Εντυπωσιάζει η βραβευμένη κατοικία σε κυκλαδίτικο χωριό | ΦΩΤΟ

Με απόλυτο σεβασμό στον τόπο, η βραβευμένη κατοικία του Αριστείδη Ντάλα στον Βώλακα αποτελείται από διαφορετικούς όγκους που έχουν χωροθετηθεί άναρχα, υπογραμμίζει τη σφαιρικότητα των βράχων που την κυκλώνουν και θολώνει τα όρια του μέσα με το έξω.

Σε ένα τοπίο που μοιάζει απόκοσμο, σε ένα σκηνικό με ιδιαίτερη γεωμορφολογία, σε ένα χωριό που συνιστά ίσως την αυθεντικότερη τοποθεσία στην Τήνο – μοναδική τόσο στις Κυκλάδες, όσο και στον κόσμο- ο σχεδιασμός ενός κτιρίου που να αποτελεί συνέχεια ή συμπληρωματικό στοιχείο της εικόνας του Βώλακα συνιστά πρόκληση.

Η πλειονότητα των έργων του Αριστείδη Ντάλα βρίσκεται στον νησιωτικό ιστό, στα κυκλαδίτικα νησιά με το πλούσιο ανάγλυφο, με τους ξεχωριστούς βράχους και τις πλαγιές, τις λαξευμένες από τους δυνατούς ανέμους πέτρες και με τα υφιστάμενα, σχεδόν αρχετυπικά, κτίσματα. Ο  αρχιτέκτονας πιστεύει ότι η σύγχρονη αρχιτεκτονική οφείλει να κρατά κριτική σκέψη στο παρελθόν και να μεταφράζει τις ανάγκες του σήμερα μέσα από την ανάγνωση του χθες. Παράλληλα, «πρέπει να σέβεται τον άνθρωπο, τόσο τον χρήστη όσο και τον επισκέπτη του τόπου, και να μην μπαίνει στη λογική της μορφολογικής ακραιότητας και του εντυπωσιασμού», όπως υποστηρίζει.

Με απόλυτο σεβασμό στον τόπο, αυτή η κατοικία της Τήνου αποτελείται από επιμέρους μονάδες, που κατανέμονται γύρω από σφαιρικούς βράχους, αφήνοντας στο κέντρο ένα αίθριο. Τα τρία κτίρια που στεγάζουν τις βασικές λειτουργίες, διαφέρουν μεταξύ τους σε ύψος, διαστάσεις και υλικά. «Βασικό χαρακτηριστικό αποτελεί η άναρχη χωροθέτηση των όγκων, ώστε φαινομενικά κάθε τμήμα της να έχει τοποθετηθεί ελεύθερα στο χώρο σαν να έπεσε από ψηλά και απλά να στάθηκε εκεί, ό,τι δηλαδή συνέβη και με τις ηφαιστειακές σφαιρικές πέτρες του Βώλακα», εξηγεί ο αρχιτέκτονας. 

Χαρακτηριστική είναι η βορεινή όψη της κατοικίας, καθώς ένας όγκος από εμφανές και άβαφο σκυρόδεμα δημιουργεί ένα «όριο», μια τεχνητή προστασία από τον «Βοριά». «Η επιλογή αυτής της υλικότητας αποτελεί παραλληλισμό στους βράχους, ενώ σε βάθος χρόνου, όταν τα πολύχρωμα αδρανή του σκυροδέματος αναδυθούν στην επιφάνεια, θα ενσωματωθεί απόλυτα στο τοπίο».

Η επιλογή του σχήματός του από την άλλη ως ένα στενόμακρο ορθογώνιο, αναδεικνύει τους βώλακες «υπογραμμίζοντάς» τους, και ενισχύει την σφαιρικότητα τους, που έρχεται σε άμεση αντιπαράθεση με τη δική του γραμμικότητα. «Στο εσωτερικό του, το σκληρό του περίβλημα “σπάει” και μένει “διάφανο”, αφήνοντας τον εσωτερικό χώρο να ενοποιηθεί με τον εξωτερικό. Με αυτόν τον τρόπο, τα όρια μεταξύ του μέσα και του έξω θολώνουν, και ο εσωτερικός χώρος τελικά εκτείνεται μέχρι τη συστάδα των βωλάκων, στην πλάτη του οικοπέδου προς το χωριό».

Το 2017 επιλέχθηκε μεταξύ των καλύτερων 40 αρχιτεκτόνων κάτω των 40 στην Ευρώπη από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Αρχιτεκτονικής, Τέχνης, Σχεδιασμού και Αστικών Σπουδών. Ο Αριστείδης Ντάλας αντιμετωπίζει την αρχιτεκτονική σαν έναν γρίφο και ως μια διαδικασία επίλυσης όλων των μεταβλητών, αλλά πάντα υπό το πρίσμα του καλλιτέχνη που προσπαθεί να επαναδιατυπώσει την παράδοση με την δική του προσωπική ματιά.

Έτσι, «η έρευνα και οι ανησυχίες μας, μας έχουν οδηγήσει σε μια αρχιτεκτονική που αναπαριστά ή καλύτερα μεταφράζει την αρχιτεκτονική του τόπου, επιχειρώντας δυναμικές ίσως ακόμα και αμφιλεγόμενες, για κάποιους, μορφές. Όποιο και αν είναι κάθε φορά το αποτέλεσμα ωστόσο, παραμένει μια αρχιτεκτονική με αφετηρία και κατάληξη την παράδοση». Η κατοικία μεταξύ των  Βράχων έχει διακριθεί στην 8η Μπιενάλε Νέων Αρχιτεκτόνων, στα Βραβεία Ελληνικής Αρχιτεκτονικής (τότε ΔΟΜΕΣ) κι έχει συμπεριληφθεί στη διεθνή Επετηρίδα Ελληνικής Αρχιτεκτονικής 2016.