20 Μαΐου 1941: Η ημέρα που οι Κρητικοί έδειξαν σε όλο τον κόσμο πώς πολεμούν οι Θαρραλέοι!

Ο στρατιωτικός διοικητής Σόλωνας Καφάτος που έζησε την μάχη της Κρήτης διηγείται: «Ητο απίστευτον να βλέπει κανείς τον ηρωικόν λαόν της πόλεως των Χανίων πάσης ηλικίας συγκεντρωμένον κατά μάζας εις τον περί το Ωδείον χώρον, ακάλυπτον υπό τη βροχή των βλημάτων των πολυβόλων, αψηφούντα τον θάνατον, τρίζοντα τους οδόντας, με τους γρόνθους συνεσφιγμένους, και ζητούντα όπλα από τους Αγγλους ίνα πολεμήσουν τον επιδρομέα».

Ήταν 20 Μαΐου 1941 όταν πράγματι οι Κρητικοί έδειξαν σε όλο τον κόσμο πώς πολεμούν οι θαρραλέοι και μαζί με τους συμμάχους τους άλλαξαν μέσα σε λίγες μέρες την ροή της ιστορίας κατά τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο…

Γράφει ο Αντώνης Τσαλίκης για το Daynight.gr

Η στρατηγική απόφαση για την κατάκτηση της Κρήτης, με βάση τα γερμανικά αρχεία, ελήφθη από τον Χίτλερ στις 21 Απρίλη 1941. Η τεράστια σημασία του μεγαλύτερου ελληνικού νησιού είχε άμεση σχέση με την προώθηση των δυνάμεων του Άξονα στην Εγγύς Ανατολή, την κατάληψη της διώρυγας του Σουέζ και ιδιαίτερα τις στρατιωτικές επιχειρήσεις στη Β. Αφρική. Άμεσα από τις 23 Απριλίου, η ανίκητη μέχρι τότε γερμανική αεροπορία βομβάρδιζε σχεδόν καθημερινά την Κρήτη και προετοίμαζε το «έδαφος» για την μεγάλη επίθεση που περίμεναν σύντομα οι περισσότεροι.

Το γερμανικό σχέδιο με την κωδική ονομασία «Ερμής» για την κατάληψη της Κρήτης τέθηκε τελικά σε εφαρμογή το ξημέρωμα της 20ής Μαΐου 1941.

Όπως προέβλεπε το σχέδιο οι Γερμανοί με την εναέρια επίθεση πίστευαν πως την πρώτη μέρα θα καταλάμβαναν τα αεροδρόμια και τα λιμάνια Χανίων, Ρεθύμνου και Ηρακλείου. Τη δεύτερη μέρα θα καταλάμβαναν τη στρατηγική περιοχή της Σούδας όσο μονάδες της 5ης Ορεινής Μεραρχίας, που θα μεταφέρονταν με πλωτά μέσα, θα αποβιβάζονταν στην περιοχή Μάλεμε και σε άλλες σημαντικές ακτές, για να ολοκληρώσουν την τρίτη μέρα την ολοκληρωτική κατάληψη της Κρήτης.

Ωστόσο, παρά τις αισιόδοξες προβλέψεις των Γερμανών διοικητών, ο αιφνιδιασμός που περίμεναν να καταφέρουν σε βάρος των συμμαχικών δυνάμεων Βρετανών, Αυστραλών, Νεοζηλανδών και των ντόπιων Κρητικών δεν επετεύχθη. Αν και η ψυχολογία των χιλιάδων Γερμανών αλεξιπτωτιστών που θα λάμβαναν μέρος στην επιχείρηση «Ερμής» ήταν εξαιρετική, θα άλλαζε εντελώς κατά την διάρκεια των πρώτων ωρών των συγκρούσεων κυρίως στα Χανιά. Στους νεαρούς Γερμανούς στρατιώτες υπήρχε η εντύπωση ότι μέσα σε λίγους μήνες θα κατακτήσουν τον κόσμο, ενώ έβλεπαν την αποστολή στην Κρήτη μάλλον ως «περίπατο»! «Έχουμε ξετρελαθεί από ενθουσιασμό» έγραφε ένας νεαρός δεκανέας στο ημερολόγιό του με βάση ιστορικά απομνημονεύματα…

Λίγα λεπτά μετά τις 6 το πρωί της 20ης Μαΐου 1940,  οι πρώτοι Γερμανοί αλεξιπτωτιστές εμφανίστηκαν στον ουρανό της Κρήτης και οι εκτιμήσεις για επίθεση από αέρος έγιναν τελικά πραγματικότητα. Οι ώρες που ακολούθησαν δεν ήταν σε καμία περίπτωση όπως τις περίμεναν οι Γερμανικές δυνάμεις και οι μάχες ήταν συγκλονιστικές όπως τις περιέγραψαν ιστορικοί της εποχής και μάρτυρες των γεγονότων.

Χωρίς ίχνος υπερβολής, η πρώτη ημέρα της μάχης της Κρήτης παραμένει η ημέρα που Κρητικοί έδειξαν σε όλο τον κόσμο πώς πολεμούν οι θαρραλέοι…

Δεν υπάρχει πιο σημαντική ιστορική πηγή από τα απομνημονεύματα ανθρώπων που έζησαν την μάχη για να αποτυπωθεί το μεγαλείο πατριωτισμού και παλικαριάς των Κρητικών. Ο διοικητής Χωροφυλακής Ηρακλείου Μ. Πιτικάκης, στο βιβλίο του «Θύελλα στην Κρήτη», γράφει:

«Εκατοντάδες άοπλοι πολίτες, κάθε ηλικίας, στην είδηση πως έπεσαν αλεξιπτωτιστές κοντά στα τείχη, συγκεντρώνονται στην “Πόρτα των Χανιών”, έξω απ’ το μπεντένι. Ολοι τρέχουν σαν από σύνθημα στις “Πόρτες”… Τι πάνε να κάνουν άοπλοι όπως είναι, μέσα στη φωτιά και τη βροχή του πυρωμένου σίδηρου των όλμων, των πολυβόλων, των χειροβομβίδων και των αεροπλάνων;.. Πάνε να φράξουν το δρόμο στον εχθρό. Πώς; Τους είναι αδιάφορο. Με τα χέρια, με τα πόδια, θα τον απωθήσουν. Τα κορμιά τους θα βάζουν εμπόδιο… Ζητάνε όπλα»!

Εκείνο το πρωινό που οι αλεξιπτωτιστές ή «ομπρελάδες» όπως του αποκαλούσαν οι Κρητικοί προσγειώνονταν κατά εκατοντάδες στο έδαφος της Κρήτης, δεν είχαν εκτιμήσει ορθά το έντονο πατριωτικό αίσθημα και το θάρρος που ιστορικά είχαν αποδείξει πως έχουν οι κάτοικοι σε κάθε περίοδο που κινδύνευε η ελευθερία τους. Ανδρες, γυναίκες, γέροι, παιδιά, έδωσαν μάχες με τους αλεξιπτωτιστές ακόμη και με μαχαίρια, τσεκούρια, αξίνες και πέτρες, χωρίς να δειλιάσουν ούτε για λίγο μπροστά σε ένα στρατιωτικό σώμα που θεωρείτο το «καμάρι» του Χίτλερ.

Τον αντίκτυπο της συγκλονιστικής αντίστασης των Κρητικών μαζί με τους συμμαχικούς στρατιώτες αντιλαμβάνεται κανείς από το γεγονός πως οι αλεξιπτωτιστές της «ναζιστικής μηχανής» δεν ξαναχρησιμοποιήθηκαν ποτέ ξανά σε από αέρος επίθεση καθ’ όλη την διάρκεια του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου.

Παρά την διάσταση απόψεων αναλυτών επί του θέματος, κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει το κρίσιμο ψυχολογικό αντίκτυπο που είχαν στα γερμανικά επιτελεία τα γεγονότα που εξελίχθηκαν στην Κρήτη και οι σοβαρότατες απώλειες.

Η παλικαριά των απλών κατοίκων που δεν αποφάσισαν να υποδεχθούν με σημαίες και χαμόγελα τους κατακτητές παρά τον ελλιπέστατο εξοπλισμό και την μηδαμινή στρατιωτική εκπαίδευση, ήταν εκείνη που οδήγησε τους κρητικούς να γράψουν μία σπουδαία «σελίδα» αντίστασης και αγάπης για τον τόπο τους.

Ας είναι οι μεγάλες αυτές στιγμές του παρελθόντος πολύτιμη «κληρονομιά» για το μέλλον και όχι μια απλή παράθεση ιστορικών γεγονότων…