Ρέθυμνο: Στοίχημα ο τουρισμός – Τα προβλήματα και οι αλλαγές

Την αλλαγή αντιμετώπισης των εργαζομένων στον τουριστικό κλάδο και τον επαναπροσδιορισμό της σχέσης ξενοδόχων και εργαζομένων, αντιλαμβάνονται ως επιτακτική ανάγκη, όσοι ασχολούνται και γνωρίζουν τα προβλήματα του ξενοδοχειακού τομέα σε συνάρτηση πάντα με τις ολοένα αυξανόμενες ανάγκες απασχολουμένων σε σχέση με την αύξηση τουριστών στο Ρέθυμνο.

Μιλώντας στο ΑΠΕ – ΜΠΕ ο δήμαρχος Ρεθύμνης Γιώργης Μαρινάκης, εξηγεί το πρόβλημα από την μείωση ξενοδοχοϋπαλλήλων: «Κάποιος κάνει ένα επάγγελμα για να του εξασφαλίσει τη βιωσιμότητα της οικογένειάς του. Με αυτό ως γνώμονα, πρέπει να γίνει ανασχεδιασμός και ανακοστολόγηση των υπηρεσιών των εργαζομένων στον τουρισμό. Οι άνθρωποι αυτοί ολοένα και λιγοστεύουν, αποχωρώντας διότι μεταξύ άλλων στη συγκεκριμένη εργασία, τα επιδόματα γίνονται ολοένα λιγότερα, οι μισθοί δεν είναι ικανοποιητικοί». Θα πρέπει να ξαναδούν το θέμα από την αρχή επιμένει ο κ. Μαρινάκης με τους μισθούς να είναι στο σωστό επίπεδο όπως επίσης: «…να φροντίσουμε όλοι μαζί να επιμηκύνουμε την τουριστική περίοδο και όσοι θέλουν να ασχοληθούν επαγγελματικά με τον κλάδο να έχουν εξασφαλίσει τη βιωσιμότητα της οικογένειάς τους. Εργασία που δεν προσδίδει προοπτική στον εργαζόμενο δεν μπορεί να είναι μόνιμη εργασία».

Από την πλευρά του ο πρόεδρος ξενοδόχων Ρεθύμνου και γενικός γραμματέας της Ομοσπονδίας Ξενοδόχων Μανόλη Τσακαλάκη που μίλησε στο ΑΠΕ – ΜΠΕ: «Κάναμε γενναίες αυξήσεις για να μπορέσουμε αυτοί που έφυγαν να ξαναεπιστρέψουν στον κλάδο. Όμως, μεγάλο ποσοστό έχει φύγει ανεπιστρεπτί. Είναι λογικό. Με 535 ευρώ βοήθημα τους χειμερινούς μήνες δεν μπορεί να ζήσει ένας οικογενειάρχης. Οι εργαζόμενοι αυτοί έψαξαν, βρήκαν σίγουρες εργασίες πιο σταθερές. Από την άλλη, το 10% ανεργία που έχουμε ως κλάδος, έχει μειωθεί. Όμως από τη μία, υπάρχουν χιλιάδες ανέργων στον τουρισμό, από την άλλη πλευρά διαπιστώνουμε ότι αυτοί οι άνεργοι εργάζονται σε Airbnb σε καταλύματα, τα οποία είναι νόμιμα ή παράνομα. Εργάζονται εκεί, οι ιδιοκτήτες δίνουν μαύρα χρήματα στους εργαζόμενους και αυτοί ταυτόχρονα φαίνονται στους καταλόγους των ανέργων και παίρνουν και το επίδομα από τους κράτος». Οπως σημειώνει: «Έχουμε μεγάλη έλλειψη σε υπαλλήλους καθαριότητας και στο service, όλοι αυτοί οι υπάλληλοι βρίσκονται εργαζόμενοι σε βίλες, σε Airbnb. Οι ιδιοκτήτες τους δεν πληρώνουν στο κράτος όσα πληρώνει ένας ξενοδόχος, δεν έχουν τη φορολογία που έχουμε εμείς. Λέμε στους ελεγκτικούς μηχανισμούς, να ελέγξουν τους παράνομους. Αν θέλουν να το κάνουν υπάρχουν τρόποι και αν δεν τους ξέρουν μπορούμε να τους υποδείξουμε εμείς. Στα σημεία αυτά βρίσκονται αρκετοί υπάλληλοι που δεν βρίσκονται στα ξενοδοχεία μας».

Μιλώντας ο δήμαρχος Ρεθύμνης στο ΑΠΕ – ΜΠΕ για τους μετακλητούς εργαζόμενους από άλλες χώρες ανέφερε: «Μιλάμε για εργαζομένους σε βοηθητικούς τομείς που όμως δεν ξέρουν ούτε τη γλώσσα ούτε την κουλτούρα, οπότε το σίγουρο είναι πως δεν αναπληρώνονται οι άνθρωποι του τουρισμού μας, με δανεικά χέρια από το Πακιστάν ή από άλλη χώρα». Το πρόβλημα μπορεί να λυθεί αλλά όπως αναφέρει ο κ. Μαρινάκης: «Ας μην περιμένουμε μόνο από την κυβέρνηση. Οι ίδιοι οι επιχειρηματίες του τουρισμού πρέπει να ανησυχήσουν για την έκπτωση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών. Πρέπει να το δούνε όλοι και το όποιο κόστος στην αύξηση του εργασιακού κόστους, ας το μετακυλήσουν στους πελάτες τους. Δεν πρέπει να είμαστε οι φθηνότεροι στην τουριστική αγορά. Είναι αυτονόητο αυτό. Ας είμαστε πιο ακριβοί, όχι παράλογα αλλά τόσο όσο, για να μπορούμε να εξασφαλίζουμε και τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων μας, αλλά και του προσωπικού σε αυτές».

   Το φαινόμενο της Μεγάλης Παραίτησης και μετακλητοί υπάλληλοι

Ο πρόεδρος ξενοδόχων Ρεθύμνου είπε στο ΑΠΕ – ΜΠΕ ότι η λύση των μετακλητών υπαλλήλων είναι αποτέλεσμα του φαινομένου που αφορά σε όλο τον κόσμο και συγκεκριμένα το φαινόμενο Η ΜΕΓΑΛΗ ΠΑΡΑΙΤΗΣΗ. «Δεν είναι ελληνικό φαινόμενο, αφορά όλο τον κόσμο, διότι οι άνθρωποι έχουν σταματήσει να είναι εργασιομανείς, πολλοί εξ αυτών δεν θέλουν να εργαστούν και άλλοι προσπαθούν να διαβιώνουν με λιγότερα χρήματα. Οπότε δεν μπορούμε να φέρουμε κόσμο από την Ευρωπαϊκή Ένωση, δεν υπάρχει κόσμος, στις χώρες με προηγμένες οικονομίες, άρα μπορούμε να έχουμε εργαζόμενους μόνο από χώρες, οι οποίες ως επί το πλείστον είναι ασιατικές και αφρικανικές. Ως χώρα έχουμε συμβάσεις, όπως Μπαγκλαντές, Πακιστάν, Βιετνάμ, Κίνα, Αίγυπτος, αλλά σκοντάφτει η προσπάθεια στη διαδικασία». Όπως εξήγησε με παράδειγμα ο κ. Τσακαλάκης, το δικαίωμα των μετακλητών έχει μεταβιβαστεί από την πολιτεία στις περιφέρειες: «Η Περιφέρεια Κρήτης ενέκρινε 1.500 εργάτες γης από την Αίγυπτο για να μαζέψουν τις ελιές. Οι κρητικοί μάζεψαν τις ελιές λόγω υψηλής τιμής του λαδιού, εργάτες όμως δεν ήρθαν ποτέ. Το θέμα κόλλησε στην αποκεντρωμένη διοίκηση για διάφορους λόγους». Παράλληλα όμως ανέφερε ακόμη ένα πρόβλημα: «…εμείς δεν μπορούμε να απασχολήσουμε μετακλητούς όσο διάστημα θέλουν. Εμάς η σεζόν είναι εφτά μήνες. Δεν τους συμφέρει να έρθουν για μικρό διάστημα την ώρα μάλιστα που τα αεροπορικά εισιτήρια στοιχίζουν πάνω από 1.500 ευρώ. Επίσης, ο ξενοδόχος που θα προσλάβει μετακλητούς θα πρέπει να κανονίσει στέγη που όμως δύσκολο να βρεθεί μιας και ακόμα κι οι Έλληνες δεν βρίσκουν και έχουμε το φαινόμενο δάσκαλοι, στρατιωτικοί και άλλοι υπάλληλοι, να μην μπορούν να στεγαστούν». Το κόστος για έναν μετακλητό υπάλληλο από τρίτη χώρα που θα δουλέψει μόνο για λίγους μήνες, κόστος κατοικίας, σίτισης, μεταφοράς, ένδυσης, είναι σύμφωνα με τον πρόεδρο των ξενοδόχων: «…σαν να πληρώνουμε δύο φορές πάνω έναν Έλληνα. Οπότε θα ήταν καλύτερα να πληρώσουμε τον Έλληνα εργαζόμενο». Ο κ. Τσακαλάκης πρότεινε μάλιστα, εργαζόμενοι μετακλητοί που μπορούν να έρθουν για ένα και δύο χρόνια από τις χώρες τους όπως για παράδειγμα από το Βιετνάμ, να εργαστούν για τέσσερις-πέντε μήνες στα ξενοδοχεία και κατόπιν να υπάρξει η δυνατότητα να εργαστούν στον αγροτικό τομέα έτσι ώστε να μπορέσει να επεκταθεί η σύμβαση παραμονής τους κάτι το οποίο και οι ίδιοι θέλουν.

Για κραυγή αγωνίας κάνει λόγο στο ΑΠΕ – ΜΠΕ η Πέπη Μπιρλιράκη, αρμόδια στον δήμο για τον τουρισμό, εξηγώντας πως: «Έχουμε τα πολύ θετικά μηνύματα για το Ρέθυμνο, που έχει ξεχωρίσει ως τουριστικός προορισμός. Αυτό δημιουργεί μία αισιόδοξη ψυχολογία και κάποια στιγμή όταν αρχίζουμε να σκεφτόμαστε το πώς θα διαχειριστούμε όλους αυτούς τους επισκέπτες που αναμένουμε, υπάρχει προβληματισμός σχετικά με την έλλειψη προσωπικού. Συννεφιάζουμε όλοι στο πώς θα αντιμετωπίσει το Ρέθυμνο μία σεζόν με περισσότερους επισκέπτες και λιγότερο προσωπικό». Σύμφωνα με την κ. Μπιρλιράκη, το συγκεκριμένο πρόβλημα πρέπει να αντιμετωπιστεί άμεσα, διότι οι επισκέπτες έχουν ήδη αρχίσει να έρχονται και πρέπει να βρουν καλά στελεχωμένες επιχειρήσεις. «…για να μην περάσουμε από τη διαφήμιση στη δυσφήμιση. Σε αυτό θα βοηθήσει αν το επάγγελμα του ξενοδοχοϋπαλλήλου και η ενασχόληση με τον τουρισμό διέπετε από περισσότερο σεβασμό, από την κυβέρνηση από τη νομοθεσία, αλλά και από τους ίδιους τους επιχειρηματίες προς το προσωπικό τους» είπε η κ. Μπιρλιράκη.

Η ίδια μιλάει για εποχή επανάστασης ή τιμωρίας των υπαλλήλων που έχουν δουλέψει δεκαετίες τώρα πολύ σκληρά. «Έχουν δουλέψει επί σειρά ετών χωρίς να ανταμείβονται επαρκώς. Όλοι το κατανοούμε, όμως σήμερα διαπιστώνουμε πως έχουμε πάει στην άλλη πλευρά. Σε εκείνη όπου κάποιος χάνει το δίκιο του όταν δεν συμπεριφέρεται με συνέπεια όταν παλεύει για τα δικαιώματα του. Πρέπει να υπάρχει σοβαρότητα στις συμφωνίες. Έχει παρατηρηθεί, στον κλάδο, τη μία μέρα να συμφωνούν και την επόμενη, οι μισοί εργαζόμενοι να λένε στον ξενοδόχο, ότι έχουν πετύχει κάποια αύξηση παραπάνω, ή οτιδήποτε μπορεί να αλλάξει την απόφασή τους». Η κ. Μπιρλιράκη αναφέρει πως υπάρχουν στον κλάδο, πάρα πολλά παζάρια. «Από τη μία στιγμή στην άλλη η μία επιχείρηση κλείνει τους υπαλλήλους της άλλης και βρισκόμαστε σε ένα είδος πολέμου σε ό,τι αφορά την εργασία τους. Σε αυτό συμφωνεί και ο πρόεδρος των Ξενοδόχων που όπως αναφέρει στο ΑΠΕ – ΜΠΕ ο κ. Τσακαλάκης: «Γίνεται πόλεμος για τους εργαζόμενους μεταξύ των ξενοδόχων. Ο λόγος είναι ότι υπάρχουν κενές θέσεις εργαζομένων στην Ελλάδα. Πέρυσι θέλαμε 50 με 60 χιλιάδες εργαζόμενους φέτος οι ανάγκες είναι παραπάνω. Πολλοί συνταξιοδοτούνται και κάποιοι δεν θέλουν να δουλέψουν άλλο. Οι καινούργιοι στο χώρο είναι λίγοι κι η δεξαμενή των εργαζομένων αδειάζει. Την ίδια ώρα, οι σχολές τουριστικών επαγγελμάτων δίνουν στην αγορά τους ίδιους απόφοιτους σε αριθμό, όπως στο παρελθόν, τότε που είχαμε 10 με 11 εκατομμύρια τουρίστες στη χώρα, ενώ σήμερα έχουμε πάνω από 30 εκατομμύρια. Οπότε, έναν καλό υπάλληλο οι ξενοδόχοι τον πληρώνουν όσο-όσο. Υπάρχουν περιπτώσεις που πολλές φορές, ας μου επιτραπεί, κανιβαλίζουμε, βγάζουμε σε δημοπρασία που λέει ο λόγος, τους εργαζόμενους, δίνοντας ο ένας περισσότερο από τον άλλον για να πάρουμε τον κάλο υπάλληλο».

   Ο πυλώνας του τουρισμού έχει άμεση σχέση με την ταυτότητα και την κουλτούρα

Όλοι στο Ρέθυμνο επιμένουν ότι το τουριστικό προϊόν πρέπει να διαφυλαχθεί. Όπως επίσης η εικόνα του τόπου ώστε να μην υπάρξει δυσφορία από τους τουρίστες. «Αυτό που πρέπει να διαφυλάξουμε πάση θυσία είναι η ταυτότητά μας η ελληνική, η κρητική, η τοπική. Κάθε επισκέπτης που έρχεται, θέλει να βιώσει τον πολιτισμό μας, μέσα από τα μάτια μας, από το χαμόγελό μας, το καλημέρα μας, την ψυχή μας. Αυτά είναι τα συγκριτικά πλεονεκτήματα μας, τα οποία πρέπει να κρατήσουμε. Μέσα από τη φιλοξενία και το σέρβις μας προς τους τουρίστες, θα φανεί αν μπορούμε να έχουμε σεβασμό στα δικαιώματα των εργαζομένων, σεβασμό στον αγώνα των επιχειρηματιών ξενοδόχων, σεβασμό σε κάθε στοιχείο της ταυτότητας του τόπου μας και σεβασμό σε όσους φιλοξενήσουμε που έρχονται για τις ομορφιές και τη ζωή του τόπου μας. Ας διατηρήσουμε πάση θυσία την ταυτότητά μας», ανέφερε η Πέπη Μπιρλιράκη.

Όσοι μίλησαν στο ΑΠΕ – ΜΠΕ πιστεύουν πως η κατάσταση θα εξομαλυνθεί, αρκεί η πολιτεία να δει πιο συνολικά το θέμα των σχολών τουρισμού, της ασφάλισης των ξενοδοχοϋπαλλήλων, αλλά και να υπάρξουν οι σωστές διαδικασίες για την περίπτωση των μετακλητών υπαλλήλων. Σημαντικό σύμφωνα με τον κ. Τσακαλάκη, να ακουστεί η πρόταση της Ομοσπονδίας των Ξενοδόχων προς την κυβέρνηση: «Υπάρχουν συνταξιούχοι που εργάζονται στον τουριστικό τομέα. Ως ομοσπονδία προτείναμε, να μετρήσει ο χρόνος εργασίας τους στα ξενοδοχεία ώστε να επαναπροσδιοριστεί η σύνταξή τους και να έχουν αύξηση στο ύψος της. Όπως επίσης, είχαμε προτείνει το κράτος να κόβει λιγότερο από το 30% των συντάξεων τους όταν εργάζονται στον τουριστικό κλάδο. Και αυτά για να υπάρχει ένα ελατήριο ώστε πολλοί συνταξιούχοι, οι οποίοι είναι σε πολύ καλή φυσική κατάσταση και μπορούν να εργαστούν να πάνε να εργαστούν στα ξενοδοχεία». Αρκετοί ξενοδόχοι, έχουν πάρει το μήνυμα ήδη αναφέρει ο δήμαρχος Ρεθύμνης: «Αναβαθμίζουν τις παροχές τους στους εργαζομένους. Αλλά το πρόβλημα θα υπάρχει αν δεν χτιστούν λύσεις σταδιακά, έτσι ώστε να αποκατασταθεί η σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ εργοδότη και εργαζομένων. Όπως και η πολιτεία από την πλευρά της να δώσει κίνητρα στην προσέλκυση εργαζόμενων στον ξενοδοχειακό τομέα. Δηλαδή σε νέους ανθρώπους, με υψηλότερα επιδόματα, με καλύτερη αντιμετώπιση των ανθρώπων αυτών κατά τη νεκρή περίοδο που δεν υπάρχει τουριστικό προϊόν, με θεσμική κατάρτιση, με προοπτικές εξέλιξης των εργαζομένων μέσα στις μεγάλες πλέον ξενοδοχειακές αλυσίδες. Πρέπει να το δούμε όλοι μαζί, να το σχεδιάσουμε κι οι επιχειρηματίες να δώσουν βάση, στο ότι η ποιότητα της εργασιακής σχέσης στο συγκεκριμένο κλάδο φαίνεται από την πρώτη στιγμή που θα βρεθεί ο τουρίστας στο Ρέθυμνο, δηλαδή από τον εργαζόμενο στην είσοδο, τη ρεσεψιόν, από όλους τους υπαλλήλους και τον τρόπο που τους υποδέχονται».

Τέλος, ο δήμαρχος Γιώργης Μαρινάκης ανέφερε πως: «Δεν πρέπει να υπάρχει η θέση ότι ο νομός πρέπει να είναι ένας φθηνός τουριστικός προορισμός. Αυτό οδηγεί σε υπερτουρισμό που δεν θα μπορούμε σε λίγο να τον απορροφήσουμε και αντί να είναι προνόμιο θα γίνει στο τέλος μειονέκτημα. Θα υπάρξει δυσφήμηση του τόπου μας, διότι τις υπηρεσίες όταν δεν τις προσφέρει ο ευγενικός και φιλόξενος Κρητικός εργαζόμενος, που έχει σεβασμό προς τον επισκέπτη και μία παραδοσιακή αντίληψη της φιλοξενίας αυτό έχει αντίκτυπο στον τουρίστα».