Μονή Τοπλού: Το «φρούριο» της ορθοδοξίας στη βορειοανατολική Κρήτη

10 χιλιόμετρα ανατολικά της Σητείας βρίσκεται η ιστορική Ιερά Μονή Τοπλού η οποία είναι πασίγνωστη σε όλους για τους μεγάλης αξίας θησαυρούς της, τα επιβλητικά τείχη της και το επιβλητικό καμπαναριό. Σε μία από τις πιο άνυδρες και άγριες περιοχές του νησιού, η μονή της Παναγίας της Ακρωτηριανής όπως είναι ευρέως γνωστή στους εκκλησιαστικούς Κύκλους, συγκεντρώνει κάθε χρονιά χιλιάδες επισκέπτες με θρησκευτικό και ιστορικό ενδιαφέρον που θέλουν πιθανότατα να συνδυάσουν το αξιοθέατο με μία βόλτα στο κοντινό φοινικόδασος του Βάι και τις πανέμορφες παραλίες της περιοχής.

Γράφει ο Αντώνης Τσαλίκης για το Daynight.gr

Το μοναστήρι το οποίο είναι περιτειχισμένο με ένα επιβλητικό τείχος 10 μέτρων (έπειτα από τη λεηλάτηση του από Τούρκους επιδρομείς το 15ο αιώνα αποφασίστηκε η οχύρωσή του), έχει έκταση 800τμ, 3 ορόφους, 40 αίθουσες, ενώ σύμφωνα με την λαϊκή παράδοση έχει 100 πόρτες, αλλά έχουν βρεθεί μέχρι σήμερα οι 99. Στο κέντρο της μονής υπάρχει ένα πηγάδι, το οποίο εξασφάλιζε νερό στους μοναχούς κατά τη διάρκεια των διάφορων πολιορκιών από Τούρκους και πειρατές.

Στην απέναντι πλευρά από το πηγάδι βρίσκεται η δίκλιτη εκκλησία, αφιερωμένη στη Γέννηση της Θεοτόκου και στον Ιωάννη το Θεολόγο του 14ου αιώνα. Ο όμορφος ναός ο οποίος ήταν αρχικά μονόκλιτος, επεκτάθηκε μετά την αναστήλωση της κατεστραμμένης μονής λόγω του σεισμού του 1612, όταν και προστέθηκε και το κλίτος του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου. Καθώς μπαίνουμε μέσα στο ναό βλέπουμε το παλαιότερο κτίσμα που σήμερα λειτουργεί ως ιερό βήμα και έχει τοιχογραφίες του δεύτερου μισού του 14ου αιώνα με σκηνές από το χριστολογικό και το μαριολογικό κύκλο.

Η κεντρική είσοδος της Μονή Τοπλού βρίσκεται στη δυτική πλευρά και η πανίσχυρη πόρτα της κυλιόταν κάποτε πάνω σε τροχούς. Πάνω από αυτή την κεντρική είσοδο υπάρχει ακόμη μια τρύπα, ο «φονιάς», όπως αναφερόταν από την οποία έριχναν οι μοναχοί πέτρες ή καυτό λάδι σε όποιον επιχειρούσε να παραβιάσει την πόρτα και να μπει στη μονή.