Πώς ήταν το Ρέθυμνο πριν από 259 χρόνια; Μία εικόνα από το 1760 δίνει την απάντηση!

«Εκεί που σκάει το κύμα του γιαλού. Εκεί που μια απέραντη αμμουδιά αγκαλιάζει την πόλη, εκεί που η αγριάδα του τόπου, συναντά τη γλυκά της Κριτικής γης. Εκεί που η ιστορία συναντά το σήμερα υπάρχει μια πόλη, το Ρέθυμνο.», Παντελής Πρεβελάκης.

Για πολλούς αιώνες αυτή η πόλη λες και “ζούσε” στη σκιά της ιστορίας…

Μέχρι το 1204 που φτάνουν οι Βενετοί και για 442 χρόνια κάνουν το Ρέθυμνο μία από τις σημαντικότερες πόλεις της Κρήτης, φτιάχνουν λιμάνι και τείχη και οργανώνουν την οικονομία της.

 

Η Φορτέτζα των Βενετών

Το βενετσιάνικο φρούριο της Φορτέτζας δεσπόζει από το 1573 πάνω από την πόλη του Ρεθύμνου.

Είναι κτισμένο πάνω στο λόφο του Παλαιοκάστρου, εκεί όπου υπήρχε η ακρόπολη της αρχαίας πόλης Ρίθυμνας.

Το φρούριο της Φορτέτζας κατασκευάστηκε από τους Βενετούς, προκειμένου να παρέχει προστασία στους κατοίκους του Ρεθύμνου. Το αρχικό σχέδιο της κατασκευής ήταν να περιβάλει όλες τις κατοικίες της πόλης.

Τη πρώτη πέτρα στα θεμέλια της Φορτέτζας, τοποθέτησε ο Βενετσιάνος Ρέκτορας Alvise Lando στις 13 Σεπτεμβρίου του 1573 και ως το 1580 ολοκληρώθηκαν οι εργασίες στον περίβολο και στα δημόσια κτίρια που υπήρχαν μέσα σε αυτόν.

Η Φορτέτζα έχει αστερόμορφο σχήμα, τρεις πύλες και έξι προμαχώνες.

Μια σπάνια εικόνα δείχνει πως ήταν το Ρέθυμνο και η Φορτέτζα το 1760:

Η Οθωμανική κατάκτηση

Το φρούριο ώμος δεν έσωσε την πόλη, αφού το Ρέθυμνο κατακτήθηκε από τους Οθωμανούς το 1646.

Κατά τη διάρκεια της τούρκικης κατοχής η οργάνωση της Φορτέτζας δεν φαίνεται να υπέστη σημαντικές αλλαγές

Αρκετά νωρίς οι Τούρκοι μετέτρεψαν τον Ενετικό καθεδρικό ναό του Αγίου Νικολάου μέσα στη Φορτέτζα σε τέμενος του Sultan Ibrahim. Παράλληλα αυξήθηκε ο αριθμός κατοικιών κυρίως στη νότια και ανατολική πλευρά του φρουρίου, καθώς εκεί εγκαταστάθηκε η τουρκική φρουρά και η διοίκηση.

Μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα το εσωτερικό της Φορτέτζας ήταν σχεδόν ολόκληρο οικοδομημένο:

Από τα πρώτα όμως μεταπολεμικά χρόνια άρχισε η μεταφορά των κατοίκων που έμεναν μέσα στη Φορτέτζα σε άλλα σημεία του Ρεθύμνου.

 

Η Φορτέτζα του σήμερα

Η συνεχής και ποικίλη χρήση της Φορτέτζας στη διαδρομή των αιώνων, αλλοίωσε την αρχική της μορφή.

Ο περίβολος του κάστρου της Φορτέτζας, σήμερα σώζεται ακέραιος. Τα περισσότερα όμως από τα κτίρια που ήταν οικοδομημένα στο εσωτερικό του έχουν κατεδαφιστεί. Χάθηκαν έτσι αξιόλογα κτίσματα της ενετοκρατίας και της τουρκοκρατίας.

Το φρούριο χρειάστηκε μια εικοσαετία περίπου για να αποκατασταθούν οι φθορές και να απομακρυνθούν τα πορνεία του Ρεθύμνου που βρίσκονταν εκεί. Αξίζει να σημειωθεί πως η Φορτέτζα για ένα μεγάλο διάστημα φιλοξένησε ακόμα και τις φυλακές της πόλης.

Πηγή: neakriti