Οι διάσημοι που έφυγαν το 2023 και δεν τους ξεχνάμε

Από το ξεκίνημα του έτους, τόσο στην εγχώρια όσο και στη διεθνή showbiz, ο χαμός διάσημων ανθρώπων οι οποίοι άφησαν τα δικό τους αποτύπωμα ο καθένας στον χώρο του, σκόρπισε τη θλίψη στους θαυμαστές τους.

Το 2023 ήταν μία χρονιά με αρκετές απώλειες.

Από τον χαμό του Βασίλη Καρρά που συγκλόνισε την Ελλάδα, μέχρι και τον θάνατο του αγαπημένου ηθοποιού των «Friends», Μάθιου Πέρι, ο οποίος έφυγε ξαφνικά.

Τέως βασιλιάς Κωνσταντίνος : 10 Ιανουαρίου

Στις 10 Ιανουαρίου φεύγει από τη ζωή ο τέως βασιλιάς Κωνσταντίνος. Γεννημένος στις 2 Ιουνίου του 1940 στην Αθήνα, ο Κωνσταντίνος Γλύξμπουργκ ανακηρύχθηκε βασιλιάς της Ελλάδας στις 6 Μαρτίου του 1964, σε ηλικία 24 ετών, διαδεχόμενος τον πατέρα του, Παύλο Α’, μετά τον θάνατό του την ίδια ημέρα.
Τον Σεπτέμβριο της ίδιας χρονιάς παντρεύτηκε την τότε πριγκίπισσα της Δανίας, Άννα Μαρία, με την οποία απέκτησε τρεις γιους και δύο κόρες.
Στις 22 Δεκεμβρίου 1966 διόρισε την υπηρεσιακή κυβέρνηση του Ιωάννη Παρασκευόπουλου, η οποία έλαβε ψήφο εμπιστοσύνης από τη Βουλή και στις 3 Απριλίου 1967 διόρισε πρωθυπουργό τον Παναγιώτη Κανελλόπουλο με σκοπό τη διεξαγωγή εκλογών.
Λίγες ημέρες αργότερα υπέδειξε για τη θέση του πρωθυπουργού τον Κωνσταντίνο Κόλλια και προσυπέγραψε τον διορισμό της υπό αυτόν κυβέρνησης.
Στις 13 Δεκεμβρίου οργάνωσε αντιδικτατορική κίνηση που απέτυχε. Κατέφυγε με την οικογένειά του στη Ρώμη και στη συνέχεια εγκαταστάθηκε στο Λονδίνο.
Την 1η Ιουνίου 1973 το δικτατορικό καθεστώς ανακοίνωσε την κατάλυση της βασιλείας και στις 29 Ιουλίου έκανε “δημοψήφισμα” για να κατοχυρώσει την απόφασή του αυτή.
Το 1974, ύστερα από την πτώση των συνταγματαρχών και την αποκατάσταση της δημοκρατίας, έγινε το δημοψήφισμα της 8ης Δεκεμβρίου για το πολιτειακό, με το οποίο ο Κωνσταντίνος Β’ κηρύχθηκε οριστικά έκπτωτος, με ποσοστό ψήφων 69,18% υπέρ της Προεδρευομένης Δημοκρατίας.
Μετά την έκπτωσή του, διεκδίκησε ακίνητη περιουσία (κτήμα και ανάκτορα Τατοΐου, κτήμα και ανάκτορο Mon Repos Κερκύρας και δασόκτημα Πολυδενδρίου Λαρίσης) και προσέφυγε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.

Τζίνα Λολομπρίτζιντα: 16 Ιανουαρίου

Μία από τις τελευταίες μεγάλες ντίβες του κινηματογράφου, η Τζίνα Λολομπρίτζιντα, έφυγε από τη ζωή τον περασμένο Γενάρη σε ηλικία 95 ετών, από επιπλοκές μετά από ένα κάταγμα στον μηρό, για την αποκατάσταση του οποίου είχε υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση.
Η “Λολό”, όπως την αποκαλούσαν οι Ιταλοί, γεννήθηκε το 1927 στο ορεινό χωριό Σουμπιάκο, στην περιφέρεια της Ρώμης. Η καριέρα της είχε “απογειωθεί” στη “χρυσή” εποχή του ιταλικού κινηματογράφου και ειδικότερα στην περίοδο του “νεορεαλισμού” και τις πρώτες συνεργασίες με γνωστούς σκηνοθέτες, όπως ο Πιέτρο Τζέρμι και ο Κάρλο Λιτσάνι. Είχε έρθει τρίτη στον διαγωνισμό “Μις Ιταλία” και, εκτός από τον κινηματογράφο, είχε αναπτύξει και παράλληλη δράση ως γλύπτρια, αφού είχε φοιτήσει στην Ακαδημία Καλών Τεχνών της Ρώμης. Από τους κύριους παρτενέρ της ήταν ο ηθοποιός Ροκ Χάτσον, στενός της φίλος στο Χόλιγουντ.
«Όποιος δεν ασχολείται με κάτι, γερνάει νωρίτερα», είχε δηλώσει η Ιταλίδα ηθοποιός. Ο ιταλικός και ο διεθνής Τύπος παρουσίαζε ανέκαθεν την Τζίνα Λολομπρίτζιντα ως ανταγωνίστρια της άλλης πασίγνωστης ντίβας, της Σοφία Λόρεν.

Νίκος Ξανθόπουλος: 22 Ιανουαρίου 

Θλίψη στο πανελλήνιο προκαλεί τον Ιανουάριο η είδηση του θανάτου του δημοφιλούς ηθοποιού και τραγουδιστή Νίκου Ξανθόπουλου. Το «παιδί του λαού», όπως τον αποκαλούσαν αφού έγινε γνωστός στον κινηματογράφο από τους ρόλους κατατρεγμένου λαϊκού παιδιού που ζει μέσα στη δυστυχία αλλά τελικά λυτρώνεται, “έφυγε” σε ηλικία 89 ετών, μετά από σοβαρά προβλήματα υγείας για τα οποία και νοσηλευόταν.
Ο Νίκος Ξανθόπουλος γεννήθηκε στις 4 Μαρτίου 1934 στη Νέα Ιωνία. Έκανε την πρώτη επαγγελματική του εμφάνιση στο θέατρο το 1957, στην κομεντί “Βιργινία”. Από τα μέσα της δεκαετίας του ’60 τον κέρδισε ο κινηματογράφος. Ως κινηματογραφικός πρωταγωνιστής καθιερώθηκε από τον σκηνοθέτη-παραγωγό Απόστολο Τεγόπουλο, με τον οποίο είχε αποκλειστική συνεργασία από το 1964 έως το 1971, σε μουσικές δραματικές ταινίες. Για τις ανάγκες των ταινιών έγινε τραγουδιστής υπό την καθοδήγηση του Απόστολου Καλδάρα και της Ευτυχίας Παπαγιαννοπούλου.

Την τελευταία του πνοή, σε ηλικία 70 ετών, άφησε την παραμονή των Χριστουγέννων ο Βασίλης Καρράς.

Ο ηθοποιός έπασχε από κοροναϊό, ενώ έδινε και μάχη με τον καρκίνο. Γεννήθηκε στο Κοκκινοχώρι Καβάλας έχοντας δύο αδέρφια, τον Δαμιανό και την Αναστασία.

Το 1969, σε ηλικία 16 χρονών, έκανε την πρώτη του μουσική εμφάνιση στο νυχτερινό κέντρο «Πρόσφυγας» στον Εύοσμο Θεσσαλονίκης, ενώ παράλληλα, εργαζόταν ως μηχανικός αυτοκινήτων.

Επιπλέον θάνατοι σπουδαίων Ελλήνων εκτός της showbiz, οι οποίοι συγκλόνισαν την Ελλάδα το 2023 ήταν αυτός της Μαριάννας Βαρδινογιάννη, του Θεόδωρου Πάγκαλου αλλά και τον προπονητή Γιάννη Ιωαννίδη.

Μανούσος Βολουδάκης: 8 Φεβρουαρίου

Θλίψη στα Χανιά και στον πολιτικό κόσμο της χώρας σκορπά τον Φεβρουάριο ο θάνατος του επί σειρά ετών βουλευτή της Νέας Δημοκρατίας Μανούσου Βολουδάκη, ο οποίος “έφυγε” μετά από σκληρή μάχη με τον καρκίνο σε ηλικία 57 ετών, αφήνοντας πίσω του τη σύζυγο και τα τρία ανήλικα παιδιά τους. Ο Χανιώτης πολιτικός δεν κατάφερε να νικήσει τον καρκίνο, με τον οποίο πάλευε τα τελευταία χρόνια με σθένος και αξιοπρέπεια.
Γεννημένος στην Αθήνα στις 16 Δεκεμβρίου 1966, γιος του βουλευτή Χανίων Γιώργου Βολουδάκη, ήταν παντρεμένος με τη δικηγόρο και νυν βουλευτή Χανίων Σέβη Αμανατίδου, με την οποία είχε αποκτήσει τρία παιδιά: τον 15χρονο Γιώργο, τον 14χρονο Σήφη και την 9χρονη Δάφνη. Με σπουδές στο Τμήμα Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Αθηνών και στην Πολιτική Οικονομία, διάλεξε πολύ νωρίς τον δρόμο της πολιτικής. Εκλέχθηκε πρώτη φορά βουλευτής Χανίων με τη Ν.Δ. το 2007. Επανεξελέγη στις διπλές εκλογές του 2012, καθώς και τον Ιούλιο του 2019. Διετέλεσε γενικός γραμματέας Εμπορίου στο υπουργείο Ανάπτυξης, γραμματέας Νέων Τεχνολογιών, Έρευνας και Καινοτομίας της Ν.Δ., ενώ τον Ιούνιο του 2012 τοποθετήθηκε στη θέση του υφυπουργού Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης.
Από τον Οκτώβριο του 2015 έως τον Ιούνιο του 2019 εργάστηκε στον ιδιωτικό τομέα, αναλαμβάνοντας τη θέση του διευθύνοντος συμβούλου της εταιρείας International Trade S.Α. του ομίλου ΒΙΟΧΑΛΚΟ, με έδρα τις Βρυξέλλες, ενώ τον Ιούλιο του 2019 επανεκλέχθηκε βουλευτής Χανίων.

Γιάννης Βογιατζής: 15 Μαΐου

Γιάννης Βογιατζής 

Αφήνοντας πίσω του αγαπημένες ερμηνείες, ο ταλαντούχος τραγουδιστής Γιάννης Βογιατζής φεύγει τον περασμένο Μάιο από τη ζωή σε ηλικία 89 ετών.
Ο Γιάννης Βογιατζής γεννήθηκε παραμονές Χριστουγέννων, στις 20 Δεκεμβρίου του 1934. Η αγάπη για το τραγούδι δεν άργησε να έρθει, αφού διέθετε χαρισματική φωνή από νεαρή ηλικία. Ξεκίνησε την ενασχόλησή του με το τραγούδι από τις βραδιές ταλέντων του Ζοζέφ Κορίνθιου. Και μετά άνοιξε μπροστά του μια λαμπερή καριέρα, αφήνοντας το δικό του στίγμα στη “χρυσή εποχή” του ελληνικού κινηματογράφου.
Η φωνή του συνδέθηκε με πολλές ελληνικές ταινίες μιούζικαλ, στις οποίες πρωταγωνιστούσαν ο Ντίνος Ηλιόπουλος, ο Κώστας Βουτσάς, η Ζωή Λάσκαρη και η Ρένα Βλαχοπούλου. Ποιος άλλωστε δεν είχε τραγουδήσει “Ένας ουρανός μ’ αστέρια”, “Θέλω κοντά σου να μείνω”, “Σ’ αγαπώ σε όλες τις γλώσσες”, “Η πρώτη μας νύχτα”, “Σου το ’πα μια και δυο και τρεις” και πολλά άλλα.
Συνθέσεις των Μίμη Πλέσσα, Γιώργου Μουζάκη και Κώστα Καπνίση, σε στίχους Αλέκου Σακελλάριου, Κώστα Πρετεντέρη και Θάνου Σοφού, αλλά και του Μάνου Χατζιδάκι και του Μίκη Θεοδωράκη. Ξεχωριστές οι ερμηνείες του στην “Όμορφη πόλη” και στο “Μέσα στα μαύρα σου μαλλιά” του Θεοδωράκη ή στο “Ξέρω κάποιο στενό” του Χατζιδάκι. Ιστορία θα γράψουν επίσης τα μοναδικά ντουέτα του με την Τζένη Βάνου στο “Θέλω κοντά σου να μείνω”, στο “Αμαξάκι” και σε πολλά ακόμα τραγούδια.

Τίνα Τέρνερ: 24 Μαΐου

Τίνα Τέρνερ 

Τον Μάιο φεύγει από τη ζωή η γιαγιά της ροκ, η θρυλική τραγουδίστρια Τίνα Τέρνερ. Η ζωή της έχει αποτελέσει αντικείμενο σε τρία απομνημονεύματα, μια βιογραφική ταινία, ένα μιούζικαλ και το 2021 κυκλοφόρησε το ντοκιμαντέρ “Τίνα”.
Η Τίνα Τέρνερ γεννήθηκε ως Anna Mae Bullock στις 26 Νοεμβρίου 1939 και μεγάλωσε στο Nutbush του Τενεσί, όπου, όπως έλεγε η ίδια, θυμόταν τον εαυτό της να μαζεύει βαμβάκι με την οικογένειά της ως παιδί.
Το 1960, ο σύντροφος και συνεργάτης της Άικ Τέρνερ άλλαξε το όνομά της σε Τίνα Τέρνερ. Το 1962 παντρεύτηκε τον Άικ Τέρνερ και ο γάμος τους έληξε οριστικά το 1978. Μετά από δύο δεκαετίες συνεργασίας με τον κακοποιητικό σύζυγό της, Άικ Τέρνερ, ξεκίνησε τη σόλο καριέρα της και κατάφερε να καθορίσει τη μουσική σκηνή και να γίνει ένα pop icon της δεκαετίας του 1980 με το άλμπουμ Private Dancer. Λίγα χρόνια αργότερα, το 1985 γνώρισε τον Έρβιν Μπαχ, τον οποίο παντρεύτηκε το 2013.
Την ίδια χρονιά, απέκτησε και την ελβετική υπηκοότητα αποποιούμενη την αμερικανική.
Τα τελευταία χρόνια υπέφερε από προβλήματα υγείας, διαγνώστηκε με καρκίνο του εντέρου το 2016 και έκανε μεταμόσχευση νεφρού το 2017.
Κέρδισε 8 βραβεία Grammy, εκ των οποίων τα τρία τιμητικά. Επίσης, έχει εισαχθεί μαζί με τον Άικ Τέρνερ στο Rock and Roll Hall of Fame και είχε το δικό της αστέρι στη Λεωφόρο της Δόξας στο Χόλιγουντ και στο St. Louis Walk of Fame. Το 2005 τιμήθηκε με το βραβείο Κένεντι.
Η Τίνα Τέρνερ είχε εμφανιστεί σε κινηματογραφικές ταινίες, τηλεοπτικές σειρές και ντοκιμαντέρ.

Θεόδωρος Πάγκαλος : 31 Μαΐου

Θεόδωρος Πάγκαλος 

Τον περασμένο Μάιο φεύγει από τη ζωή, σε ηλικία 84 ετών, ο πρώην υπουργός επί κυβερνήσεων ΠΑΣΟΚ, Θεόδωρος Πάγκαλος. Ήταν ηγετικό στέλεχος του ΠΑΣΟΚ, στο οποίο μετείχε από την ίδρυσή του. Γεννήθηκε στην Ελευσίνα στις 17 Αυγούστου 1938. Σπούδασε Νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και Οικονομικά (διδάκτωρ των Οικονομικών Επιστημών) στο Πανεπιστήμιο του Παρισιού Ι (Πάνθεον Σορβόννη) με υποτροφία της Γαλλικής Κυβερνήσεως.
Με σημαντική δράση στο φοιτητικό κίνημα και ιδρυτικό μέλος της Νεολαίας Λαμπράκη, διαδραμάτισε ενεργό ρόλο στον αντιδικτατορικό αγώνα, με αποτέλεσμα να του αφαιρεθεί η ελληνική ιθαγένεια από το δικτατορικό καθεστώς το 1968.
Το 1978 έβαλε υποψηφιότητα για δήμαρχος στην Ελευσίνα και κατετάγη τρίτος. Επίσης σε νεαρή ηλικία είχε δραστηριοποιηθεί και στο ΚΚΕ. Στη διάσπαση του 1968 ακολούθησε το ΚΚΕ Εσωτερικού και αργότερα αποστασιοποιήθηκε, αναπτύσσοντας στενές σχέσεις με τον Ανδρέα Παπανδρέου και εντάχθηκε στο ΠΑΣΟΚ με την ίδρυσή του το 1974.
Το 1981 εκλέχθηκε για πρώτη φορά βουλευτής με το ΠΑΣΟΚ, ιδιότητα την οποία κατείχε αδιάλειπτα μέχρι το 2012. Διετέλεσε υφυπουργός Εμπορίου (1982), υφυπουργός Εξωτερικών για θέματα Ευρωπαϊκής Κοινότητας (1984) και αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών (1985-1989). Κατά την περίοδο 1989 μέχρι 1993 ορίστηκε αντιπρόσωπος του Ελληνικού Κοινοβουλίου στο Συμβούλιο της Ευρώπης.
Τον Οκτώβριο 1993 ορκίστηκε και πάλι αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών. Τον Ιούλιο 1994 ανέλαβε υπουργός Μεταφορών και Επικοινωνιών. Τον Ιανουάριο 1996 ορκίστηκε υπουργός Εξωτερικών, ασκώντας τα καθήκοντά του μέχρι τον Φεβρουάριο 1999. Τον Απρίλιο 2000 ορκίστηκε υπουργός Πολιτισμού, διατηρώντας το αξίωμα έως τον Νοέμβριο 2000. Τον Ιούνιο 2003 ορίστηκε εκπρόσωπος του ΠΑΣΟΚ στο Συμβούλιο Εξωτερικής Πολιτικής.
Στις 6 Οκτωβρίου 2009 ορκίστηκε αντιπρόεδρος της κυβέρνησης. Άσκησε τα καθήκοντά του μέχρι τον Μάιο του 2012.

Νόνικα Γαληνέα: 2 Ιουνίου

Νόνικα Γαληνέα 

Μία από τις πιο ευγενικές μορφές του ελληνικού θεάτρου, η Νόνικα Γαληνέα, φεύγει τον Ιούνιο από τη ζωή, λίγες ημέρες πριν συμπληρώσει τα 85 της χρόνια. Είχε χαρακτηριστεί ως η «μεγάλη κυρία του θεάτρου», το οποίο υπηρέτησε για πολλές δεκαετίες ως πρωταγωνίστρια, αλλά και ως μεταφράστρια ή θιασάρχης.
Είχε τιμηθεί για την προσφορά της στο ελληνικό θέατρο το 2006 με το βραβείο “Κυβέλη”, ενώ είναι η πρώτη Ελληνίδα που ερμήνευσε στο Κόβεντ Γκάρντεν του Λονδίνου στην αγγλική γλώσσα και η μόνη που έχει πρωταγωνιστήσει 6 φορές στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών.
Επίσης, η Νόνικα Γαληνέα έπαιξε και στον κινηματογράφο, σε πέντε ταινίες, μεταξύ των οποίων “Η Λεωφόρος του Μίσους” και “Η Κόμισσα της Κέρκυρας”, ενώ σποραδικές ήταν και οι εμφανίσεις της στην τηλεόραση.
Παντρεύτηκε τον Νίκο Μουτούση, γιατρό, με τον οποίο έζησαν στο Παρίσι για πέντε χρόνια, όπου έκαναν τρεις κόρες, την ηθοποιό Αριέττα και τις Μαρία-Αμαλία και Αλεξία. Επίσης, μετά τον χωρισμό της με τον σύζυγό της θα υπάρξει αγαπημένο ζευγάρι με τον μεγάλο πρωταγωνιστή Αλέκο Αλεξανδράκη, με τον οποίο θα ζήσουν μαζί για 21 χρόνια, μέχρι το 1990.

Γιάννης Μαρκόπουλος; 10 ΙΟΥΝΙΟΥ

Γιάννης Μαρκόπουλος

Φτωχότερο είναι από τον περασμένο Ιούνιο το πολιτισμικό – και όχι μόνο – γίγνεσθαι της χώρας, λόγω του θανάτου του σπουδαίου Κρητικού μουσικοσυνθέτη Γιάννη Μαρκόπουλου, ο οποίος απεβίωσε – έχοντας δώσει μεγάλη “μάχη” με τον καρκίνο – σε ηλικία 84 ετών.
Ο Γιάννης Μαρκόπουλος γεννήθηκε το 1939 στο Ηράκλειο, ωστόσο καταγόταν από το Λασίθι και συγκεκριμένα από την Ιεράπετρα, όπου βρίσκεται το πατρικό του σπίτι. Πατέρας του ήταν ο Γεώργιος Μαρκόπουλος, δικηγόρος και μετέπειτα νομάρχης, ενώ μητέρα του ήταν η Ειρήνη Αεράκη, σητειακής καταγωγής. Αμφότεροι οι γονείς του ήταν γόνοι παλαιών οικογενειών του νησιού.
Πήρε τα πρώτα του μουσικά μαθήματα στη θεωρία και το βιολί στο τοπικό Ωδείο, ενώ άρχισε να παίζει κλαρίνο στην μπάντα του Δήμου. Σε ηλικία μόλις 12 ετών έμελλε να συνθέσει μελωδίες που θα γίνονταν αργότερα άσματα με πανελλήνια απήχηση (“Μαλαματένια λόγια”, “Γκρεμισμένα σπίτια” κ.ά.).
Το 1956 εισέρχεται στο Ωδείο Αθηνών για θεωρητικά στην τάξη του συνθέτη Γεωργίου Σκλάβου και βιολί στην τάξη του Joseph Bustidui. Την ίδια εποχή εισάγεται στο Πάντειο Πανεπιστήμιο για κοινωνικές και φιλοσοφικές σπουδές και παράλληλα ξεκινά να συνθέτει για το Εθνικό Θέατρο και τον κινηματογράφο. Σε ηλικία 24 χρονών βραβεύεται (από το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης) για τη μουσική του στην ταινία “Μικρές Αφροδίτες” του Νίκου Κούνδουρου. Τον ίδιο χρόνο ανεβαίνουν τα μουσικά του έργα “Θησέας” (χορόδραμα) και “Χιροσίμα” (σουίτα μπαλέτου) από νέα χορευτικά σύνολα. Η επιτυχία που γνωρίζουν από νωρίς η μουσική και τα τραγούδια του οφείλεται στο φυσικό του χάρισμα να συνθέτει πρωτότυπες μελωδίες υψηλής ποιότητας και πρωτόγνωρα ρυθμικά σχήματα.
Το 1959 συνθέτει τα “Τρία σκίτσα για χορό” που ηχογραφούνται και μεταδίδονται από την τότε Συμφωνική Ορχήστρα της ΕΙΡ.
Με την επιβολή της χούντας των συνταγματαρχών, ο Μαρκόπουλος αφήνει τη χώρα για το Λονδίνο, όπου εμπλουτίζει τις μουσικές του γνώσεις με τη συνθέτρια Elisabeth Lutyens, ενώ η φιλία του με τον συνθέτη Γιάννη Χρήστου και η γνωριμία του με τον Ιάννη Ξενάκη θα διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στη βαθύτερη γνωριμία του με τις πλέον πρωτοποριακές μουσικές μορφές. Στο Λονδίνο συνθέτει την κοσμική καντάτα “Ήλιος ο πρώτος” σε ποίηση Οδυσσέα Ελύτη, τη μουσική για τη “Λυσιστράτη” του Αριστοφάνη (για το Θέατρο “Τέχνης”), ολοκληρώνει το “Χρονικό” και τη μουσική τελετή “Ιδού ο Νυμφίος”, έργο ανέκδοτο με εξαίρεση ενός τμήματος, με τίτλο “Ζάβαρα – κάτρα – νέμια” (ιδιαίτερη σύνθεση διονυσιακού χαρακτήρα), που αποτελεί ένα από τα διάσημα κομμάτια του.
Συνθέτει τα έργα: “Χρησμοί για συμφωνική ορχήστρα” και “Πυρρίχιοι χοροί Α, Β, Γ” (από τους 24 χορούς που ολοκλήρωσε το 2000), που παίζονται το 1968 από την ορχήστρα Concertante του Λονδίνου στο Queen Elizabeth Hall.
Το 1969 επιστρέφει στην Αθήνα, με στόχο να συνεισφέρει με την Τέχνη του στην αποκατάσταση του δημοκρατικού πολιτεύματος: Ξεκινά μουσικές παραστάσεις, συνεργαζόμενος με ποιητές και σκηνοθέτες, παρουσιάζοντας τα έργα του στο στούντιο “Λήδρα” με νέους τραγουδιστές και μουσικούς, στους οποίους δίδαξε τον τρόπο της ερμηνείας της μουσικής και των τραγουδιών του στην αισθητική κατεύθυνση που επιζητούσε. Διανοούμενοι και φοιτητές γεμίζουν καθημερινά τον χώρο της δραστηριότητάς του, παρά τα εμπόδια και τις επεμβάσεις της στρατιωτικής εξουσίας. Τα τραγούδια του τραγουδιούνται από τους περισσότερους Έλληνες και συμβάλλουν στο αίτημα για Δημοκρατία.

Σίλβιο Μπερλουσκόνι : 12 Ιουνίου

Σίλβιο Μπερλουσκόνι 

Ο πρώην πρωθυπουργός της Ιταλίας και πρόεδρος της Forza Italia Σίλβιο Μπερλουσκόνι πεθαίνει τον Ιούνιο, σε ηλικία 86 ετών. Το τελευταίο διάστημα αντιμετώπιζε σοβαρά προβλήματα υγείας. Είχε ιστορικό καρδιακών παθήσεων, συμπεριλαμβανομένης μιας δυσλειτουργικής βαλβίδας που αντικατέστησαν οι χειρουργοί το 2016, και νοσηλεύτηκε για λοίμωξη στους πνεύμονες το 2020, αφού προσβλήθηκε από COVID-19.
Ο Μπερλουσκόνι ήταν μια από τις πιο σημαντικές προσωπικότητες στην ιταλική πολιτική των τελευταίων τριών δεκαετιών. Έφτιαξε μια τηλεοπτική αυτοκρατορία στη δεκαετία του 1980, προτού καταφέρει να κερδίσει τρεις εθνικές εκλογές. Υπηρέτησε για πάνω από εννέα χρόνια ως πρωθυπουργός και ήταν επικεφαλής τεσσάρων διαφορετικών υπουργικών συμβουλίων. Παρέμεινε έτσι στην εξουσία περισσότερο από οποιονδήποτε άλλο μετά τον Μπενίτο Μουσολίνι.
Παρά την περιουσία του, η οποία υπολογιζόταν στα 7,4 δισ. δολάρια τον Απρίλιο του 2023, σύμφωνα με τον δείκτη του Bloomberg, θεωρούσε τον εαυτό του ως άνθρωπο του λαού, ένα outsider που αμφισβητούσε την άρχουσα τάξη με την υπόσχεση της εθνικής ανανέωσης. Μάλιστα περιέγραφε τον εαυτό του ως τον «Ιησού Χριστό της πολιτικής».

Γρηγόρης Σηφάκης : 17 Ιουνίου

Γρηγόρης Σηφάκης 

Μια μεγάλη απώλεια για τον χώρο των γραμμάτων μετράει από τον περασμένο Ιούνιο η Κρήτη, και όχι μόνο, καθώς έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 88 ετών μια σπουδαία προσωπικότητα. Ο λόγος για τον Γρηγόρη Σηφάκη, ιδρυτικό μέλος των Πανεπιστημιακών Εκδόσεων, ομότιμο καθηγητή της Αρχαίας Ελληνικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Η απώλειά του μεγάλη, ενώ ακόμη μεγαλύτερη είναι η παρακαταθήκη του.
Ο Γρηγόρης Σηφάκης με τη συνολική πορεία της ζωής του και με το έργο του τίμησε πανελληνίως και διεθνώς το Ηράκλειο και την Κρήτη. Αποτελούσε, καθ’ όλη τη διαδρομή του, εξαιρετικό παράδειγμα πνευματικής αφοσίωσης, υπευθυνότητας και παιδευτικής συνείδησης. Ο Γρηγόρης Μ. Σηφάκης (Ηράκλειο 1935-Αθήνα 2023) ήταν ομότιμος καθηγητής της Αρχαίας Ελληνικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και Alexander S. Onassis Professor της Αρχαίας Ελληνικής Φιλολογίας και του Νεοελληνικού Πολιτισμού στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης (1992-2003). Διετέλεσε πρόεδρος της Διοικούσας Επιτροπής του Πανεπιστημίου Κρήτης (1981-1987), ήταν ιδρυτικό μέλος του Ιδρύματος Τεχνολογίας & Έρευνας (ΙΤΕ) και πρώτος διευθυντής του Ινστιτούτου Μεσογειακών Σπουδών του ΙΤΕ, ενώ είχε διδάξει στα Πανεπιστήμια της Καλιφόρνιας, της Θεσσαλονίκης και της Κρήτης.

Μαριάννα Βαρδινογιάννη: 24 Ιουλίου

Μαριάννα Βαρδινογιάννη 

Τον Ιούλιο φεύγει από τη ζωή, σε ηλικία 80 ετών, η Μαριάννα Βαρδινογιάννη. Σύμφωνα με πληροφορίες, αντιμετώπιζε σοβαρά προβλήματα υγείας και τον τελευταίο καιρό νοσηλευόταν σε ιδιωτικό νοσοκομείο. Η Μαριάννα Βαρδινογιάννη είχε γεννηθεί στην Αθήνα και μεγάλωσε στην Ερμιόνη, τόπο καταγωγής της μητέρας της Ευαγγελίας. Ο πατέρας της, Γιώργος Μπουρνάκης, καταγόταν από τη Σαμπατική Αρκαδίας. Σπούδασε Οικονομικά στο Πανεπιστήμιο Ντένβερ του Κολοράντο. Ήταν παντρεμένη με τον μεγαλοεπιχειρηματία και εφοπλιστή Βαρδή Ι. Βαρδινογιάννη, πρόεδρο της Motor Oil, και απέκτησαν πέντε παιδιά.
Η Μαριάννα Βαρδινογιάννη είχε ξεκινήσει τις δραστηριότητές της ως μέλος διαφόρων συλλόγων και φιλανθρωπικών οργανώσεων, μέσω των οποίων αγωνίστηκε για τη διεθνή ειρήνη και την παγκόσμια αλληλεγγύη, αν και το κύριο μέλημά της ήταν τα προβλήματα των παιδιών: η υγεία, η εκπαίδευση, η κοινωνική πρόνοια και φτώχια, η παιδική κακοποίηση και εκμετάλλευση.
Η Μαριάννα Βαρδινογιάννη ήταν πρέσβειρα Καλής Θελήσεως της UNESCO και ακτιβίστρια για τα δικαιώματα των παιδιών και της οικογένειας και κατά της σεξουαλικής κακοποίησης των παιδιών. Το 2020 βραβεύτηκε με το βραβείο Νέλσον Μαντέλα.
Δραστηριοποιούταν επίσης ως: μέλος Δ.Σ. της Βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας, της Διεθνούς Κίνησης Γυναικών για την Ειρήνη, του Διεθνούς Κέντρου για τα χαμένα και κακοποιημένα παιδιά (ICMEC), του Ιδρύματος Mentor κατά των ναρκωτικών, ιδρυτικό μέλος του Ιδρύματος “Φως της Αφρικής” με επικεφαλής τον Μακαριότατο Πατριάρχη Αλεξανδρείας Θεόδωρο Β, μέλος του Προεδρικού Συμβουλίου των “Special Olympics Europe – Eurasia”, κ.ά.

 

Μαίρη Χρονοπούλου: 8 Οκτωβρίου

Μαίρη Χρονοπούλου 

Τον Οκτώβριο φεύγει από τη ζωή, σε ηλικία 90 ετών, η μεγάλη κυρία του ελληνικού κινηματογράφου, Μαίρη Χρονοπούλου. Η σπουδαία ηθοποιός τις τελευταίες ημέρες νοσηλευόταν στον “Ευαγγελισμό” βαριά τραυματισμένη, μετά από πτώση στο σπίτι της. Η Μαίρη Χρονοπούλου είχε αγαπηθεί από το κοινό μέσα από εμβληματικούς ρόλους που θα μείνουν για πάντα στη συλλογική συνείδηση όλων μας. Το ερμηνευτικό της ταλέντο κινήθηκε σε μια μεγάλη γκάμα, από την κωμωδία, το μιούζικαλ, το δράμα στον παλιό και τον νεότερο κινηματογράφο, ενώ συνεργάστηκε με τα μεγαλύτερα ονόματα παραγωγών, σκηνοθετών και ηθοποιών.
Τις δεκαετίες του 1960 και του 1970 ξεχώρισε ως μία από τις πιο δημοφιλείς και σημαντικές Ελληνίδες ηθοποιούς, συνέχισε όμως την καριέρα της και αργότερα, με πιο σημαντικούς σταθμούς τη συμμετοχή της σε ταινίες του Θόδωρου Αγγελόπουλου και του Κώστα Βρεττάκου. Η ψιλόλιγνη αριστοκρατική της φιγούρα δεν περνούσε απαρατήρητη, ενώ οι ρόλοι που υποδύθηκε τόσο σε μιούζικαλ όσο και σε κοινωνικές ταινίες είχαν μεγάλη απήχηση.

Γιώργος Γραμματικάκης: 25 Οκτωβρίου

Απέραντη θλίψη στον κόσμο των γραμμάτων, και όχι μόνο, προκαλεί τον Οκτώβριο η είδηση του θανάτου του διακριμένου πανεπιστημιακού, λαμπρού αστροφυσικού και πρώην πρύτανη του Πανεπιστημίου Κρήτης Γιώργου Γραμματικάκη, που έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 84 ετών.
Ο Γιώργος Γραμματικάκης γεννήθηκε στο Ηράκλειο της Κρήτης το 1939. Διέγραψε έναν μεγάλο κύκλο σπουδών και επιστημονικής έρευνας, για να επιστρέψει το 1982 στα πάτρια εδάφη ως καθηγητής στο Τμήμα Φυσικής του Πανεπιστημίου Κρήτης. Ενδιάμεσοι σταθμοί ήταν το Πανεπιστήμιο Αθηνών, το Imperial College του Λονδίνου, ο “Δημόκριτος” και το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πυρηνικών Ερευνών (CERN) στη Γενεύη. Τα επιστημονικά του ενδιαφέροντα στρέφονταν γύρω από τη δομή της ύλης και την κοσμολογία, ενώ ως επισκέπτης καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Harvard ασχολήθηκε επίσης με την ιστορία της επιστήμης. Συμμετείχε ακόμα στο πείραμα “Νέστωρ”, που είχε ως στόχο να ανιχνεύσει τα φαντασματικά νετρίνα στα θαλάσσια βάθη της Πύλου.

Διετέλεσε πρύτανης του Πανεπιστημίου Κρήτης κατά την περίοδο 1990-1996. Συνταξιοδοτήθηκε και εξελέγη ομότιμος καθηγητής του τμήματος το 2006. Για μια τετραετία διετέλεσε πρόεδρος του Ιονίου Πανεπιστημίου. Υπήρξε μέλος του Δ.Σ. της ΕΡΤ, πρόεδρος του Μουσείου “Νίκος Καζαντζάκης” στην Κρήτη και αντιπρόεδρος στο Δ.Σ. της Εθνικής Λυρικής Σκηνής. Ασχολήθηκε ιδιαίτερα με τη σύνδεση της Επιστήμης με τη Μουσική, και οι σχετικές εκδηλώσεις, με τη συνεργασία κορυφαίων μουσικών, έχουν παρουσιαστεί σε πολλά μέρη της Ελλάδας, αλλά και στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών και Θεσσαλονίκης. Υπήρξε μέλος σε επιτροπές Ευρωπαίων εμπειρογνωμόνων για τις προοπτικές της Παιδείας και της Έρευνας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Εξελέγη ευρωβουλευτής με “Το Ποτάμι” το 2014. Στη διάρκεια της μακράς ακαδημαϊκής του πορείας είχε τιμηθεί με ποικίλες διακρίσεις. Εκτός από την “Κόμη της Βερενίκης”, μεταξύ άλλων, έγραψε τα βιβλία “Η αυτοβιογραφία του φωτός” και “Ένας αστρολάβος του Ουρανού και της Ζωής”, όπως και τα “Κοσμογραφήματα”. Η “Κόμη της Βερενίκης”, που κυκλοφόρησε για πρώτη φορά το 1989, έγινε και τηλεοπτική σειρά από την ΕΤ1.

Μάθιου Πέρι: 29 Οκτωβρίου 2023

Μάθιου Πέρι 

Σοκ παγκοσμίως προκάλεσε τα ξημερώματα της Κυριακής 29 Οκτωβρίου η είδηση πως ο Μάθιου Πέρι πέθανε σε ηλικία 54 ετών. Ο δημοφιλής και εξαιρετικά αγαπητός ηθοποιός, που πολύς κόσμος γνώρισε από τον ρόλο του Τσάντλερ Μπινγκ στη σειρά “Φιλαράκια”, βρέθηκε νεκρός στην οικία του στο Λος Άντζελες.
Ο Πέρι, γεννημένος στις 19 Αυγούστου του 1969 στη Μασαχουσέτη, ασχολήθηκε με την υποκριτική από την ηλικία των 10 ετών. Η αστυνομία τον εντόπισε αναίσθητο στο τζακούζι του σπιτιού του, χωρίς να υπάρχουν ενδείξεις πάλης. Στο παρελθόν είχε μιλήσει ανοιχτά για τον εθισμό του στο αλκοόλ και σε απαγορευμένες ουσίες, τις οποίες γνώρισε μετά από ένα ατύχημα με τζετ σκι το 1997.
Λίγο πριν τον θάνατό του είχε κυκλοφορήσει η βιογραφία του, στην οποία αναφέρονται όλα τα προβλήματα που αντιμετώπισε στη ζωή του, από την οικογένειά του μέχρι τη δίψα που είχε για να γίνει διάσημος, μαζί φυσικά με ιστορίες από την καλλιτεχνική του πορεία και από τη δεκαετή παρουσία του στα 234 επεισόδια της θρυλικής σειράς “Φιλαράκια”.

Αίας Μανθόπουλος: 17 Οκτωβρίου 2023

Ο καλλιτέχνης έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 61 ετών, μετά από πολυήμερη νοσηλεία στην εντατική συνεπεία εγκεφαλικού επεισοδίου.

Ο ηθοποιός, τον οποίο το τηλεοπτικό κοινό αγάπησε μέσα από τον «Αίαντα» του «Δυο Ξένοι» υπέστη εγκεφαλικό επεισόδιο και μεταφέρθηκε στην κλινική αλλά δεν τα κατάφερε.

10 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 

Σπύρος Φωκάς 

Σε ηλικία 86 ετών φεύγει τον Νοέμβριο από τη ζωή o καταξιωμένος ηθοποιός Σπύρος Φωκάς. Τα τελευταία χρόνια αντιμετώπιζε σοβαρά προβλήματα υγείας, ενώ το τελευταίο διάστημα διέμενε σε κέντρο αποκατάστασης, καθώς είχε εγκαταλείψει το σπίτι του στην Κόρινθο μετά τις πρόσφατες φωτιές. Είχε καταφέρει να σημειώσει μια σπουδαία καριέρα στον κινηματογράφο, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, συμμετέχοντας σε δεκάδες κινηματογραφικές και τηλεοπτικές παραγωγές. Έκανε την πρώτη κινηματογραφική εμφάνισή του το 1959 στην ταινία του Ανδρέα Λαμπρινού “Ματωμένο ηλιοβασίλεμα”, η οποία προβλήθηκε στο Φεστιβάλ των Καννών και ήταν η αφετηρία για τη διεθνή καριέρα του.
Η πρώτη εμφάνιση του Σπύρου Φωκά σε ξενόγλωσση ταινία ήταν το 1960 στο “Morte DI UN amico”, ιταλικής παραγωγής. Κινηματογραφικά απογειώνεται με την εμφάνισή του στην ταινία του Φράνκο Ρόσι “Ο θάνατος ενός φίλου”, όπου κερδίζει βραβείο ερμηνείας στο Φεστιβάλ του Λοκάρνο. Στη συνέχεια κάνει το μεγάλο βήμα προς το Χόλιγουντ, συμμετέχοντας πλέον σε αμιγώς αμερικανικές παραγωγές. Υπήρξε ένας από τους ωραιότερους ζεν πρεμιέ του ελληνικού και του ευρωπαϊκού κινηματογράφου. Ο Σπύρος Φωκάς είχε παντρευτεί τέσσερις φορές.

30 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 

Βασίλης Βασιλικός

Τελευταία ημέρα του Νοέμβρη φεύγει από τη ζωή, σε ηλικία 89 ετών, ο σπουδαίος, πολυβραβευμένος συγγραφέας Βασίλης Βασιλικός.
Ο Βασίλης Βασιλικός γεννήθηκε στις 18 Νοεμβρίου 1934 στη συνοικία των Ποταμουδίων Καβάλας. Οι γονείς του κατάγονταν από τη Θάσο. Πατέρας του ήταν ο δικηγόρος Νικόλαος Βασιλικός, που πολιτεύθηκε και εξελέγη βουλευτής Καβάλας το 1936, και μητέρα του η Καίτη Βασιλικού. Η αδελφή του, η Έλζα Βασιλικού, υπήρξε πρωταθλήτρια του πινγκ πονγκ. Αποφοίτησε από το Λύκειο Καρυωτάκη στην Καβάλα, τη Σχολή Βαλαγιάννη (Θεσσαλονίκη) και το Αμερικανικό Κολλέγιο Ανατόλια. Στη συνέχεια σπούδασε Νομικά στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και σκηνοθεσία τηλεόρασης στη δραματική σχολή του Πανεπιστημίου Γέιλ (Drama School – SRT) στο Νιού Χέιβεν του Κονέκτικατ (ΗΠΑ). Από το 1967 μέχρι το 1994 έζησε και εργάστηκε στο εξωτερικό (Ιταλία, Γαλλία, Νέα Υόρκη, τα πρώτα επτά χρόνια εξόριστος από τη χούντα), με ένα τριετές διάλειμμα (1981-1984), κατά το οποίο ανέλαβε καθήκοντα αναπληρωτή γενικού διευθυντή της ΕΡΤ.

Εργάστηκε ως βοηθός σκηνοθέτη σε ξένες παραγωγές, σκηνοθέτης ντοκιμαντέρ, σεναριογράφος, επιμελητής (Dr.) σεναρίων, εισηγητής σεναρίων στην Arte (1990-1993), δημοσιογράφος και συγγραφέας. Συνεργάστηκε με τον Νίκο Κούνδουρο και διετέλεσε πρέσβης της Ελλάδας στην UNESCO. Ο Βασιλικός τοποθετήθηκε επικεφαλής του ψηφοδελτίου Επικρατείας της εκλογικής συνεργασίας Πράσινοι-Δημοκρατική Αριστερά στις βουλευτικές εκλογές του 2015, καθώς και στις βουλευτικές εκλογές του 2019, αυτή τη φορά όμως με τον ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, με τον οποίο και εξελέγη.