν τότε οι μηχανικοί και κατέγραφαν τους ιδιοκτήτες των πληγέντων κτηρίων, αν είχε γραφτεί τότε λάθος το όνομα του δικαιούχου, σήμερα δεν μπορεί να απαλλαγεί από τον ΕΝΦΙΑ, κάτι που είχε εξαγγείλει ο πρωθυπουργός στις 28 του Σεπτέμβρη, δηλαδή την επόμενη μέρα του σεισμού, και όλοι το χειροκροτήσαμε. Ήταν πολύ άμεση η ανακοίνωση και πολύ εύλογη. Όμως ακόμα υπάρχει ένα μεγάλο ποσοστό ανθρώπων που δεν μπορούν να απαλλαγούν από τον ΕΝΦΙΑ για ένα λάθος στο δελτίο αυτοψίας, για το οποίο δεν έφταιγαν…».

Μάλιστα, για το ίδιο λάθος υπάρχει και ένα 30% των πληγέντων του δήμου Μινώα Πεδιάδος που δεν έχει πάρει την αποζημίωση για την οικοσκευή! «Τι σημαίνει αυτό; Πρόκειται για τα χρήματα που δίνονται σαν πρώτη βοήθεια και για να περάσουν οι πληγέντες τις πρώτες δύσκολες μέρες, αλλά και για τα αντικείμενα που έχασαν μέσα στα ερείπια των σπιτιών. Και αν σκεφτούμε ότι όλες οι αυτοψίες ήταν γύρω στις 20.000, πρέπει αυτό το θέμα να αφορά σε περίπου 2.000 ανθρώπους»! Τα χρήματα για την οικοσκευή είναι 2.000 ευρώ για τα «πράσινα» σπίτια, 4.000 ευρώ για τα «κίτρινα» σπίτια και 6.000 ευρώ για τα «κόκκινα» κατεδαφιστέα σπίτια…

«Η ζωή άλλαξε δραματικά»

Στο κέντρο του Αρκαλοχωρίου, Παρασκευή πρωί, και ουδεμία σχέση θύμιζε η εικόνα σε σχέση με την εικόνα που έβλεπε κάποιος πριν από τον σεισμό της 27ης Σεπτεμβρίου 2021…

Ο ιερέας (του χωριού Μαθιά) Δημήτριος Καλαϊτζάκης, που τον συναντήσαμε στο κέντρο του Αρκαλοχωρίου, λέει χαρακτηριστικά στο neakriti.gr: «Βλέπετε ότι το Αρκαλοχώρι έχει πάθει μια «καθίζηση» μετά από τον σεισμό. Τα καταστήματα είναι άδεια. Δεν μπορεί κανείς να κάνει κάτι, γιατί χρειάζονται ειδικές άδειες, ειδικές μελέτες κ.λπ. Δεν ξέρω αν με την πάροδο του χρόνου επανέλθει η ζωή…

Πολύς κόσμος στο μεταξύ έχει φύγει από το Αρκαλοχώρι… Εγώ βλέπω ότι ο κρατικός μηχανισμός έχει καθυστερήσει… Ένα χρόνο τώρα και να μην μπορεί να γίνει η αποκατάσταση των ζημιών;»…

Τα ίδια λέει στην εφημερίδα μας και ο Νίκος Παρασκευάς: «Έχει φύγει πολύς κόσμος. Άλλοι μένουν στους καταυλισμούς, άλλοι έχουν μετακομίσει. Το κράτος δεν έχει στηρίξει τους ανθρώπους. Πριν τον σεισμό είχαμε κίνηση, είχαμε ανάπτυξη… Τώρα τίποτα… Έχουμε και τα προβλήματα στα σταφύλια και το λάδι… Καλούμε την Πολιτεία να βοηθήσει την περιοχή, να φτιάξουν ξανά οι άνθρωποι τα σπίτια τους… Μόνο τους τάζουν… “Θα σας κάνω”, λέει… Και οι άνθρωποι απογοητεύονται και φεύγουν συνεχώς…».

Οι φάκελοι δεν «προχωρούν»

Για να κατατεθεί ένας φάκελος από τον πληγέντα προκειμένου να γίνει η ανοικοδόμηση του σπιτιού του, το κόστος του φακέλου λόγω της… «χρυσής» υπογραφής των μηχανικών, εκτός της γραφειοκρατίας, φτάνει τις 2 και τις 3 χιλιάδες ευρώ. Συν το θέμα της αναπροσαρμογής των τιμών στο τιμολόγιο εργασιών της ανακατασκευής, που, αν και έγινε αυτή η αναπροσαρμογή, εξακολουθεί να είναι απαγορευτικό το κόστος και στις εργασίες…

Αναλυτικότερα, ο κ. Κώστας Γκαντάτσιος μάς λέει: «Μας ανησυχεί το γεγονός ότι όλα πάνε με αργούς ρυθμούς. Όπως είχε πει ο υπουργός τον Απρίλιο, οι φάκελοι που είχαν κατατεθεί για την ανακατασκευή των σπιτιών μέχρι τότε ήταν μόνο 189, από τους 7.000 φακέλους που πρέπει να κατατεθούν. Τώρα, οι πληροφορίες που έχουμε αναφέρουν ότι έχουμε φτάσει περίπου στο 3% των φακέλων. Ελάχιστος αριθμός. Η εξήγηση είναι ότι ο κόσμος φοβάται να μπει στη διαδικασία να φτιάξει το σπίτι του, γιατί το κόστος είναι υπέρογκο.

Μέχρι τώρα ζητούσαμε ως σύλλογος να αλλάξει το τιμολόγιο εργασιών ανακατασκευής και επισκευής των κτηρίων. Τι σημαίνει αυτό; Ότι, αν έμπαινε στη διαδικασία κάποιος να ξαναφτιάξει το σπίτι του, θα τιμολογούταν και θα αποζημιωνόταν με τιμές του 2011! Πρόσφατα άλλαξε το τιμολόγιο εργασιών. Βέβαια, όταν είδαμε τις ανακοινώσεις, θεωρήσαμε ότι ήταν μια κοροϊδία. Δηλαδή, ένα κτήριο το 2020 ήθελε 800 ευρώ το τετραγωνικό και τώρα θέλει 1.300, αλλά η αναπροσαρμογή που έγινε στους φακέλους είναι της τάξεως του 3% με 10% σε κτήρια με πολύ μεγάλες ζημιές. Ουσιαστικά δεν είναι τίποτα. Ένα μαδέρι έκανε το 2020 20 ευρώ, το 2021 κάνει 80 ευρώ και με τη νέα αναπροσαρμογή πάει στα 76 ευρώ. Δηλαδή είναι μια πολύ μικρή διαφορά. Δε μας αρκεί. Και να δείτε ότι θα παραμείνουν στα ίδια επίπεδα. Και ο κόσμος δε θα προχωρήσει. Οι ίδιοι οι μηχανικοί και οι εργολάβοι δε δίνουν προσφορές… Πολλοί σεισμόπληκτοι έχουν μετατρέψει τα μετόχια σε κατοικίες και άλλοι έχουν αναγκαστεί να φύγουν στους όμορους δήμους καθώς και στο Ηράκλειο…».

Εξάλλου, όπως λέει, θα μπορούσε με μια απλή αίτηση ένας κάτοικος, που οι ζημιές στο σπίτι του δεν είναι αρκετά μεγάλες, να προχωρήσει στην αποζημίωσή του και στις εργασίες, χωρίς να χρειάζεται η κατάθεση φακέλου, που μπορεί να του στοιχίζει παραπάνω από το κόστος της… ανακατασκευής!

Καταλήγοντας, ο πρόεδρος του Συλλόγου Σεισμοπαθών «Η Ελπίδα», Κώστας Γκαντάτσιος, λέει πως «ειδικά για το Αρκαλοχώρι θα μπορούσε ο σεισμός να αποτελέσει ευκαιρία για την ανοικοδόμησή του. Όπως είχε πει ο Κωνσταντίνος Καραμανλής στον σεισμό του 1957 στη Σαντορίνη, “είναι “σωσμός” για τη Σαντορίνη αν αξιοποιηθεί σωστά”… Αυτό θέλουμε κι εμείς… Επικαλούμαι γεγονότα περασμένων εποχών, σε πολύ χειρότερες εποχές, με πολύ λιγότερα χρήματα. Κι όμως “έπεσαν” καίρια και επιτόπου και λύθηκε το πρόβλημα. Αυτό πρέπει να γίνει κι εδώ…».

Έφυγαν από τον τόπο τους

«Είναι πολλοί σε αυτή την κατηγορία που δεν μπήκαν στο πρόγραμμα επιδότησης ενοικίου. Ούτε φιλοξενούνται σε σπίτια φίλων. Ούτε είναι σε οικίσκο. Ούτε σε ξενοδοχεία… Αλλά αναγκάστηκαν να ενοικιάσουν πληρώνοντας όλο το κόστος και να αγοράσουν την οικοσκευή από την αρχή, κάτι που έπρεπε να το είχαν ήδη στην τσέπη τους», λέει χαρακτηριστικά ο πρόεδρος του Συλλόγου Σεισμοπαθών “Η Ελπίδα” Κώστας Γκαντάτσιος και συνεχίζει: «Γι’ αυτό και έχουμε μεγάλη διαρροή πληθυσμού: 3.402 κατοίκους στον δήμο Μινώα Πεδιάδος – δηλαδή περίπου 20% – που έχουν φύγει. Και εμάς μας ανησυχεί το πώς θα ξαναέρθουν αυτοί οι άνθρωποι. Αν όμως ο καθένας δεν έχει δουλειά, δεν έχει ένα σπίτι να μείνει και δεν υπάρχουν σπίτια να νοικιαστούν; Όταν μιλάμε για σπίτια που έχουν καταστραφεί, ποιος θα έρθει να νοικιάσει σπίτι και πού… Όταν δεν μπορεί να ξαναφτιάξει και το δικό του, δε θα ξαναγυρίσει…».

Κίνδυνος να τους κόψουν το ρεύμα!

Η έρευνα της εφημερίδας μας, φέρνει στο φως σήμερα και το… «σκοτάδι» με το οποίο απειλούνται οι ταλαιπωρημένοι και κατεστραμμένοι συνάνθρωποι μας…

Η πιο πρόσφατη και χαρακτηριστική εξέλιξη, είναι η προειδοποίηση της ΔΕΗ, ότι αν δεν πληρωθεί το ρεύμα στους οικίσκους που φιλοξενούν γύρω στους 1.500 σεισμόπληκτους συνανθρώπους μας, θα αναγκαστεί να τους κόψει το ρεύμα. Με ό,τι αυτό συνεπάγεται, για τη διαμονή τους, την υγιεινή και την ασφάλεια, όταν μάλιστα έρχεται ο δεύτερος χειμώνας, με τα κοντέινερς που είναι μεταλλικά κουτιά, στο κρύο να παγώνουν και στη ζέστη να θερμαίνονται περισσότερο σε σχέση με το υλικό των κανονικών σπιτιών.

Κι όμως. Όπως κατηγορηματικά λένε στο neakriti.gr τόσο ο δήμαρχος Μινώα Πεδιάδος Μανόλης Φραγκάκης, όσο και ο Γενικός Γραμματέας του δήμου Γαβριήλ Κουρής, «το αρμόδιο υπουργείο από την πρώτη στιγμή δεσμεύτηκε ότι το υπουργείο θα αναλάβει εξολοκλήρου το κόστος του ρεύματος, κάτι που δεν έχει γίνει μέχρι σήμερα. Έτσι, ενώ δόθηκαν δύο νέες προθεσμίες, έληξαν και αυτές χωρίς να πληρωθεί η ΔΕΗ»…

«Δεν μας έχει δώσει το υπουργείο τα χρήματα για να πληρώσουμε τα πρώτα Κιλοβάτ που έχουν καταναλωθεί. Πάντως εγώ πιστεύω ότι θα βρεθεί λύση. Διότι εγώ μίλησα προσωπικά με τον υπουργό, που με διαβεβαίωσε ότι το ρεύμα το πληρώνει το υπουργείο. Με την άδεια τους το κάναμε και δεν μπήκαμε σε αυτή τη διαδικασία. Αλλά έπρεπε για τα θέματα αυτά να υπάρχει πρόβλεψη. Όπως γίνεται και με τον Ξενοκράτη θα έπρεπε όλα να έχουν καταγραφεί», λέει χαρακτηριστικά στην εφημερίδα μας ο δήμαρχος Μινώα Πεδιάδος.

«Πάντως εμείς δεν κατηγορούμε τη ΔΕΗ, αφού κάνει τη δουλειά της. Είχαμε ζητήσει παράταση δύο φορές για να πληρωθεί τουλάχιστον ο πρώτος λογαριασμός. Έληξαν όμως και οι δύο προθεσμίες. Αλλά επειδή μιλάω με το υπουργείο, θεωρώ ότι θα βρεθεί λύση», σύμφωνα με τον Μανόλη Φραγκάκη.

«Υπάρχουν πολλά ζητήματα που έπρεπε να είναι λυμένα»

«Υπάρχουν πάρα πολλά πράγματα έπρεπε σήμερα να είναι λυμένα», λέει από την πλευρά του ο γενικός γραμματέας του δήμου Μινώα Πεδιάδος Γαβριήλ Κουρής. «Το Αρκαλοχώρι ήταν η πρώτη περιοχή που βίωσε σεισμό; Όχι. Το Αρκαλοχώρι ήταν η πρώτη περιοχή που έστησε καταυλισμούς; Όχι. Το Αρκαλοχώρι ήταν η πρώτη περιοχή που αντιμετώπισε το πρόβλημα της ηλεκτροδότησης των καταυλισμών και της κατανάλωσης του ηλεκτρικού ρεύματος; Προφανώς, όχι. Φανταστείτε λοιπόν ότι εμείς τώρα έχουμε 7 καταυλισμούς που έχουν ηλεκτροδοτηθεί από τη ΔΕΗ και μέχρι τέλος Αυγούστου η κατανάλωση του ρεύματος ήταν 144.000 ευρώ, που καλείται να καλύψει ο δήμος και τα τέλη σύνδεσης με τον ΔΕΔΔΗΕ που δεν έχουν πληρωθεί ακόμα είναι γύρω στις 72.000 ευρώ. Μιλάμε δηλαδή για μία δαπάνη 213.304 ευρώ τα οποία ο δήμος αδυνατεί να καλύψει γιατί δεν έχει ούτε ιδία έσοδα. Αλλά δεν υπάρχει και η δυνατότητα να μετακυλήσουμε αυτό το κόστος στους δημότες, μέσα σε αυτές τις συνθήκες», τονίζει ο Γαβριήλ Κουρής.

Και συνεχίζει λέγοντας: «Ο δήμαρχος από τον Ιανουάριο έχει στείλει διαδοχικές επιστολές όπου ζητάμε να μας δοθεί αυτό το ποσό σε έκτακτη χρηματοδότηση για να μπορέσουμε να πληρώσουμε την οφειλή. Και ξέρετε, μέρα παρά μέρα έρχεται υπάλληλος της ΔΕΗ και μας λέει “θα σας το κόψω. Πρέπει να το πληρώσετε. Πρέπει να το ρυθμίσετε”… Εμείς τους απαντάμε, ότι μας έχει υποσχεθεί η κυβέρνηση ότι θα το πληρώσει. Και είμαστε σε μια διαδικασία παρακαλετών. Προσπαθεί ο δήμαρχος. Παρεμβαίνει στα συναρμόδια υπουργεία. Αλλά βλέπουμε τέτοια ζητήματα να καθυστερούν ενώ θα έπρεπε τέτοια ζητήματα να είναι από την αρχή λυμένα»…

Και για να μην υπάρχουν παρερμηνείες, ο Γαβριήλ Κουρής διευκρινίζει για την ενημέρωση της τοπικής κοινωνίας: «Εμείς ως δήμος, στον ένα χρόνο που έχουμε βιώσει το φαινόμενο, έχουμε λάβει ως επιχορήγηση από το κράτος 3.060.000 ευρώ τα οποία χρήματα προφανώς δεν επαρκούν. Υπάρχουν δηλαδή ανάγκες όπως αυτή για την κάλυψη του ηλεκτρικού ρεύματος που είναι μια σημαντική δαπάνη».

Κατεδαφίσεις: Σε…Βασιλικό Διάταγμα του 1929!

Μέχρι σήμερα στο δήμο Μινώα Πεδιάδος υπάρχουν 2.800 ακατάλληλα κτήρια – “κίτρινα” και “κόκκινα” – που συνιστούν περίπου το 20% του συνολικού αριθμού των κτηρίων του δήμου, με βάση τα στοιχεία της απογραφής του 2011, όπως λέει στην εφημερίδα μας ο Γενικός Γραμματέας του δήμου. “Την ίδια στιγμή πάνω από 2.500 άτομα έχουν φύγει από την περιοχή. Αυτό από μόνο του είναι ένα καμπανάκι κινδύνου, δεδομένου ότι η περιοχή κινδυνεύει με ερημοποίηση, κυρίως στα μικρά χωριά”, σύμφωνα με τον ίδιο, που λέει πως αποτελεί μεγάλη υπόθεση, το γεγονός ότι ο δήμος κατάφερε να δημιουργήσει 7 καταυλισμούς, όπου στεγάζονται γύρω στους 1.500 ανθρώπους.

Στο μεταξύ, όμως, η διαδικασία για τις κατεδαφίσεις είναι δαιδαλώδης και στηρίζεται σε…Βασιλικό Διάταγμα του 1929, με τους ανθρώπους αυτούς να δυσανασχετούν και να διερωτώνται πότε θα καταφέρουν να ξαναφτιάξουν τα σπίτια τους!

«Μιλάμε για μια αρκετά πολύπλοκη διαδικασία», λέει στο neakriti.gr, ο Γαβριήλ Κουρής, «αφού δεν έχουν απαλοιφθεί στάδια αυτής όπως τα είχαμε προτείνει…Φανταστείτε ότι δουλεύουμε με ένα Βασιλικό Διάταγμα για τις κατεδαφίσεις του 1929! Με μία νομοθεσία δηλαδή, η οποία είναι κατά βάση ανεπίκαιρη. Χρειάζεται επικαιροποίηση. Άρα ο κάθενάς σε τέτοιες περιπτώσεις μπορεί να ερμηνεύσει κατά το δοκούν».

Στο σημείο αυτό, ο Γαβριήλ Κουρής υπενθυμίζει, ότι «κι εμείς ως δήμος είχαμε πολύ μεγάλες ζημιές. Καταστράφηκαν δημοτικά κτήρια. Είχαμε καταπτώσεις. Είχαμε καταστροφές σε δίκτυα. Ενδεικτικά σας λέω για το φράγμα των Παρτήρων. Είχαμε πολύ σημαντικές ζημιές στα σχολικά κτήρια. Τουλάχιστον τρία αυτή τη στιγμή είναι εντελώς ακατάλληλα. Εκ των οποίων τα δύο με απόφαση του δημοτικού συμβουλίου θα κατεδαφιστούν: Μιλάμε για το 1ο Δημοτικό Σχολείο Αρκαλοχωρίου και το Γυμνάσιο Αρκαλοχωρίου. Έχουμε κινήσει τη διαδικασία για να γίνει η κατεδάφιση και μετά να μπούμε σε ένα πρόγραμμα ανέγερσης νέων σχολικών μονάδων. Ενώ έχουμε και σε εκκρεμότητα το θέμα του Δημοτικού Σχολείου Θραψανού και για τη Γέφυρα στο Δεμάτι για τα οποία έργα εκκρεμεί να υπογραφεί προγραμματική σύμβαση μεταξύ του Πολυτεχνείου Κρήτης, Περιφέρειας Κρήτης, Υπουργείου Πολιτισμού και του Δήμου Μινώα Πεδιάδος, έτσι ώστε να μπορέσει το Πολυτεχνείο να μελετήσει τις αναγκαίες παρεμβάσεις, δεδομένου ότι αυτά τα δύο μνημεία είναι νεότερα μνημεία, που υπόκεινται σε ειδικές διατάξεις του υπουργείου Πολιτισμού».

 

Για το κόστος των κατεδαφίσεων και για όλες τις ανάγκες της ευρύτερης περιοχής, ο δήμος Μινώα Πεδιάδος ζητάει  επιχορήγηση 2,1 εκατομμυρίων ευρώ.

«Συνολικά», όπως καταλήγει ο Γαβριήλ Κουρής, «το ελάχιστο ποσό που αιτούμαστε ανέρχεται στα 4,2 εκατομμύρια ευρώ που πρέπει να δοθούν μέσα στους επόμενους μήνες: Για εργασίες κατεδαφίσεων, τη λειτουργική ολοκλήρωση των εργασιών στους καταυλισμούς, την επισκευή των δημοτικών κτηρίων που επλήγησαν από τον σεισμό όπως είναι το Πολιτιστικό Συνεδριακό Κέντρο που εδώ και έναν χρόνο δεν λειτουργεί, δαπάνες για σύνδεση ηλεκτρικού ρεύματος και την αποκατάσταση του φράγματος των Παρτήρων, που είναι μια κομβική υποδομή για την άρδευση της ευρύτερης περιοχής».

«Ελπίδα αντί της ανασφάλειας»

Ο βουλευτής Ηρακλείου του ΠΑΣΟΚ Βασίλης Κεγκέρογλου, μας έστειλε χθες το ακόλουθο κείμενο:

«Στις 27 Σεπτέμβρη 9.18πμ δεν σταμάτησε απλά ο χρόνος για τη σεισμόπληκτη περιοχή με επίκεντρο το Αρκαλοχώρι, αλλά γύρισε πολύ πίσω.

Ο τρόμος και ο φόβος των πρώτων ωρών διατηρήθηκε λόγω των μετασεισμών αλλά σήμερα κυριαρχεί η ανασφάλεια και η αβεβαιότητα.

Οι αρχικές δεσμεύσεις της Κυβέρνησης έδωσαν μια ελπίδα αλλά αυτή διαψεύστηκε από τις αργόσυρτες διαδικασίες και την μετάθεση ευθυνών από τον ένα στον άλλο.

Η περιοχή γονάτισε και οι κάτοικοι οδηγήθηκαν σε φυγή.

Ο πληθυσμός του Δήμου Μινώα Πεδιάδας μειώθηκε το 2021 σε σχέση με το 2011 κατά 3402 πολίτες αλλά σε σχέση με την προηγούμενη του σεισμού μέρα, υπολογίζεται ότι μειώθηκε κατά 5000 και πλέον.

Πέραν των προκαταβολών, όλα είναι ακόμη πίσω.

Είναι χαρακτηριστικό ότι για την οικοσκευή, ένα χρόνο μετά, ακόμη δεν έχει συσταθεί η τριμελής επιτροπή!

Η αναθεώρηση των τιμών δυστυχώς δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα.

Για την οικονομική και κοινωνική ανασυγκρότηση της περιοχής χρειάζονται άμεσα:

1. Ένα ολοκληρωμένο επιχειρησιακό σχέδιο και ορισμό συντονιστή με αυξημένες αρμοδιότητες, όπως προτείναμε από την πρώτη μέρα.
2. Άμεση απλοποίηση όλων των διαδικασιών.
3. Πραγματική στήριξη σεισμόπληκτων νοικοκυριών και επιχειρήσεων χωρίς διακρίσεις
4. Ολοκλήρωση των κατεδαφίσεων και ιδίως ετοιμόρροπων και επικίνδυνων κτηρίων
5. Άμεση δρομολόγηση λύσεων για τα σεισμόπληκτα σχολεία: Γυμνάσιο και 1ο Δημοτικό Αρκαλοχωρίου, διατηρητέο Δημοτικό Σχολείο Θραψανού, Καστελίου κ.λπ.
6. Άμεση έγκριση και δημοσίευση της πολεοδομικής μελέτης Αρκαλοχωρίου και να προχωρήσει η προσαρμογή του και η πράξη εφαρμογής.
7. Ουσιαστική διαβούλευση για το Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο της περιοχής για να συνδυάσει άμεσες λύσεις και προοπτική με βάση τις τρεις προσκλήσεις:
8. Το νέο όραμα για την περιοχή
9. Την αντιμετώπιση των αρνητικών επιπτώσεων του σεισμού

iii. Την αξιοποίηση των θετικών επιπτώσεων από τη δημιουργία του νέου αεροδρομίου

Η ελπίδα μπορεί να προβάλει ξανά, με τη συνεργασία Κυβέρνησης, Αυτοδιοίκησης, κλαδικών και τοπικών φορέων κ.λπ.».

«Σημαντική η μείωση του πληθυσμού»

Σε σχόλιο του, ο βουλευτής Ηρακλείου του ΣΥΡΙΖΑ Νίκος Ηγουμενίδης, αναφέρει χαρακτηριστικά:

«Ένα χρόνο μετά το φονικό σεισμό που χτύπησε την καρδιά του νομού Ηρακλείου, δυστυχώς, τα προβλήματα που δημιούργησε στους κατοίκους, στους αυτοαπασχολούμενους, στους επιχειρηματίες και στους εργαζόμενους, παραμένουν άλυτα. Είναι χαρακτηριστική η συγκέντρωση την προηγούμενη εβδομάδα των σεισμόπληκτων μικρών οικισμών των δέκα πολιτιστικών συλλόγων στο ίνι, είναι χαρακτηριστικό ότι τα αιτήματα που καταγράφονται σήμερα, είναι ακριβώς τα ίδια με τα αιτήματα πριν ένα χρόνο. Όλα επιβεβαιώνουν την παντελή αδιαφορία της κεντρικής πολιτείας, την αδιαφορία της κυβέρνησης της Ν.Δ. Η πιο ουσιαστική αλλαγή που έγινε το χρόνο που πέρασε ήταν η σημαντική μείωση του πληθυσμού των σεισμόπληκτων περιοχών με χαρακτηριστική την εικόνα που παρουσιάζει ο «Δήμος Μινώα Πεδιάδας. Η μόνη ελπίδα αισιοδοξίας είναι ο αγώνας των κατοίκων, ο οποίος συνεχίζεται και στον οποίο είμαστε αλληλέγγυοι».

«Να κρατήσουμε ζωντανό το όραμα»

Ο βουλευτής Ηρακλείου του ΣΥΡΙΖΑ Σωκράτης Βαρδάκης αναφέρει:

«Κλείνουμε έναν χρόνο από τον φονικό σεισμό που μας συντάραξε όλους. Ένας χρόνος που για τους ανθρώπους που είδαν τη ζωή τους να συνθλίβεται από τη μια στιγμή στην άλλη, πέρασε γεμάτος αναμονή, αγωνία, ματαίωση, απελπισία.

Υποσχέσεις, κυβερνητικές εξαγγελίες, φωτογραφίες στα ερείπια. Και το αποτέλεσμα; Οι οικίσκοι για κάποιους κινδυνεύουν να γίνουν μόνιμη κατοικία, ένα μεγάλο ποσοστό δεν έχει πάρει ακόμα αποζημίωση οικοσκευής, ελάχιστες επιχειρήσεις πήραν την περίφημη ενίσχυση, οι έλεγχοι και οι καταγραφές των ζημιών προχωράνε με ρυθμούς χελώνας, παγώνοντας τις εργασίες στα πληγέντα κτίρια.

Από την επόμενη κιόλας μέρα του σεισμού έχουμε προχωρήσει σε δεκάδες κοινοβουλευτικές παρεμβάσεις, τηλέφωνα και συναντήσεις με τους αρμόδιους, προσπαθώντας από την πλευρά μας να ασκήσουμε πίεση με όποιο δυνατό μέσο.

Δυστυχώς, βρισκόμαστε αντιμέτωποι με την ολιγωρία και την αδιαφορία της κυβέρνησης, που οδηγεί τους σεισμόπληκτους κατοίκους να εγκαταλείψουν τον τόπο τους για να ξεκινήσουν αλλού μια νέα ζωή, με καλύτερες συνθήκες διαβίωσης. Ιστορικοί οικισμοί ερημώνονται και η περιοχή που θα πλαισιώνει το νέο αεροδρόμιο εκπέμπει σήμα κινδύνου.

Οφείλουμε όλοι, ο καθένας από την πλευρά του, να δώσουμε ώθηση στις απαραίτητες διαδικασίες και να κρατήσουμε ζωντανό το όραμα για την αναγέννηση του λαβωμένου αυτού τόπου».

Χωριό- «φάντασμα» πια το Χουμέρι (όπως και ο Σαμπάς)… Και λίγα μέτρα πιο κάτω, μερικές από τις, έτσι κι αλλιώς, λιγοστές οικογένειες αγωνίζονται να επιβιώσουν μέσα στους οικίσκους. Το neakriti.gr επισκέφτηκε τις οικογένειες στο Χουμέρι, ενώ πραγματοποίησε και έρευνα μέσα στο κατεστραμμένο χωριό, που το πρωί εκείνο, πριν από ακριβώς ένα χρόνο, σβήστηκε από τον χάρτη, με τους ανθρώπους να εγκαταλείπουν τα σπίτια τους, τα έπιπλα και τις οικοσκευές τους, στην προσπάθειά τους να σώσουν τις ζωές τους, να γλιτώσουν γέροντες και παιδιά από την καταστροφική μανία του Εγκέλαδου.

Ενδεικτική είναι η εικόνα σπιτιού που ισοπεδώθηκε εντελώς, αλλά ο ηλικιωμένος είχε ήδη πεθάνει πριν από τον σεισμό και… γλίτωσε έτσι έναν θάνατο που δεν υπήρχε περίπτωση να μην ήταν… τουλάχιστον μαρτυρικός!

Απειλητικά για τους διερχόμενους, «κρέμονται» στον κεντρικό δρόμο τα κατεστραμμένα κτήρια, αφού, αν και πέρασε ένας χρόνος, δεν έγιναν κατεδαφίσεις και δεν καθαρίστηκαν ούτε τα πιο επικίνδυνα μπάζα… Το neakriti.gr, προχώρησε και μέσα στο χωριό και κατέγραψε συγκλονιστικές εικόνες, με σπίτια που έπεσαν σαν χάρτινοι πύργοι και που, αν δεν ήταν η ώρα 9:17 το πρωί και ήταν νύχτα, τα ρίχτερ θα σκότωναν πολλούς ανθρώπους, αφού θα τους “έπιαναν” στον ύπνο…

Στους οικίσκους του Χουμερίου

Περισσότερο μεσήλικες και ηλικιωμένοι άνθρωποι, αλλά και κάποιες οικογένειες με μικρά παιδιά φιλοξενούνται στον καταυλισμό του Χουμερίου, λίγα μόνο μέτρα από το κατεστραμμένο τους χωριό… Οι υπόλοιποι βρήκαν συγγενείς και φίλους ή ενοικίασαν αλλού και έφυγαν από την περιοχή, περιμένοντας το κράτος να τους βοηθήσει να ξανασταθούν στα πόδια τους επιστρέφοντας στο αγαπημένο τους χωριό…

Ο μπαρμπα-Μιχάλης (Πάγκαλος), βέβαια, που σήμερα είναι 90 χρόνων, λέει πως δεν πτοείται από τις δυσκολίες, γιατί έχει βιώσει στη ζωή του και μια Κατοχή και όλες αυτές οι δυσκολίες είναι γι’ αυτόν μια καθημερινότητα που μπορεί και αντέχει. Και μάλιστα, κάνοντας ό,τι έκανε σε όλη του τη ζωή, φυτεύει σκάβοντας με τα χέρια και έχοντας δημιουργήσει με δικούς του σπόρους έναν υπέροχο κήπο, που θα ζήλευαν και οι πιο νέοι και δραστήριοι σήμερα αγρότες.

Από αυτόν τον κήπο έχουν αγνές ντοματούλες, κολοκυθάκια, λάχανα, κουνουπίδια, μπρόκολα και ένα σωρό άλλα είδη όλες οι οικογένειες που ζουν στους οικίσκους, αφού ο κ. Πάγκαλος βγάζει πολλά προϊόντα και δίνει και στους άλλους.

«Έχω περάσει Κατοχή που ήταν βέβαια πολύ χειρότερα τα πράγματα. Και φυτεύω το περβολάκι μου. Μας φτάνει να περνάμε. Δίδω σε όλους. Και των παιδιών μου και εδώ των ανθρώπων. Πάνω από 50 χρόνια έκανα τον περβολάρη και πουλούσα στη λαϊκή», μας λέει χαρακτηριστικά…

Δημόσια υγεία στους οικίσκους

Ο Δημήτρης Μανιός είναι νοσηλευτής και κάτοικος στον δήμο Μινώα Πεδιάδος. Στην ερώτησή μας αν οι άνθρωποι στους οικίσκους είναι ασφαλείς, απαντά: «Εάν συμβεί οτιδήποτε και δεν υπάρχει διαθέσιμο ασθενοφόρο εκείνη τη στιγμή ούτε στο Καστέλι, ούτε στο Αρκαλοχώρι, θα έχουμε πρόβλημα. Από άποψη συνθηκών, θα έλεγα πως δεν είναι καλές, αλλά είναι ικανοποιητικές. Βέβαια, ας ελπίσουμε να μην έχουμε διακοπές ρεύματος μέσα στον χειμώνα… Μέσα σε έναν οικίσκο μεταλλικό, με τη θερμοκρασία έξω να αγγίζει τους 5 βαθμούς, ας πούμε, καταλαβαίνετε τι πρόβλημα θα αντιμετωπίσουν ειδικά οι οικογένειες με μικρά παιδιά».

«Τα δέντρα πρέπει να κοπούν»

Η Μαρία Πηγάκη λέει στην εφημερίδα μας ότι υπάρχουν δέντρα που είναι πάνω από τα κεφάλια τους και πρέπει να κοπούν πριν έρθει ο χειμώνας.

«Τα δέντρα έχουν γυρίσει πάνω στους οικίσκους, αλλά δεν ενδιαφέρεται κανείς να ρωτήσει… Τίποτα»…

«Οι κατεδαφίσεις σταμάτησαν. Έκαναν μερικές και σταμάτησαν», τονίζει, από την πλευρά της, η Χαρούλα Χουλάκη.

«Έχω πληροφορηθεί ότι δεν υπάρχουν χρήματα. Τελείωσε το κονδύλι που πήρανε… Είναι, όμως, ο δεύτερος χειμώνας που θα περάσουμε εδώ. Κι απ’ ό,τι λένε, πολύ βαρύς. Πέρυσι κάπως μας βοήθησαν με τις ηλεκτρικές σόμπες. Αλλά όταν κοπεί το ρεύμα λόγω κακοκαιρίας, μέσα σε ένα μεταλλικό κουτί, καταλαβαίνετε ότι έχουμε μεγάλο πρόβλημα»…

 

Μανόλης Κοκοσάλης: «Αγκάθι» η γραφειοκρατία

Ζημιές σοβαρές όμως, σε μικρότερη έκταση βέβαια, προκλήθηκαν και σε άλλους δήμους του νομού Ηρακλείου, με δεύτερο κατά σειρά σε σοβαρότητα τον δήμο Αρχανών-Αστερουσίων.

Ο δήμαρχος Μανόλης Κοκοσάλης εντοπίζει σήμερα ως σοβαρότερο ζήτημα την καθυστέρηση του κράτους να προχωρήσει στις εγκρίσεις των φακέλων και στις κατεδαφίσεις των σπιτιών, για να γίνει η ανοικοδόμηση των κατεστραμμένων νοικοκυριών.

«Ενώ δόθηκαν χρήματα στις προκαταβολές στους ανθρώπους, έχουν καθυστερήσει πάρα πολύ οι διαδικασίες ολοκλήρωσης των φακέλων με ευθύνη του υπουργείου Υποδομών. Και το βασικό πρόβλημα είναι τα σπίτια των ανθρώπων που θα καθυστερήσουν πολύ με τη λογική με την οποία οδεύουμε», λέει χαρακτηριστικά.

Ο Δήμος Αρχανών-Αστερουσίων πήρε γύρω στο 1,1 εκατομμύριο ευρώ. «Μέσα σε αυτό το ποσό εντάσσονται 61.000 μερίδες φαγητού. Φτιάξαμε 10 οικίσκους εμείς ως Δήμος και τοποθετήσαμε περίπου άλλους 40 για την προσωρινή στέγαση. Τα σχολεία λειτούργησαν κανονικά από την πρώτη στιγμή. Χρειαστήκαμε οκτώ αίθουσες σχολικές: τέσσερις στο Γυμνάσιο Τεφελίου, δύο στο Μεταξοχώρι και δύο στο Νηπιαγωγείο Τεφελίου. Τώρα “μπαίνουμε” στο Τεφέλι και στο Μεταξοχώρι να φτιάξουμε τα σχολεία. Μένουν η πέτρινη αίθουσα στο Χουδέτσι για ανακατασκευή, το τοιχίο στο Χουδέτσι και τα δίκτυα αποχέτευσης-ύδρευσης…».

Σε ό,τι αφορά τα ετοιμόρροπα, η δημοτική Αρχή έχει κατεδαφίσει 52 τέτοια σπίτια που ήταν σε κοινόχρηστους χώρους και πέντε σπίτια που ήταν με “κόκκινο” πρωτόκολλο. «Αυτό που δεν πάει καλά, όμως, είναι οι γραφειοκρατικές διαδικασίες για τα σπίτια των ανθρώπων. Η κυβέρνηση να μειώσει χρόνους. Να πάρουν γρήγορα τις άδειές τους οι άνθρωποι, να φτιάξουν τα σπίτια τους…».

πηγή: neakriti.gr