Κρήτη: Τα «λαζαράκια» της πρώτης Λαμπρής – Ένα έθιμο που τηρείται και σε πολλές περιοχές του νησιού

Αποτελεί ένα από τα έθιμα που τηρούνται με ευλάβεια κάθε χρόνο στα άλλοτε προσφυγικά προάστια του Ηρακλείου και που με το χρόνο, έχουν ενσωματωθεί στην κουλτούρα και την παράδοση, πολλών περιοχών της Κρήτης. Είναι το έθιμο των ανθρωπόμορφων κουλουριών που αποκαλούνται «λαζαράκια», φτιάχνονται για το Σάββατο του Λαζάρου και εν πολλοίς συμβολίζουν τη νίκη της ζωής επί του θανάτου και την «πρώτη λαμπρή» , καθώς η από τους νεκρούς έγερση του Λαζάρου, θεωρείται πρoοικονομία της Ανάστασης του Χριστού.

Στη Νέα Αλικαρνασσό κάθε χρόνο το Σάββατο του Λαζάρου, πέρα από τις νοικοκυρές που τηρούν το έθιμο, υπάρχουν και φούρνοι που διατηρούν το έθιμο, έχοντας συμβάλει στην διάδοσή του.

Η Πόπη Σάβλα, απόγονος Μικρασιατών όπως λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ τηρώντας αυτό το έθιμο, νιώθει ότι συνεχίζει μια ιστορία που άφησαν χαραγμένη στη μνήμη της οι παππούδες και οι γιαγιάδες της. «Θυμάμαι όταν ήμουν μικρή ότι το Σάββατο του Λαζάρου ήταν μια πολύ ιδιαίτερη μέρα. Με τις μητέρες μας και τις γειτόνισσες, φτιάχναμε τα “λαζαράκια” και ως μικρά παιδιά λέγαμε και τα κάλαντα του Λαζάρου. Το να φτιάξουμε αυτά τα κουλούρια με το σχήμα ανθρώπου, ήταν κάτι σαν παιχνίδι για εμάς τότε και δεν καταλαβαίναμε την σημασία του ως έθιμο, τώρα όμως μετά από τόσες δεκαετίες, νομίζω πλέον ότι ως γιαγιά, το να μεταφέρεις αυτή την παράδοση στα εγγόνια σου, είναι θησαυρός» ανέφερε.

Η προετοιμασία για τα λαζαράκια, απαιτεί μεράκι και καλή δουλειά, ενώ ένα ζευγάρι παιδικά χέρια, κάνει κάθε φορά αισθητή τη διαφορά.

«Η αλήθεια είναι ότι όταν φτιάχνουμε τα λαζαράκια στο σπίτι, το να έχουμε ένα ή και περισσότερα παιδιά για να βοηθήσουν, το αποτέλεσμα είναι διαφορετικό , γιατί με τα μικρά τους χεράκια φτιάχνουν το σχήμα του Λαζάρου καλύτερα» εξήγησε η Πόπη Σάβλα που και φέτος διαθέτει τα «λαζαράκια» στο φούρνο της.

«Έρχονται μικρά παιδιά από το πρωί του Σαββάτου του Λαζάρου και παίρνουν τα “λαζαράκια”. Είναι το πρωινό τους γεύμα, αυτή την ημέρα» εξηγεί η Πόπη Σάβλα, που διευκρινίζει ότι τα υλικά που χρησιμοποιούνται για τα «λαζαράκια», είναι απλά υλικά, αλλά χρειάζεται μεράκι για να πετύχουν.

«Επί της ουσίας χρησιμοποιούμε ελαιόλαδο, ζάχαρη, νερό, μαγιά, αλεύρι, μαστίχα, κανελογαρύφαλλα, σταφίδες, σουσάμι και όποιος το επιθυμεί βάζει και λίγο καρύδι στη γέμιση που βάζουμε μέσα στο “λαζαράκι”. Τα υλικά είναι απλά και για να πετύχει η συνταγή πρέπει να είναι καλής ποιότητας. Μετά, σειρά έχει το μεράκι που βάζει η κάθε νοικοκυρά, η οποία για να είμαστε ειλικρινείς με τα “λαζαράκια” ξεκινά μια περίοδος που θα έχει αρκετή δουλειά αλλά και ομορφιά, καθώς με την έναρξη της Μεγάλης Εβδομάδας, από τα τσουρέκια, τα κόκκινα αυγά και τα καλλιτσούνια εδώ στην Κρήτη, μοσχοβολούν οι γειτονιές» πρόσθεσε.