Πρόσφυγες και Ρομά μέσα από τον φακό Ελλήνων φωτογράφων στο Ρέθυμνο

Τις εντυπώσεις συνεχίζει και κερδίζει το 2ο Μεσογειακό Φεστιβάλ Φωτογραφίας με την έκθεση “Saints & Outsiders” που εγκαινιάστηκε και φιλοξενείται στο “Σπίτι του Πολιτισμού“. Οι προσωπικές δουλειές δύο νέων Ελλήνων φωτογράφων, του Πάνου Κέφαλου με την θεματική «Saints» και του Δημήτρη Ραπακούση με την θεματική «Outsiders», άγγιξαν το κοινό μέσα από έναν άγνωστο κόσμο που φαίνεται να μην διαφέρει και πολύ από αυτόν των υπολοίπων.

Γράφει η Ιωάννα Καψάλη

Οι πρόσφυγες από το Αφγανιστάν κέρδισαν το ενδιαφέρον του φωτογράφου, Πάνου Κέφαλου που θέλησε να ανακαλύψει τον τρόπο ζωής τους.

Ο Πάνος μένει στο κέντρο της Αθήνας, όπου το 2012, στην πλατεία Βικτωρίας παρατηρούσε καθημερινά τα παιδιά προσφύγων που διασκέδαζαν παίζοντας. Αυτός ο αυθορμητισμός ήταν που ξύπνησε δικές του παιδικές αναμνήσεις και με αυτό τον τρόπο θέλησε να έρθει πιο κοντά στους πρόσφυγες, ώστε να απαθανατίσει την κουλτούρα τους.

Όπως χαρακτηριστικά μου εξηγεί: “Ξεκίνησα από την πλατεία να έρχομαι κοντά τους και σιγά σιγά με τον καιρό μπήκα στη ζωή αυτών των ανθρώπων, στα σπίτια τους, σε χώρους προσευχής, ακόμα και στο τζαμί. Κάπως έτσι, γνώρισα καλύτερα την κοινότητά τους και παράλληλα κατέγραψα την προσφυγική κρίση μέσα από τον δικό μου φακό αναζητώντας κάτι κοινό με εμένα και αυτούς τους ανθρώπους, είτε από το τώρα, είτε ακόμα από τις κοινές παιδικές αναμνήσεις”.

Ο Δημήτρης Ραπακούσης, από τη μεριά του, φωτογράφος και περίεργος να ανακαλύψει μια διαφορετική κοινότητα, ώστε να διαμορφώσει την δική του άποψη, αφιέρωσε τον χρόνο του μεταξύ 2010 – 2012 για να γνωρίσει έναν καταυλισμό με Ρομά κυρίως από την Αλβανία.

Μου αναφέρει ενδεικτικά: ” Ήταν μια πρόκληση να μάθω, εάν είναι τόσο εχθρικοί και ακοινώνητοι, όπως συνηθίζουμε να τους αποκαλούμε. Τελικά δεν ήταν έτσι και μάλιστα υπήρχαν αρκετά κοινά χαρακτηριστικά με την δική μας κουλτούρα. Η απομόνωση που επιλέγουν κάποιοι άνθρωποι δεν είναι αποκλειστικά δική τους επιλογή και φέρνει αποτέλεσμα να αντιδρούν και να φέρονται παράνομα. Η καθημερινότητά τους είναι αρκετά κοντά στη δική μας με την διαφορά, ότι σε μια κοινωνία υπάρχει ένας δήμαρχος για να υπάρχει τάξη, ενώ σε μια κοινότητα επιλέγουν τον πιο μορφωμένο, δυνατό ή έξυπνο.”

Η Χριστίνα Καλλιγιάννη, επιμελήθηκε την έκθεση και ομολογεί, ότι δέθηκε αρκετά με τις δουλειές των δύο φωτογράφων με τρόπο ιδιαίτερο και ουσιαστικό. Θεωρεί ότι η συνεργασία τους με το φεστιβάλ είναι αρκετά σημαντική για δύο λόγους όπως αναφέρει: ” Πρώτον, διότι είναι γνωστοί ως φωτογράφοι όμως με τη συγκεκριμένη πολύ ενδιαφέρουσα δουλειά τους προβάλλονται ακόμη περισσότερο και δεύτερον, κατάφεραν να ενσωματωθούν με τις κοινωνίες σαν μέλη των ομάδων τους και η δουλειά τους κατέληξε να είναι πιο ουσιαστική και με περισσότερο συναισθηματισμό. Το κοινό πλέον γνωρίζει μέσα από τις φωτογραφίες πως αυτοί οι άνθρωποι αντιμετωπίζουν τη ζωή τους, αλλά και την σχέση τους με την υπόλοιπη κοινωνία. Ως μέλος του φεστιβάλ θεωρώ, ότι η έκθεση αυτή είναι πολύ σημαντική, διότι εντάσσεται στην προβληματική της διοργάνωσης που αφορά την Ευρώπη, τα πρόσωπά της και τον τόπο.” 

Οι δύο φωτογράφοι επιδίωξαν να ενσωματωθούν σε κοινωνίες που βρίσκονται στο “περιθώριο” και κατάφεραν μέσα από τον φακό τους να παρουσιάσουν στους θεατές την καθημερινότητα των ανθρώπων που φαίνεται  γενικώς να είναι διαφορετική αλλά αν καταφέρεις να τους προσεγγίσεις, τα πράγματα φαντάζουν εντελώς διαφορετικά…