Γνωρίζατε ότι το Πανεπιστήμιο του Ρεθύμνου έχει χτιστεί έχοντας πρότυπο το παλάτι της Κνωσού; Δείτε τις φωτογραφίες και θα καταλάβετε τις ομοιότητες

Το Πανεπιστήμιο Κρήτης στο τμήμα που στεγάζεται στο Ρέθυμνο, χτίστηκε με τη φιλοσοφία της αρχιτεκτονικής που δημιουργήθηκε το παλάτι της Κνωσού. Δεν είναι τυχαίο που αποκαλείται Πανεπιστημιούπολη, αφού η πληθώρα κτιρίων και δράσεων εντός του Πανεπιστημίου φτάνει για να σκεφθεί κάποιος ότι πρόκειται πραγματικά για έναν οικισμό. Μάλιστα, το Πανεπιστήμιο Κρήτης στο Ρέθυμνο, εκτός από την εκπαιδευτική και ερευνητική του δραστηριότητα, συμβάλλει άμεσα ή έμμεσα στην κοινωνική και πολιτιστική ζωή των φοιτητών με πολιτιστικές, αθλητικές δραστηριότητες, δράσεις εθελοντισμού, αλλά και επιμόρφωσης.

*Φωτορεπορτάζ της Ιωάννας Καψάλη για το Daynight.gr

Ωστόσο, γύρω από το ανάκτορο της Κνωσού αναπτύσσονται εργαστήρια, αποθήκες και κατοικίες, ενώ σύμφωνα με υπολογισμούς του Evans φιλοξενούσε 80.000 κατοίκους και εάν είναι σωστοί, μπορούμε να μιλάμε για την πρώτη μεγάλη μητρόπολη της Μεσογείου. Εάν λοιπόν θέταμε την ίδια αρχιτεκτονική λογική για το Πανεπιστήμιο Κρήτης στο Ρέθυμνο, θα μπορούσαμε να πούμε ότι το αντίστοιχο ανάκτορο, είναι η Πρυτανεία που γύρω από αυτή αναπτύχθηκαν τα αντίστοιχα κτίρια που πληρούν τις ανάγκες των φοιτητών.

Έτσι λοιπόν, τα κτίρια στην Κνωσό, κάλυπταν όλες αυτές τις ανάγκες που αναπτύσσονται σε ανεξάρτητες ενότητες γύρω από την κεντρική αυλή. Σε συνδυασμό με τους ανοιχτούς και στεγασμένους διαδρόμους επικοινωνίας συγκροτούν ένα ενιαίο σύνολο που έχει τη δυνατότητα να επεκτείνεται και να προσαρμόζεται στις ανάγκες που προκύπτουν. Αυτό είναι το λειτουργικό σχήμα σύμφωνα με το οποίο αναπτύσσονται όλα τα γνωστά μινωικά ανάκτορα με πιο αντιπροσωπευτικό αυτό της Κνωσού και από ότι φαίνεται, αποτελεί την κύρια λογική της αρχιτεκτονικής του Πανεπιστημίου.

Αν θέλουμε να κατανοήσουμε τον τρόπο συγκρότησης και οργάνωσης της μινωικής κοινωνίας δεν έχουμε παρά να μελετήσουμε τη δομή του ανακτόρου, στο οποίο συγκεντρώνεται η πολιτική, κοινωνική και θρησκευτική διοίκηση. Βασικός πυρήνας θεωρείται η κεντρική αυλή, σχεδόν πάντα προσανατολισμένη στον άξονα Βορά – Νότου με πολλαπλές λειτουργίες, όπως είναι η χρήση της σε πολιτικό, οικονομικό, κοινωνικό και θρησκευτικό επίπεδο. Έτσι και στην Πανεπιστημιούπολη Ρεθύμνου υπάρχουν πολλές αυλές και ελεύθεροι χώροι, αλλά και άπλετο πράσινο!

Ωστόσο, όποιος επισκεφθεί το χώρο του Πανεπιστημίου, θα παρατηρήσει ότι τα περισσότερα κτίρια στο χρώμα τις ώχρας με εξωτερικές κόκκινες κολόνες, κάτι που είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα από την ομοιότητα σε αρχιτεκτονική λογική με το ανάκτορο της Κνωσού.

Στη μινωική αρχιτεκτονική, όπως τη γνωρίζουμε από τα νέα ανάκτορα, τα μέγαρα και τις επαύλεις, παρατηρούνται κάποιες γενικές αισθητικές αρχές, όπως η τάση προς την κίνηση, το γραφικό, το ποικίλο και το χαριτωμένο, με τις πολυεπίπεδες, οριζόντιες και κάθετες επιφάνειες που παράλληλα, συναντάμε και στην Πανεπιστημιούπολη. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι επίσης, η εναλλαγή φωτός και σκιάς με τους φωταγωγούς και τις αυλές, κάτι που επίσης έχει γίνει προσπάθεια να δημιουργηθεί σε κτίρια του Πανεπιστημίου, ενώ η διάχυση των φωτεινών χρωμάτων στις ασβεστωμένες ή με ώχρα βαμμένες εξωτερικές επιφάνειες των τοίχων με τις εξωτερικές κόκκινες κολόνες, είναι ένα επίσης άλλη μια χαρακτηριστική ομοιότητα.

Ο κόσμος από τον οποίο περιβάλλονταν οι Μινωίτες είναι δύσκολο σήμερα να ανασυντεθεί και να αναπλαστεί. Είναι περίπου βέβαιο, όμως, ότι ο άνθρωπος και η υιική σχέση του με τη θεοποιημένη φύση ήταν «μέτρο των πάντων». Τα ανάκτορα και οι οικίες εισδύουν μέσα σε πυκνοφυτεμένα άλση, και αυτά με τη σειρά τους εισδύουν στις αυλές των ανακτόρων. Οι αρχιτεκτονικές συνθέσεις υπηρετούσαν τον παραπάνω προορισμό, και διέθεταν μοναδική πρωτοτυπία. Χωρίς αμφιβολία τα ανάκτορα και τα μέγαρα της μινωικής Κρήτης είναι η πρώτη, πρωτοποριακή δημιουργία του «ελληνικού» πνεύματος στον τομέα του περιβάλλοντος, της χωροταξίας, της πολεοδομίας και της αρχιτεκτονικής.

Έτσι, τα πυκνοφυτεμένα άλση, είναι κάτι που επίσης συναντάει κάποιος περιμετρικά της Πανεπιστημιούπολης, αλλά και στις αυλές των κτιρίων της. Ωστόσο, πέρα από ότι περικλείεται από φυτά, θάμνους και δέντρα στην πλειοψηφία τους είναι οι ήμερες βελανιδιές που έχουν αναπτυχθεί ιδιαίτερα και ξεχωρίζουν στο χώρο.

Στο χώρο που φιλοξενείται η Φιλοσοφική σχολή, τα χρώματα τείνουν να διαφέρουν από τους υπόλοιπους χώρους του Πανεπιστημίου, αφού επικρατεί αντί για κόκκινο, το γαλάζιο, όμως παραμένει η φιλοσοφία της αρχιτεκτονικής των Μινωιτών σε ένα μεγάλο βαθμό.