ΙΟΒΕ : Αν δεν βρεθεί εμβόλιο για τον κορονοϊό θα «βουλιάξει» η οικονομία και το 2021

Συρρίκνωση της ελληνικής οικονομίας κατά 8% φέτος – ενώ με ένα νέο lockdown μπορεί να επεκταθεί στο 10% – προβλέπει το ΙΟΒΕ, λόγω των πρωτοφανών επιδράσεων της πανδημίας, ενώ εκφράζεται προβληματισμός για την ανεργία μετά τη λήξη των μέτρων ενίσχυσης των επιχειρήσεων. Οι οικονομολόγοι του εμφανίζονται επιφυλακτικοί για την ανάκαμψη το 2021 προειδοποιώντας μάλιστα για τον κίνδυνο συνέχισης της ύφεσης στο δυσμενές σενάριο.

Τα φτερά της αισιοδοξίας, για την προοπτική ανάπτυξης της οικονομίας το 2021, κόβει το ενδεχόμενο ενός νέου lockdown και αν δε βρεθεί εμβόλιο για την Covid – 19. Σε αυτή την περίπτωση είναι πιθανή η ύφεση και το 2021 έγκειται στην περίπτωση που επικρατήσει το δυσμενές σενάριο,  με επιδείνωση της πανδημίας. Σε διαφορετική περίπτωση, οι εκτιμήσεις του ΙΟΒΕ για το επόμενο έτος, κάνουν λόγο για ανάπτυξη της τάξεως από 4% -4,5%.

Παρά την υγειονομική κρίση η ανεργία το προηγούμενο διάστημα παρέμεινε σε σταθερά επίπεδα εξαιτίας των μέτρων ενίσχυσης  των επιχειρήσεων, με ρήτρα τη διατήρηση των θέσεων απασχόλησης. Όταν όμως τα μέτρα αυτά λήξουν τότε για να μην αυξηθεί η ανεργία. Σύμφωνα με τον ΙΟΒΕ, αν δεν υπήρχαν τα μέτρα τα ποσοστά ανεργίας θα ήταν άνω του 20% – 25% και ίσως να πλησίαζει επίπεδα των περιόδων Μνημονίων. 

Σύμφωνα με τον ΙΟΒΕ, η  ανάπτυξη στην Ελλάδα προβλέπεται μεταξύ 4% και 4,5% στο βασικό σενάριο, ενώ στο εναλλακτικό εκτιμά ότι η οικονομία θα μπορούσε να συρρικνωθεί από -2,5% έως 4%.   Ανασχετικά στην πτώση του ΑΕΠ επενεργούν οι δημοσιονομικές παρεμβάσεις στήριξης επιχειρήσεων και φυσικών προσώπων, με ισχυρό όμως αντίκτυπο στο δημοσιονομικό ισοζύγιο. Σε αυτό το πλαίσιο, υπό το βασικό σενάριο εξελίξεων, στο οποίο τα επιδημιολογικά δεδομένα εγχωρίως θα κυμαίνονται γύρω από τα τρέχοντα επίπεδα στο υπόλοιπο του 2020 και το 2021, η ιδιωτική κατανάλωση θα εξασθενήσει φέτος κατά περίπου 6,5%. Αντιθέτως η δημόσια κατανάλωση θα αυξηθεί ήπια, κατά 2-3%. Ιδιαίτερα ισχυρή εξασθένιση εξαγωγών, -23 έως -25%, από πτώση κυρίως των εξαγωγών υπηρεσιών (-42 έως -45%), η οποία θα αντισταθμιστεί εν μέρει από τις λιγότερες εισαγωγές (-15 έως -17%). Συρρίκνωση επενδύσεων 6-7%. Υπό αυτές τις τάσεις το ΑΕΠ θα υποχωρήσει το 2020 με μέσο ρυθμό στην περιοχή του 8,0%.

Ανάκαμψη το 2021

Δυνατότητες σημαντικής ανάκαμψης το 2021, εάν δεν συμβεί μια έντονη κλιμάκωση της υγειονομικής κρίσης στη διάρκειά του (βασικό σενάριο προβλέψεων). Θα προέλθει κυρίως από τη λειτουργία της μεγάλης πλειονότητας των κλάδων χωρίς προσκόμματα, τη σημαντική κλιμάκωση των επενδύσεων, χάρη και στους πρόσθετους πόρους από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης και την ΕΚΤ, καθώς και από την αναθέρμανση του διεθνούς εμπορίου, που θα ευνοήσει κυρίως τις εξαγωγές υπηρεσιών.

Σε αυτό το πλαίσιο, προβλέπεται ισχυρή αύξηση εξαγωγών (+16 έως +20%) και επενδύσεων (+15 έως +20%). Η ιδιωτική κατανάλωση θα ανακάμψει σημαντικά, κατά 3,5% έως 4,5%, ενώ η δημόσια κατανάλωση θα περιοριστεί, ύστερα από τις υψηλές έκτακτες δαπάνες το 2020 για την αντιμετώπιση του νέου κορωνοϊού (- 5,5 έως -7,0%). Η έντονη ενίσχυση της εγχώριας ζήτησης και των εξαγωγών θα συνοδευτεί από διεύρυνση και των εισαγωγών (+15%). Όμως, εάν συνεχιστεί και επιδεινωθεί έντονα η υγειονομική κρίση στη διάρκεια του χειμώνα (εναλλακτικό σενάριο προβλέψεων), πολλές από τις παραπάνω προοπτικές θα ανατραπούν. 

Ακολούθως, η πτώση του ΑΕΠ θα συνεχιστεί στο επόμενο έτος, με ρυθμό 2,5% έως 4,0%, ηπιότερο του αναμενόμενου για φέτος.  Μεγάλη απόκλιση πρωτογενούς αποτελέσματος Κρατικού Προϋπολογισμού στην περίοδο Ιανουαρίου-Αυγούστου έναντι του στόχου, κατά €6,65 δισεκ. (έλλειμμα €5,5 δισεκ. αντί πλεονάσματος €1,15 δισεκ.), λόγω επιπτώσεων πανδημίας. Η υστέρηση προήλθε κυρίως από τις περισσότερες των επιδιωκόμενων δαπάνες, κατά €4,4 δισεκ., λόγω έκτακτων μέτρων στήριξης νοικοκυριών και επιχειρήσεων. Λιγότερα των αναμενόμενων έσοδα, κατά €2,4 δισεκ., από πτώση δραστηριότητας, μείωση ΦΠΑ σε ορισμένα προϊόντα και υπηρεσίες από τον Ιούνιο, φορολογικές διευκολύνσεις σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά.

Ανεργία

Μικρή υποχώρηση του ποσοστού ανεργίας το β’ τρίμηνο του 2020 στο 16,7% από 16,9% ένα έτος νωρίτερα. Ωστόσο, αυξημένο κατά 0,5 ποσοστιαίες μονάδες συγκριτικά με το α’ τρίμ. 2020. Οι κλάδοι με τη μεγαλύτερη μείωση στην απασχόληση σε σχέση με πέρυσι ήταν ο Τουρισμός (-82,3 χιλ. άτομα), ο Πρωτογενής τομέας (-29,6 χιλ. άτομα) και οι Κατασκευές (-14,3 χιλ. άτομα). Αύξηση απασχόλησης σημειώθηκε στο Χονδρικό-Λιανικό εμπόριο (+18,7 χιλ. άτομα), στις Δραστηριότητες ανθρώπινης υγείας (+15,7 χιλ. άτομα) και στη Μεταφορά Αποθήκευση (+9,5 χιλ. άτομα), αντανακλώντας τις ανάγκες παροχής υπηρεσιών που έχει δημιουργήσει η πανδημία και θα συνεχιστούν το τρέχον εξάμηνο. Τα μέτρα στήριξης της απασχόλησης συγκράτησαν την απώλεια θέσεων εργασίας, όπως προκύπτει από τα στοιχεία αποχωρήσεων του συστήματος «Εργάνη». Βάσει των ενδείξεων δραστηριότητας το τρίτο τρίμηνο, στον Τουρισμό και τις Κατασκευές η ισχυρή πτώση στην απασχόληση θα συνεχιστεί. Εξασθενεί σημαντικά η πτώση παραγωγής στη Μεταποίηση, ήπια υποχώρηση όγκου εργασιών στο Λιανικό Εμπόριο.

Καθοριστικά θα επιδράσει στην αγορά εργασίας το 2021 η εξέλιξη της πανδημίας του νέου κορωνοϊού. Εφόσον δεν προκύψουν από αυτή σημαντικά προσκόμματα στη δραστηριότητα της μεγάλης πλειονότητας των κλάδων της ελληνικής οικονομίας, εκτιμάται πως θα τονωθεί η απασχόληση σε όσους κλάδους αντιμετώπισαν φέτος τα εντονότερα εμπόδια και περιορισμούς (Τουρισμός, Εστίαση, Κατασκευές, Λιανικό – Χονδρικό Εμπόριο, Τέχνες – Ψυχαγωγία).

Το παγκόσμιο εμπόριο θα αναθερμανθεί, τονώνοντας τις εξαγωγές προϊόντων  και τις μεταφορές, με αντίστοιχο αντίκτυπο στους κλάδους παραγωγής τους και στην απασχόλησή τους. Συμβολή και από την αναθέρμανση των επενδύσεων. Τονωτικά στην εγχώρια απασχόληση το προσεχές έτος θα επενεργήσει ο δημόσιος τομέας (προσλήψεις στην υγεία, προγράμματα ΟΑΕΔ κ.ά.). Σε περίπτωση αντίθετων, δηλαδή ιδιαίτερα δυσμενών επιδημιολογικών εξελίξεων, θα κλιμακωθούν οι πτωτικές πιέσεις στην απασχόληση. Ωστόσο, υπό τέτοιες συνθήκες θα ληφθούν εκ νέου έκτακτα μέτρα υποστήριξης των θέσεων εργασίας. Στο βασικό σενάριο εξελίξεων το ποσοστό ανεργίας αναμένεται να διαμορφωθεί σε 18,0% το 2020 και να υποχωρήσει ήπια στο επόμενο έτος (17,0%). Στο σενάριο νέας ισχυρής έξαρσης του COVID-19, σε πολλές χώρες και στην Ελλάδα, η ανεργία θα ενισχυθεί περαιτέρω και ταχύτερα το 2021 από ότι φέτος (19,5% – 20,5%).

Πηγή: in