Η απαγωγή του στρατηγού Κράιπε: Πώς Κρητικοί και Βρετανοί ταπείνωσαν τους Ναζί

Ήταν μια μέρα σαν σήμερα 26 Απριλίου του 1944, όταν μέλη της Αντίστασης στην Κρήτη και Βρετανοί απαγάγουν τον γερμανό υποστράτηγο Χάινριχ Κράιπε.

Διαβάζουμε από το βιβλίο του Antony Beevor «Κρήτη – Η Μάχη και η Αντίσταση» (εκδόσεις Γκοβόστη 2004)
«Είχε σκοτεινιάσει και ο Στρατηγός δεν είχε εμφανιστεί ακόμα. Έτσι λοιπόν πήραν τα χάπια αμφεταμίνης και κατέλαβαν θέσεις κοντά στο σταυροδρόμι. Έπειτα από κάποιους λάθος συναγερμούς, κατά τις 21:30 είδαν το αυτοκίνητο του Στρατηγού. Ο φοιτητής Ηλίας Αθανασάκης πέρασε πολλές ημέρες και νύχτες παρατηρώντας το αυτοκίνητο και τον τρόπο που φώτιζαν οι προβολείς του.

»Έδωσε το σινιάλο και μερικές εκατοντάδες μέτρα πιο κάτω, ήχησε ένα ηλεκτρικό κουδούνι συνδεδεμένο με καλώδιο στο σημείο όπου περίμεναν ο Λι Φέρμορ (βρετανός συγγραφέας, λόγιος στρατιωτικός και φιλέλληνας, που έπαιξε σημαντικό ρόλο στην αντίσταση στην Κρήτη κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου ) και ο Μος (Μπίλι Μος: αξιωματικός του βρετανικού στρατού και αργότερα επιτυχημένος συγγραφέας) ντυμένοι με γερμανικές στολές. Προχώρησαν στη μέση του δρόμου και έκαναν στο αυτοκίνητο νόημα να σταματήσει. Το πλησίασαν και από τις δυο πλευρές.

Ο Λι Φέρμορ έριξε το φως του προβολέα στο πρόσωπο του στρατηγού και ζήτησε να δει τα χαρτιά του. Ο οδηγός διαμαρτυρήθηκε εκνευρισμένος. Αμέσως μετά άνοιξαν απότομα τις πόρτες. Ο Μος χτύπησε τον οδηγό με ένα ρόπαλο και οι Κρητικοί τον τράβηξαν έξω από το αυτοκίνητο και τον πέταξαν στο δρόμο. Από την άλλη πλευρά, καθώς ο Λι Φέρμορ σημάδευε τον Κράιπε με το περίστροφο του και τον τραβούσε έξω, ο Μανώλης Πατεράκης (αγωνιστής της Εθνικής Αντίστασης) και δυο ακόμα τον άρπαξαν και του έβαλαν χειροπέδες. Ο Μίκης Ακουμιανάκης (αγωνιστής της Εθνικής Αντίστασης) παρασυρμένος από την ένταση της στιγμής φώναξε κατάμουτρα στον ανώτερο επικεφαλής των ανθρώπων που σκότωσαν τον πατέρα του: «Was wollen sie in Kreta?», που θα πει: Τι γυρεύτε στην Κρήτη; Ο Μος πήρε το τιμόνι και έριξαν το στρατηγό στο πάτωμα του αυτοκινήτου μπρος από το πίσω κάθισμα. Η όλη επιχείρηση κράτησε λιγότερο από ένα λεπτό. Ο Λι Φέρμορ, φορώντας το πηλήκιο του στρατηγού κάθισε μπροστά και αποχαιρετώντας τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας με τα οποία είχαν κανονίσει να συναντηθούν στο όρος Ίδη κι’ έφυγαν κατευθυνόμενοι προς το Ηράκλειο».

Διαφυγή στην Αίγυπτο

Οι απαγωγείς απέφυγαν χιλιάδες γερμανούς στρατιώτες, που διατάσσονταν να τους σταματήσουν, έχοντας την αμέριστη βοήθεια της Αντίστασης. Στις 14 Μαΐου, η ομάδα των απαγωγέων και ο στρατηγός Κράιπε έφτασε στο χωριό του νότιου Ρεθύμνου Ροδάκινο και επιβιβάστηκαν σε ένα βρετανικό ταχύπλοο σκάφος που τους ταξίδεψε στην Αίγυπτο.

Το αποτέλεσμα της όλης επιχείρησης θεωρήθηκε ως συμβολική νίκη προπαγάνδας παρά στρατηγικής. Ο μάλλον ακίνδυνος ανώτατος αξιωματικός Κράιπε αντικαταστάθηκε από τον σκληρό και θηριώδη στρατηγό Φρίντριχ Βίλχελμ Μίλλερ, ο οποίος διέταξε μία σειρά μεγάλης κλίμακας αντιποίνων κατά του άμαχου πληθυσμού του νησιού, το οποίο έμεινε γνωστό ως Ολοκαύτωμα του Αμαρίου.

Γράφει ο Antony Beevor: «Η επιχείρηση της απαγωγής του στρατηγού Κράιπε δέχτηκε πολλές επικρίσεις με τη δικαιολογία ότι έκανε τους κατοίκους της Κρήτης να υποφέρουν. Αποδείχτηκε όμως ότι η καταστροφή στα χωριά Καμάρες, στα Λοχριά, το Μαργαρικάρι και τα Σαχτούρια δεν είχε καμία σχέση με την απαγωγή. Και το πιο σοβαρό κύμα αντιποίνων όπως η καταστροφή των χωριών της Κοιλάδας του Αμαρίου έγινε τέλη Αυγούστου. Η επιχείρηση στο Αμάρι ήταν στην ουσία μια επιχείρηση που έγινε από τους Γερμανούς υπό την επήρεια του τρόμου που τους είχε καταλάβει λίγο πριν την εκκένωση του νησιού.

»Το άλλο επιχείρημα ότι η απομάκρυνση του Κράιπε ήταν μικρής στρατιωτικής σημασίας ευσταθεί. Το χτύπημα όμως δεν στρεφόταν εναντίον της γερμανικής ισχύος αλλά εναντίον του ηθικού των Γερμανών, αμφισβητώντας την κυριαρχία τους στο νησί. Η ενίσχυση του ηθικού των Κρητικών ήταν πολύ σημαντική, αφού τις μέρες εκείνες η Ανατολική Μεσόγειος είχε χαρακτηριστεί ήσσονος σημασίας! «Την επόμενη μέρα ένιωθαν όλοι δυο πόντους ψηλότεροι», είχε πει ο Μανούσος Μανουσάκης (μηχανικός, μέλος της Αντίστασης κατά την περίοδο της Κατοχής και πρωτεργάτης στην ίδρυση του Πολυτεχνείου Κρήτης) που βρισκόταν στα Χανιά. Κι’ αν το ηθικό είχε τα πάνω και τα κάτω του την εποχή εκείνη, όπως ήταν άλλωστε φυσικό, το αστείο ότι από τους 450.000 κρητικούς οι 449.000 υποστήριζαν ότι έλαβαν μέρος στην επιχείρηση Κράιπε δείχνει πόσο ψήλωσε η περηφάνια τους».

Ο στρατηγός Κράιπε ανακρίθηκε και στάλθηκε σε στρατόπεδο αιχμαλώτων πολέμου στον Καναδά· αργότερα μεταφέρθηκε σε ειδικό στρατόπεδο στην Ουαλία από όπυ απελευθερώθηκε το 1947.

Ποιος ήταν ο στρατηγός Χάινριχ Κράιπε

Ο Κράιπε ήταν γεννημένος στο Ανόβερο και ακολούθησε στρατιωτική καριέρα· υπηρέτησε στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο και στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ως διοικητής του 909ου Συντάγματος Πεζικού της 58ης Μεραρχίας Πεζικού, ο Κράιπε συμμετείχε στη Μάχη της Γαλλίας και έπειτα κατευθύνθηκε στο Λένινγκραντ όπου και πολέμησε στο Κουμπάν κατά τη διάρκεια της Επιχείρησης Μπαρμπαρόσα. Την 1η Μαρτίου του 1944, ο Κράιπε διορίστηκε Διοικητής της 22ης Μεραρχίας Πεζικού, που ενεργούσε στην Κρήτη.