Κρητικός ντάκος: Μία «καψούρα» αγιάτρευτη και διαχρονική!

Ακολουθεί ένα στόρι από το δειλινό που μου έμεινε αξέχαστο! Καλοκαίρι 2019…  Η ώρα επτά το απόγευμα, βρίσκομαι σε ένα ταβερνάκι στο μαγευτικό Ρέθυμνο ατενίζοντας τον εξίσου μαγευτικό ορίζοντα. Το απέραντο μπλε και η μελωδική αγριότητα των κυμάτων πρωταγωνιστούν.
Γράφει η Ιωάννα Κώνστα για το Daynight.gr
Αισθάνομαι πλήρης όταν ακούω πως ηχεί η ρακή όταν γεμίζει τα ποτήρια μας και ακόμα πιο γεμάτη όταν βλέπω να έρχονται οι κρητικές νοστιμιές και να στολίζουν το τραπέζι μας. Η αλμύρα που έχουμε πάνω μας και τα ηλιοκαμμένα μας πρόσωπα ταιριάζουν εξαιρετικά με τις πλούσιες γεύσεις που αντικρίζω καθώς όλα αυτά είναι τόσο απλά, ποιοτικά και αγνά. Συνθέτουν το απόλυτο Κρητικό μοτίβο.
Ό,τι ήρθε στο τραπέζι, από το σταμναγκάθι μέχρι και το χταποδάκι ήταν μία ευτυχία για τους γευστικούς μας κάλυκες, αλλά δεν μπορώ να μη στάθω στον περίφημο Κρητικό ντάκο.

Πρώτο πρώτο, λοιπόν, πιάτο, αυτό το ζουμερό και λαχταριστό δημιούργημα. Το ελαφρώς βρεγμένο στρογγυλό παξιμάδι, το οποίο σύμφωνα με τον κύριο Μανώλη λέγεται ταμπακιέρα, σε συνδυασμό με την όσο πρέπει αλμυρή ξινομυζήθρα, τις πεντανόστιμες ελιές και την φρέσκια βιολογική ντομάτα.

Σπάσαμε το παξιμάδι σε μικρότερα κομμάτια, ανακατέψαμε ώστε το λάδι και το τυρί να αναμειχθούν, τσουγκρίσαμε τα ποτήρια μας και φάγαμε τον ντάκο γρήγορα γρήγορα αφού δεν γινόταν να αντισταθούμε. Μας δρόσιζε, όπως μας δροσίζει όποια εποχή και σε όποιο σημείο του κόσμου κι αν το τρώμε, και αναπολούμε εκείνο το γλυκό, καλοκαιρινό απόγευμα.

Όσο η συζήτηση με τον κύριο Μανώλη προχωρούσε, ο παντοδύναμος ήλιος μας είχε αφήσει για τα καλά, και άλλος ένας ντάκος είχε προσγειωθεί στο τραπέζι μας. Ιδιαίτερα σταθήκαμε και σχολιάσαμε την εξής κουβέντα του κυρίου Μανώλη: ”Παιδιά αν σκεφτείτε οτι οι συνταγές αυτές έρχονται απ’ την Μινωική εποχή και η κάθε μία κρύβει και μία δική της ιστορία θα καταλάβετε ότι το φαγητό δεν είναι απλά ανάγκη, αλλά παράδοση και τέχνη! Ιδίως το δικό μας εδώ στην Κρήτη!” Αυτά ανέφερε, αστειευόμενος, με ένα γλυκό και φιλόξενο χαμόγελο. Και με αφορμή αυτά αναλογίζομαι πως τελικά σε κάθε τι γύρω μας πρέπει να βρούμε την ουσία, να δώσουμε σημασία και να προσπαθήσουμε να αναλύσουμε και τα πιο απλά. Ακόμα και τα τόσο καθημερινά και συνυφασμένα με την ρουτίνα μας πράγματα.
Κάθε φορά που φτιάχνω έναν ντάκο, λοιπόν, τα λόγια του κύριου Μανώλη, το δροσερό αεράκι, η μεστή γεύση του πιάτου και οι εικόνες εκείνου του ηλιοβασιλέματος από το Ρεθυμνάκι πλημμυρίζουν την ψυχή μου…

Ο ντάκος και οι παραλλαγές του!

Για το τέλος δεν θα μπορούσα να μην μοιραστώ τι έμαθα για τις διάφορες παρασκευές του ντάκου μας!
Ο κλασικός ντάκος όπως προείπα αποτελείται από παξιμάδι το οποίο αν είναι μακρόστενο λέγεται ντάκος και αντίθετα αν είναι στρογγυλό λέγεται κουλούρα (έχει μία τρύπα στην μέση) ή ταμπακιέρα, από ντομάτα τριμμένη ή κομμάτια, από ελιά ή κάπαρη, ξινομυζήθρα ή εκτός Κρήτης συνήθως φέτα, λάδι και ρίγανη.
Τσιμπήστε και μια συνταγή από το αγαπημένο paxxi:

Η πρώτη παραλλαγή περιέχει λαχανικά, δηλαδή μελιτζάνα και κόκκινες και κίτρινες πιπεριές και κολοκύθι. Ψήνονται στο γκριλ και τοποθετούνται πάνω από το παξιμάδι σε συνδυασμό με μία ποσότητα κρητική φέτα και λαδάκι με μαϊντανό. Πολύ υγιεινή βερσιόν και πολύ ενδιαφέρουσα γευστικά.
Τέλος, μία ωραία λύση είναι αυτή που στην βασική συνταγή του ντάκου βάζουμε κάποιο αλλαντικό της αρεσκείας μας και μοτσαρέλα. Η ντομάτα, η ρίγανη και το λάδι παραμένουν ως έχουν και ο ντάκος με τις προσθήκες που κάναμε αποκτά μια πιο διεθνή και σπάνια γεύση.
Οι παραπάνω πειραματισμοί ακούγονται τόσο νόστιμοι, αξίζει να δοκιμαστούν… Μα ο κλασικός ντάκος, όπως είπε και ο κύριος Μανώλης θα είναι πάντα ένας, θα ομορφαίνει τα τραπέζια και τις ψυχές μας και θα μας γεννά εικόνες από Κρήτη, εικόνες που συμβολίζουν την ζωή και την ιστορία.
Καλή μας όρεξη!