Η Ηλιάνα έπεισε τους Κρητικούς να ξεχάσουν όσα ξέρουν για την αμπελουργία!

Οπαδός της φυσικής αμπελουργίας και των ελάχιστων παρεμβάσεων, χωρίς οικογενειακή παράδοση στο κρασί και χωρίς «πλάτες», η 27χρονη οινολόγος Ηλιάνα Μαλίχιν, έχει συγκεκριμένο όραμα για την οινοποιία και το κυνηγάει με πάθος.

«Ο παππούς μου είχε ένα αμπελάκι 600 μ. φυτεμένο με Λιάτικο, στη Λαμπινή Ρεθύμνου, αλλά το περιποιούνταν και το χαιρόταν τόσο, λες και είχε σημαντικούς αμπελώνες στη Γαλλία. Μεγάλωσα στην Ηλιούπολη, αλλά πήγαινα κάθε χρόνο στην Κρήτη, στον τόπο καταγωγής της μητέρας μου. Όταν ο μπαμπάς μου μου χάρισε μια βιντεοκάμερα, τραβούσα βίντεο από κάθε στιγμή μου στο Ρέθυμνο και ζούσα με αυτή την κασέτα μία ολόκληρη χρονιά στην Αθήνα, μέχρι να ξαναπάω», διηγείται η 27χρονη σήμερα Ηλιάνα.

Όπως αναφέρεται στο gastronomos, συμπλήρωσε το μηχανογραφικό δελτίο μόνο με σχολές που υπήρχαν στο νησί και πέρασε στη Γεωπονική. Στο μεταπτυχιακό της στην Οινολογία εκπόνησε μια έρευνα για τη διπλωματική της εργασία σχετικά με τις γηγενείς ζύμες της ποικιλίας Βιδιανό. Μέχρι τότε κανείς δεν είχε ταυτοποιήσει τις ζύμες του πιο χαρακτηριστικού σταφυλιού της περιοχής.

«Ένας δημοσιογράφος έγραψε για την έρευνα και κάπως έτσι αρκετοί οινοπαραγωγοί και αμπελουργοί επικοινώνησαν μαζί μου. Το 2016 άρχισα να εργάζομαι στου Αλεξάκη στον νομό Ηρακλείου, έπειτα στου Δουλουφάκη και το 2018 πήγα στη Σαντορίνη, στο πρώην Acroterra», διηγείται την πορεία της.

Το 2018 στη Σαντορίνη ήταν η χρονιά που έβγαλε το πρώτο της κρασί, στα 25 της παρακαλώ, ένα κορίτσι χωρίς «πλάτες», χωρίς κεφάλαιο, χωρίς κληρονομική αμπελοοινική ιστορία, και έκανε αίσθηση.

Το Ρίζες 2, με Βιδιανό από τον Φουρφουρά του Ρεθύμνου και Ασύρτικο της Σαντορίνης, παράγεται σε συνεργασία με τον Σπύρο Χρυσό, τον στενό της συνεργάτη από το οινοποιείο Akra Chryssos. Ο Χρυσός δίνει τα σταφύλια για το Ασύρτικο, που γίνονται χαρμάνι με τα δικά της από Βιδιανό στη συγκεκριμένη ετικέτα.

Το Ρίζες 2 παράγεται μόνο από παλιά αμπέλια, σε 2.000 φιάλες, και είναι ένα κρασί με ζηλευτή ισορροπία, αποτέλεσμα μιας άρτιας οινοποίησης δύο ποικιλιών που δεν είναι ακριβώς κοντά, αλλά ούτε και απέχουν. Η ίδια μιλάει με ευφράδεια φτασμένου οινοποιού και ταπεινότητα που καμουφλάρει το όραμά της.

Πώς βρέθηκε όμως στις Μέλαμπες, ένα ορεινό χωριό στο νότιο Ρέθυμνο;

«Ήθελα να αυξήσω την παραγωγή του Ρίζες 2 κι έψαχνα παλιούς αμπελώνες. Μια υπάλληλος της Διεύθυνσης Γεωργίας, η Ειρήνη Τσεκούρα, με έστειλε εκεί. Μέχρι πριν από 25 χρόνια είχαν 700 στρέμματα με αυτόρριζους αμπελώνες με Βιδιανό. Τρεις μεγάλες πυρκαγιές έκαψαν τα αμπέλια και πολλοί τα παράτησαν. Όταν έφτασα στο χωριό, έπιασα τα σοκάκια και έψαχνα κάποιον που να γνωρίζει για τα αμπέλια. Μάζεψα εκείνη τη μέρα δεκατρείς παραγωγούς, που μέχρι σήμερα μου δίνουν σταφύλια. Έχω δύο ομάδες παραγωγών, μία στον Φουρφουρά και μία στις Μέλαμπες, από 23 μέχρι 80 ετών, κυρίως άντρες. Δεσμεύονται να καλλιεργούν με τα δικά μου κριτήρια κι εγώ δεσμεύομαι για την τιμή», εξηγεί το μοντέλο συνεργασίας.

Η Ηλιάνα εποπτεύει τα αμπέλια και είναι μαζί τους από το κλάδεμα μέχρι τη συγκομιδή. Πώς ένα κοριτσάκι έπεισε τους Κρητικούς να ξεχάσουν όσα ξέρουν για την αμπελουργία; «“Ίντα λες που δεν θα σκάβομε τα χωράφια μας; Έτσι μάθαμε από τον προπαππού μας”, έλεγαν, με αμφισβητούσαν. Έπρεπε να τους πω για το κομπόστ, τι κάνει ο γεωσκώληκας, μίλησα για τη φυσική αμπελουργία, χωρίς παρεμβάσεις, χωρίς εμπορικές ζύμες», εξηγεί η ίδια.

Το 2019 νοίκιασε μια παλιά αποθήκη, κτίριο του συνεταιρισμού Μελάμπων που ήταν σε αχρησία για είκοσι χρόνια. Μαζί με τον Σπύρο την έκαναν οινοποιείο. Εδώ, εκτός από το Ρίζες 2, παράγει και ένα Βιδιανό 100% από παλιά κλήματα –μπορεί και 140 ετών–, αλλά και ένα Βιδιανό από νέα κλήματα. Ό,τι κερδίζει σήμερα το επιστρέφει στο πρότζεκτ αλλά και στο δάνειο που πήρε για να σταθεί στα πόδια της. Πλέον οι αμπελουργοί τη σέβονται, επειδή είναι περήφανοι για το αποτέλεσμα. «Το χωριό έχει συνολικά 100 στρέμματα αμπέλια και μέσα σε έναν χρόνο κατάφερα να τους πείσω να φυτέψουν άλλα 50. Το terroir του Ρεθύμνου έχει φοβερή δυναμική, με αμπελοτόπια προφυλλοξηρικά που στο Ηράκλειο ίσως δεν υπάρχουν. Επειδή αυτός ο τόπος έχει μεγάλη αξία, θα δουλέψω ώστε να δώσω στο Ρέθυμνο τη θέση που του αξίζει στον οινικό χάρτη».