Κάναμε παρεάκι με τον Ψαραντώνη και «πλημμυρίσαμε» από δέος! | ΒΙΝΤΕΟ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

Βράδυ Σαββάτου σε ένα από τα πιο πολυφωτογραφημένα μέρη της Κρήτης, στον πιο μυστηριώδη και εντυπωσιακό κολπίσκο της Ελλάδας, στην ακτή Κάραβος.

Στο μίνι φιορδ με τα ψηλά, κατακόρυφα, αιωρούμενα βράχια όπου κάποτε έβρισκαν απάγκιο οι πειρατές της Μεσογείου, εκεί όπου δεσπόζει εδώ και 40 ολόκληρα χρόνια το Kalypso Cretan Village Resort & Spa. 

Για τους ελάχιστους που ενδεχομένως να μη γνωρίζουν περί ποίας και πόσης έκτασης ομορφιάς μιλάμε, καλό θα είναι να πάρουν μια γεύση μέσα από το βίντεο που ακολουθεί:

Εκεί, λοιπόν, σε αυτό το αλλόκοσμο μέρος, όταν σουρούπωσε το Σάββατο της 29ης Οκτωβρίου, πλήθος κόσμου συνέρευσε για να απολαύσει μια εξίσου αλλόκοσμη φιγούρα. Μια φιγούρα μυθική, η οποία έχει γράψει εκατοντάδες χρυσές σελίδες στο ογκωδέστατο βιβλίο ιστορίας της Κρητικής μουσικής.

Ο Ψαραντώνης!

Βγαλμένος από μιαν άλλη εποχή, προορισμένος να μιλήσει με τη λύρα του σε κάθε εποχή: αλλοτινή, τωρινή και μελλούμενη.

Τον είδαμε να στέκεται μπροστά μας και ασυναίσθητα παγώσαμε. Παγωμένη και η ματιά μας πάνω του, στα χέρια του που τόσα έχουν να μας «πουν». Βρισκόταν εκεί για να τιμήσει τη μακροχρόνια φιλία του με τον Δημήτρη Ηλιάκη, τον άνθρωπο που τέσσερις δεκαετίες πριν οραματίστηκε ότι σε αυτό ακριβώς το σημείο θα δημιουργήσει μία ξενοδοχειακή μονάδα που όμοιά της δεν θα συναντήσεις πουθενά. Με τη λύρα του ήταν κανονισμένο να συντροφεύσει και να διασκεδάσει τους καλεσμένους, ενοίκους του ξενοδοχείου και μη. Το έκανε έχοντας δίπλα του τα παιδιά του, χαρίζοντας σε όλους μας μια εμπειρία ζωής.

Και όταν η λύρα του σώπασε, τα έφερε η τύχη να τον δούμε στο τραπέζι μας. Παρέα με τον επιστήθιο φίλο του κ. Ηλιάκη, στην αρχή φαινόταν βαρύς. Λες και οι θύμησες του «έτρωγαν» το μυαλό. Όσο κυλούσε ο δείκτης του ρολογιού, όμως, έβλεπες των Αντώνη Ξυλούρη, τον Ψαραντώνη των Ανωγείων, της Κρήτης, της Ελλάδας, της Οικουμένης, να «ανοίγεται» και να ξαμολάει λέξεις και ιστορίες σαν κι αυτές που λατρεύουν να «ψαρεύουν» τα εγγόνια από τον παντογνώστη και πολύπειρο παππού.

Σε αυτήν την περίπτωση, τα εγγόνια ήμασταν εμείς… Και αυτές είναι μερικές μόνο από τις κουβέντες που μας ξεστόμισε το κρητικό θεριό!

Για το όργανο του Θεού, τη λύρα

 

Όταν «ξύπνησε» με τη λύρα τα αγάλματα στο μουσείο του Μονάχου

Ψαραντώνης: Με καλέσανε στο μουσείο στο Μόναχο, να παίξω λέει στο μουσείο απέξω. Εκεί φαίνονταν τα έργα από τις τζαμαρίες. Δεν έφυγε άνθρωπος. Όταν τελειώσαμε πήγαμε να φάμε και ο αρχαιολόγος ο Γερμανός ήταν πολύ ενθουσιασμένος και λέει «να πάμε στο μουσείο να παίξει ο Αντώνης τη λύρα μέσα στο μουσείο»! Εμείς νομίζαμε ότι έκανε καλαμπούρι. Και όταν τελειώσαμε μπαίνουμε στο αμάξι και πάμε στο μουσείο. Μπαίνουμε και λέει Αντώνη πάρε τη λύρα! Μπαίνουμε μέσα, βλέπεις τα έργα της κάθε χώρας και φτάνουμε στα ελληνικά και στάθηκα έτσι λίγο και μου λέει: Τι βλέπεις Αντώνη; Ένα άγαλμα νομίζω ότι κινείται, το ελληνικό δεν είναι; Τι βλέπεις, κινείται το άγαλμα; Και του λέω ναι! Και με πιάνει έτσι και μου λέει «η Ελλάδα είναι πάνω απ’ όλα»! Ε, αυτό τώρα δεν το κάνανε μια χρονιά μόνο. Το κάνανε τρεις. Τρία χρόνια πήγαινα εκεί και έπαιζα.

Ηλιάκης: Έχω αντιληφθεί πως όταν ακούν Έλληνας στο εξωτερικό σου συμπεριφέρονται με έναν πολύ διαφορετικό τρόπο απ’ ότι όταν βλέπουνε κάποιον άλλον άνθρωπο. Ειλικρινά δεν μιλάω για κάποιον Έλληνα, ο οποίος είναι επώνυμος και μπορεί να τον υποδεχτούνε. Εγώ λέω για έναν απλό Έλληνα και μόνο που δηλώνει ότι είναι Έλληνας, έχει μια διαφορετική συμπεριφορά από τους υπόλοιπους ξένους ανθρώπους. Εγώ το έχω συναντήσει πάρα πολλές φορές. Οι άνθρωποι αυτοί έχουνε πιστέψει σε αυτό που τους έχουνε μάθει, που δυστυχώς εμάς δεν το διδάσκουν, όπως είπε και ο Αντώνης. Δεν διδάσκουνε στην ουσία του τον ελληνισμό. Περιγραφικά, ιστορικά, ημερομηνίες, γεγονότα διδάσκουν, αλλά στην ουσία του, αυτό που έχουν αντιληφθεί οι ξένοι για τον ελληνισμό, τι είναι ελληνισμός, τι είναι ακόμη και σήμερα ο Έλληνας, μας είναι εδώ μέσα άγνωστο. Ούτε σε σχολεία το διδάσκουνε, αλλά ίσως κι εμείς ή πολλοί από εμάς να μην έχουν πιστέψει πολλά πράγματα.

Ψαραντώνης: Από δω ξεκινήσανε τα καλά όργανα. Αφού μου ζητήσανε μια λύρα να τη βάλουνε στο μουσείο. Πριν φτάσεις (στο μουσείο της Αριζόνα εννοεί), υπάρχει μια φωτογραφία με του Θεού το όργανο, ένα βίντεο που δείχνει πως παίζω λύρα και έρχονται και βλέπουν και ακούν και μετά μπαίνουν και βλέπουν τα άλλα όργανα. Δεν παίζει άλλο όργανο, του Θεού το όργανο λέει, γιατί είναι το πιο πλούσιο.

Για το πόσο τον στήριξε στα πρώτα του βήματα ο αδελφός του Νίκος Ξυλούρης

Ψαραντώνης: Όταν πρωτογράψαμε τραγούδι ήμασταν κοπέλια, 14, 15 χρονών. Με άκουσε ο Νίκος που  παίζαμε με τον αδερφό μου τον Γιάννη έναν σκοπό που είχα βγάλει, « Εσκέφτηκα να σ’ αρνηθώ», «Γιάντα ’σαι νύχτα σκοτεινή». (Μικρά δισκάκια βγαίναν τότε). Μας άκουσε ο Νίκος (Ξυλούρης) και δεν άνοιγε την πόρτα. Μόνο έστεκε έξω και άκουγε και μπαίνει μέσα και λέει: «Αυτούς τους σκοπούς μην τους ξεχάσετε». Δεν ξεχνιούνται απάντησα εγώ. «Να πάμε στην Κολούμπια να γράψετε δισκάκια» (Νίκος). Γιατί τότε μόνο δισκάκια είχαμε.

Με λίγα λόγια, πήγαμε τότε στην Κολούμπια κι ήτανε εκεί ο Αθηναίος, ο υπεύθυνος ο μουσικός και του είπε ο Νίκος ότι πρέπει να γράψουμε μια ωραία δισκοθήκη. Του λέει, φέρε τα παιδιά αύριο να πάμε στο στούντιο. Το στούντιο τότε ήταν ταινία. Και πήγαμε, τα θυμάμαι αυτά και…(παύση). Και γράψαμε το «Γιάντα ‘σαι νύχτα σκοτεινή» και πάμε το άλλο, μία φορά το καθένα! Και τελειώσαμε και φύγαμε. Αυτό ήταν το πρώτο μας έργο σε δίσκο, μικρά δισκάκια.

Η συμβουλή που θα έδινε στους νέους που ασχολούνται με τα της Παράδοσης και τη Μουσική

 

Η άγνωστη ιστορία με τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004

Ηλιάκης: Του είχαν αναθέσει του Ολυμπιακούς Αγώνες και μετά βάλανε άλλα πράγματα.

Ψαραντώνης: Δεν θένε να κάνεις στο κύκλωμά τους κακό…

Ηλιάκης: Του ζήτησε συγγνώμη ο υπεύθυνος (ο κύριος Κουμεντάκης αν θυμάμαι καλά). Είναι τα ακούσματα που μιλάνε στην ψυχή των ανθρώπων που δεν αμφισβητούνται, αλλά καμιά φορά επισκιάζονται από άλλους σκοπούς, επιχειρηματικούς, οικονομικούς, συμφέροντα… Όχι ότι τα απορρίπτει κανείς όλα, αλλά το αυθεντικό είναι αυθεντικό και ορισμένες φορές εκεί που πρέπει, πρέπει να ακούγεται.

Ψαραντώνης: Μου λένε αυτοί που δουλεύουν εκεί, του χρόνου πόσα βράδια πρέπει να παίξεις; Δεν το έχουμε ξαναδεί αυτό.  Και δεν μου το ξαναδώκανε. Γιατί παιδί μου δεν μου το ξαναδώκανε; Ποιος ο λόγος; Ερωτάω. Έχουν τους λόγους τους. Το κύκλωμα…

Ηλιάκης: Καλά, αυτά τα γνωρίζει ο κόσμος σε όλες τις δραστηριότητες, πώς γίνονται τα πράγματα… Εκεί θέλει δύναμη όμως, για να ξεπεράσεις τα εμπόδια και να εμφανιστείς στον κόσμο, να έρθεις σε επαφή με τον κόσμο ξεπερνώντας κάποια εμπόδια, θέλει αγώνα. Δεν είναι εύκολο. Συνήθως μας καθηλώνουν τα εμπόδια.

Ψαραντώνης: Είπαμε για το φεστιβάλ που γίνεται στο εξωτερικό; και πάει ο καλός κάθε χώρας; Το φεστιβάλ των 5 Ηπείρων. Όλα τα βραβεία τα παίρνω. Τα γράφει εδώ ο κύριος (τον Ηλιάκη εννοεί) σε βιβλίο, να μάθουνε κι οι δικοί μας, γιατί δεν μας λένε εδώ ποιοι είμαστε. Εγέρασα να μην ξέρω ποια είναι η ιστορία μου, γιατί το κάνουν αυτό; (σταυροκοπιέται!) Οι προδότες… 

 

Η φιλία του Ψαραντώνη με τον Δημήτρη Ηλιάκη

Ερώτηση (προς του δύο): Η φιλία σας σας συνδέει πολλά χρόνια; 

Ηλιάκης: Ναι, από πριν γεννηθούμε!

Ψαραντώνης: Ναι, αλήθεια!

Ηλιάκης: Μετά σμίξαμε λίγο αργά, γιατί είχε περιπέτειες αυτός (δείχνει τον Ψαραντώνη) και μετά ξανασμίξαμε…και στην άλλη ζωή κάπου, κάποια στιγμή θα ξανασμίξουμε.

Ψαραντώνης: Όταν επρωτοσμίξαμε, ε πού χώνεσαι μπρε, πού είσαι; 

Ηλιάκης: Τόσα χρόνια;

Ψαραντώνης: Τόσα χρόνια…

Ηλιάκης: Για να κλείσουμε, κάποτε σκεφτόμουνα, επειδή ξέρω τους φίλους του σε όλη την Ελλάδα, να μην είχαμε μια κυβέρνηση στην Ελλάδα που να’ ναι μόνο με φίλους του Ψαραντώνη; Δεν χρειαζόταν τίποτα άλλο!

Ο εμπνευστής του «Καλυψώ» και επιστήθιος φίλος του Ψαραντώνη, μας μιλάει για το όραμά του:

Ερώτηση: Όσον αφορά το ξενοδοχείο , κύριε Ηλιάκη, πώς είχατε αυτό το όραμα πριν από 40 χρόνια; Δεν υπήρχε τότε εδώ τουριστική ανάπτυξη.

Ηλιάκης: Ελάχιστη, μικρή βέβαια, δεν ήταν όπως τώρα. Αλλά κι εγώ όταν ήμουνα στην προηγούμενη ζωή με τον Αντώνη ήμασταν πάλι εδώ, σε τούτο το σημείο. Κι όταν πρωτοήρθα λοιπόν χωρίς να το ξέρω, θυμήθηκα, είδα. Λέω, εδώ είμαστε και ήρθαμε πάλι. Ειλικρινά σας τα λέω αυτά. Έτσι ένιωσα όταν πρωτοήρθα περιπατητής. Δεν ήρθα για κάποιο σκοπό.  Ένιωσα αυτό το πράγμα που είπε κι ο Αντώνης, ότι αυτό το μέρος μου είναι γνωστό, σαν να είναι του προπάππου μου το σπίτι. Έτσι ένιωσα, ότι κάπου εδώ, κάτι έχω εγώ εδώ. Και με συγκίνησε πάρα πολύ. Δεν μπορείς να τα εξηγήσεις αυτά τα πράγματα, τα νιώθεις απλά. Λέω εδώ είμαι! Το μαρτύρησε (λέει και δείχνει τον Ψαραντώνη). Μου λέει «Εδώ είμαστε!».