Κρήτη: Με γενικευμένη ξηρασία απειλείται το νησί – Τι μπορεί να γίνει; 

Επιστήμονες του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας του Πανεπιστημίου Κρήτης κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου σχετικά με τη διαχείριση των υδάτινων πόρων του νησιού. Το πρόβλημα της λειψυδρίας μαστίζει την περιοχή και απαιτεί εκτός από προσωρινά μέτρα, μία συνολική και πιο αποτελεσματική λύση.

Δεν μπορούμε να αφήσουμε το μέλλον του τόπου μας στην τύχη του. Αυτή θα χρειαστεί μόνο για να παίξουμε στην Ivibet Greece. Η αρχή θα γίνει όταν συνειδητοποιήσουμε το μέγεθος του προβλήματος και πάρουμε όλοι μέρος στην αντιμετώπισή του, είτε σε προσωπικό επίπεδο, είτε σε συλλογικό.  

Πώς Αποτυπώνεται το Πρόβλημα 

Σύμφωνα με τους επιστήμονες Χαράλαμπο Φασουλά, Μιχάλη Δρετάκη και Πέτρο Λυμπεράκη οι καιρικές συνθήκες που βιώνουν, άνθρωποι και περιβάλλον, μέσα στο φετινό καλοκαίρι, είναι ακραίες. Αυτό αποτυπώνεται και με τα υδρολογικά δεδομένα της Κρήτης, που για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά είναι απογοητευτικά. 

Η ανατολική Κρήτη και η Μεσαρά, που είναι οι πιο ξηροθερμικές περιοχές, αλλά και η Κίσσαμος, που βρίσκεται δυτικά, παρουσιάζουν ήδη έντονη έλλειψη νερού, γι’ αυτό και οι ΟΤΑ και οι ΤΟΕΔΒ έχουν πάρει περιοριστικά μέτρα. Πάντως, αρκεί να δει κανείς φωτογραφίες από τον Αλμυρό και τον ταμιευτήρα του φράγματος Αποσελέμη για να καταλάβει το μέγεθος του προβλήματος της λειψυδρίας στην Κρήτη. 

Πού Οφείλεται το Πρόβλημα 

Οι ειδικοί θεωρούν ως βασική αιτία των έντονων συνθηκών λειψυδρίας σε πολλά μέρη του νησιού τις ελάχιστες βροχοπτώσεις και το χιόνι που έπεσε τον περασμένο χειμώνα σε συνδυασμό με τις κατά μέσο όρο πολύ υψηλές θερμοκρασίες καθ’ όλη τη διάρκεια αυτού του χρόνου, αλλά και του προηγούμενου. 

Επίσης, προσθέτουν ότι η ελάχιστη έως μηδαμινή πλέον τροφοδοσία από τα προβληματικά φράγματα, έχει οδηγήσει σε αύξηση της χρήσης των υπόγειων υδάτων, ενώ ταυτόχρονα η εντατικοποίηση των αντλήσεων για την υποστήριξη του πρωτογενούς τομέα και του τουρισμού είναι αναπόφευκτο ότι θα οδηγήσει σε υφαλμύρωση των υδάτων και αύξηση των βλαβών στα αντλητικά μηχανήματα.

Κοινωνικές και Οικονομικές Επιπτώσεις 

Οι επιπτώσεις από την υπερεκμετάλλευση των επιφανειακών και υπόγειων υδάτων έχουν γίνει ήδη ορατές τόσο στο τοπικό οικοσύστημα, όσο και στον άνθρωπο. Οι επιστήμονες αναφέρουν χαρακτηριστικά ότι μπορεί ενδεχομένως η φύση να διατηρεί ακόμα κάποιους μηχανισμούς προσαρμογής και αντιμετώπισης των ακραίων συνθηκών, αλλά με την πρόοδο του καλοκαιριού – καθώς οι πιέσεις και οι ανάγκες θα αυξάνονται, και θα κορυφωθούν τον Αύγουστο, τα προβλήματα σε πολλές περιοχές του νησιού θα μεγεθυνθούν. Αν λάβουμε υπόψη ότι ο πληθυσμός του νησιού διπλασιάζεται ή τριπλασιάζεται τους καλοκαιρινούς μήνες και ότι ο μέσος επισκέπτης ξοδεύει τριπλάσιο νερό απ’ τον μόνιμο κάτοικο, καταλαβαίνουμε όλοι ότι το αποτέλεσμα θα είναι εκρηκτικό!

Ήδη εφαρμόζονται περικοπές στην αστική και αγροτική χρήση, αλλά είναι αναπόφευκτο ότι θα πρέπει να επεκταθούν και στην τουριστική βιομηχανία. Είναι άδικο η τοπική κοινωνία να επωμίζεται ένα τόσο σημαντικό πρόβλημα και οι τουρίστες απλώς να καταχρώνται τη φιλοξενία μας. Δυστυχώς, αναμένεται μεγάλη ένταση ανάμεσα σε κατοίκους, γεωργούς και τουριστική βιομηχανία, 

Τι Μέτρα Μπορούν να Ληφθούν;  

Σύμφωνα, λοιπόν, με τα προηγούμενα είναι επιβεβλημένο να ληφθούν άμεσα μέτρα. Έτσι αρχικά για τις μεγάλες πόλεις και τα αστικά κέντρα, οι ειδικοί επιστήμονες προτείνουν:

• τον προγραμματισμό εντατικών ελέγχων των ΔΕΥΑ για την απώλεια νερού από διαρροές
• τη θέσπιση περιοριστικών μέτρων στο πλύσιμο αυτοκινήτων, δρόμων, μπαλκονιών κτλ.

Στον τομέα της γεωργίας, συμβουλεύουν τους γεωργούς να ποτίζουν όπου χρειάζεται, με σύνεση και σε πολύ αραιά διαστήματα. 

Και φυσικά, θα πρέπει να περιοριστεί η σπατάλη του νερού στην τουριστική βιομηχανία του τόπου. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των τουριστών σχετικά με το πρόβλημα της λειψυδρίας.

Εμπεριστατωμένη Αντιμετώπιση 

Οι επιστήμονες του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας του Πανεπιστημίου Κρήτης πιστεύουν ότι τα παραπάνω προσωρινά μέτρα δεν είναι η πιο αποτελεσματική λύση του προβλήματος. Θα πρέπει να γίνουν ριζικές αλλαγές στους παρακάτω τομείς:  

1. Υπερτουρισμός 

Πάταξη της σπατάλης στο νερό, την ενέργεια και τη χρήση υποδομών και της δημιουργίας απορριμμάτων, που είναι πολύ πάνω από τις δυνατότητες του νησιού.

1. Αναδιάρθρωση της Πρωτογενούς Παραγωγής 

Εξαιτίας της κλιματικής κρίσης, είναι μονόδρομος η εφαρμογή των αρχών της Αγροοικολογίας στην πρωτογενή παραγωγή. Ταυτόχρονα, εκτός από την προστασία των υδάτων, μέσω αυτής της προσέγγισης θα επωφεληθούν τόσο οι παραγωγοί, όσο και η κοινωνία χάρη στις καλύτερες τιμές και την αυξημένη ποιότητα των προϊόντων.  

1. Διαμόρφωση Δημόσιου Φορέα Διαχείρισης Υδάτων

Μόνο ένας δυνατός και ενιαίος δημόσιος φορέας διαχείρισης του νερού είναι ικανός να οργανώσει την προμήθεια και τα δίκτυα των υδάτων, αλλά και να εφαρμόσει μία δίκαιη τιμολογιακή πολιτική ανάλογα με την κάθε χρήση.